Ελλάδα, βαμβακοπαραγωγή & παγκόσμια αγορά βάμβακος (Α’)

Οι προβλέψεις μιλούν για μικρή μείωση της παγκόσμιας παραγωγής, εντούτοις η παγκόσμια αγορά βαμβακιού αναμένεται στο τέλος της επόμενης περιόδου να βρεθεί με αυξημένα αποθέματα. Με δεδομένο ότι το βαμβάκι στη χώρα μας αντιπροσωπεύει το 8% της αγροτικής παραγωγής, γίνεται κατανοητό πόση σημασία έχουν οι τάσεις παγκοσμίως. Ωστόσο, χρειάζεται να γίνει και πολλή δουλειά για την αναδιοργάνωση του κλάδου.

Για το ερχόμενο εμπορικό έτος βαμβακιού (Αύγουστος 2013 με Ιούλιο 2014) οι προβλέψεις Απριλίου και Μαΐου 2013 ομιλούν για ελαφρώς χαμηλότερη παραγωγή και εξαγωγές. Σύμφωνα με πηγές του USDA, η επόμενη παγκόσμια παραγωγή αναμένεται στα 117,82 εκατ. δέματα (480-Pound Bale) σε σχέση με τα 120,95 εκατ. δέματα της περιόδου 2012/1013 (πτώση κατά 3%). Από αυτά, τα 14,0 εκατ. δέματα προβλέπεται να είναι η παραγωγή των ΗΠΑ (2013), έναντι 17,32 εκατ. δεμάτων την προηγούμενη χρονιά (μείωση της τάξεως των 3,32 εκατ. δεμάτων). Λόγω των μεγάλων φαινομένων ξηρασίας στις ΝΔ Πολιτείες και των πεσμένων αποδόσεων, αναφέρεται πρόθεση των βαμβακοπαραγωγών στις περιοχές αυτές να εγκαταλείψουν την καλλιέργεια κατά 25%, χωρίς να γίνεται σαφές εάν πρόκειται για μόνιμη κατάσταση. Προβλέψεις για πτώση παραγωγής αναφέρονται και για Κίνα, Τουρκία, Μεξικό, ακόμη και την Ελλάδα. Τα κενά από τις παραγωγές αυτές αναμένεται να συμπληρωθούν εν μέρει από Βραζιλία, Ινδία, Πακιστάν και Αυστραλία.

Στην ΕΕ-27 η παραγωγή βάμβακος για το 2013 προβλέπεται στα 1,22 εκατ. δέματα (μόνο από Ελλάδα με 80% και Ισπανία με 20%). Καλλιεργείται μια συνολική έκταση 3,53 εκατ. στρεμμάτων, η οποία από το 2010 παρουσιάζει αύξηση κατά 17% περίπου. Η παραγωγή από την έκταση αυτή εκτιμάται για το 2012 στους 354.000 ΜΤ (σε σύσπορο προϊόν).

Οι εξελίξεις στην αγορά βαμβακιού

Η παγκόσμια αγορά βαμβακιού εισέρχεται στο εμπορικό έτος 2013/2014 με απόθεμα 84,78 εκατ. δέματα στο τέλος της περιόδου 2012/2013, ενώ στο τέλος της επόμενης περιόδου (εντός του 2014) αναμένεται να βρεθεί με αυξημένα αποθέματα της τάξεως των 92,74 εκατ. δεμάτων. Πλην της Κίνας, τα υπόλοιπα αποθέματα θα είναι μειωμένα κατά περίπου 2%.Τα αυξημένα αποθέματα στο σύνολό τους αποδίδονται στην πολιτική της Κίνας, η οποία με κάθε τρόπο συγκεντρώνει βαμβάκι για τη βιομηχανία της. Πάντως, η παγκόσμια ζήτηση βαμβακιού αναμένεται να αυξηθεί κατά 2% στην επόμενη χρονιά λόγω της «προεκτιμούμενης» ελαφράς αύξησης του παγκόσμιου ακαθάριστου εγχώριου προϊόντος. Η παγκόσμια εμπορευσιμότητα βάμβακος αναμένεται να μειωθεί την επόμενη περίοδο με πτώση κατά 12%, καθώς Κίνα και Ινδία θα μειώσουν κάθετα τις εισαγωγές τους. Στο τέλος της τρέχουσας εμπορικής περιόδου 2012/2013 η Κίνα θα βρεθεί με απόθεμα 48 εκατ. δέματα. Σύμφωνα με τις τρέχουσες εμπορικές πολιτικές της κινέζικης κυβέρνησης (διασφάλιση αποθεμάτων, πολιτική τιμών, εισαγωγικές ποσοστώσεις βάμβακος κ.λπ.), προβλέπεται ότι η χώρα τους θα εισαγάγει περί τα 12 εκατ. δέματα στη νέα περίοδο 2013/2014 και θα προσθέσει άλλα 10 εκατ. δέματα στα αποθέματα του 2014, καθώς οι αγορές «ασφαλείας» υπερβαίνουν τις όποιες πωλήσεις της.Τελικά τα αποθέματά της στο τέλος της περιόδου υπολογίζονται να αγγίξουν τα 52,8 εκατ. δέματα (63% των παγκόσμιων αποθεμάτων).

Το βαμβάκι στην ΕΕ των 27

Η ΕΕ-27 χρησιμοποιεί ετησίως περίπου 840.000 δέματα και τα αποθέματά της κυμαίνονται μεταξύ των 50.000 και 60.000 δεμάτων, ανάλογα με τη χρονιά, ενώ εξάγει περί τα 1,5-1,6 εκατ. δέματα ετησίως. Στο πρώτο μισό του 2012 η Ελλάδα πούλησε περί τους40.000 ΜΤ βαμβάκι (εκκοκκισμένο) στην Κίνα, αν και ο βασικός αγοραστής του ελληνικού βαμβακιού είναι η Τουρκία, η οποία ανάλογα με τη χρονιά απορροφά το 60-70% της ελληνικής παραγωγής. Οι ελληνικές εξαγωγές βάμβακος – ανάλογα με τη χρονιά- κυμαίνονται από 160.000 ΜΤ έως 230.000 ΜΤ, και πρόκειται για άριστη ποιότητα προϊόντος με ξεχωριστά χαρακτηριστικά που το κάνουν περιζήτητο.

Ο σκληρός ανταγωνισμός από την ασιατική νηματουργία με χαμηλού κόστους προϊόντα δεν αφήνει περιθώρια ανάπτυξης της αντίστοιχης ευρωπαϊκής. Αντίθετα, οι Ευρωπαίοι υφαντουργοί προτιμούν πρώτες ύλες ασιατικής προέλευσης για την κάλυψη των αναγκών τους. Το 80% των ευρωπαϊκών εξαγωγών βάμβακος προορίζεται για Τουρκία και Αίγυπτο. Η ΕΕ-27 εισάγει περί τους 300.000 ΜΤ σε βαμβακονήματα, κυρίως από Ινδία, Τουρκία, Πακιστάν και Αίγυπτο, ενώ εξάγει 35.000 ΜΤ περίπου στην Τυνησία, στο Μαρόκο, στην Ελβετία και στην Κροατία. Οι εισαγωγές υφαντουργικών προϊόντων στην ΕΕ-27 αγγίζουν τους 305.000 ΜΤ ετησίως, με τις εξαγωγές να κυμαίνονται μεταξύ 160.000 και 170.000 ΜΤ. Οι αριθμοί αυτοί δείχνουν αυξήσεις της τάξης του 4-6% σε σχέση με την εμπορική περίοδο 2008/2009 στα εισαγόμενα, αλλά και στα εξαγόμενα.