Ελληνική Εβδομάδα κατά του Καρκίνου του Δέρματος (5 έως 9 Μαΐου)

37.00 άτομα σκοτώνει κάθε χρόνο ο καρκίνος του δέρματος. Γι’ αυτό και οι ειδικοί, επ’ ευκαιρία της εβδομάδας κατά του καρκίνου του δέρματος, προτρέπουν σε προληπτική εξέταση σπίλων (κοινώς «ελιές»), καθώς αρκετοί δερματολόγοι θα προσφέρουν δωρεάν αυτόν το σημαντικό έλεγχο. Η εβδομάδα αυτή είναι μια καλή ευκαιρία να θυμηθούμε μερικά βασικά στοιχεία τόσο σε σχέση με την ασθένεια, όσο και σε σχέση με τα μέτρα προστασίας από αυτήν.

Ο καρκίνος του δέρματος αποτελεί πλέον ένα από τα 10 είδη καρκίνων που εμφανίζονται συχνότερα στους ευρωπαϊκούς πληθυσμούς. Η τρύπα του όζοντος, οι περιβαλλοντικές μεταβολές και οι αλλαγές στον τρόπο ζωής μας ευθύνονται για την αύξηση των κρουσμάτων μελανώματος που έχουν παρατηρηθεί τα τελευταία 50 χρόνια στις χώρες της Ευρώπης. Περίπου 130.000 μελανώματα εμφανίζονται παγκοσμίως και περίπου 37.000 άνθρωποι πεθαίνουν από μελάνωμα.

Μελάνωμα: ο πλέον κακοήθης καρκίνος

Το μελάνωμα αποτελεί όχι μόνο τον πλέον κακοήθη δερματικό όγκο αλλά και έναν από τους πλέον κακοήθεις καρκίνους γενικώς, καθώς μπορεί να προκληθεί διασπορά σε κάθε όργανο ή ιστό του σώματος και να οδηγηθεί στο θάνατο ο ασθενής, μέσα σε ένα χρόνο μετά την υποτροπή του σε απομακρυσμένα σημεία. Το μελάνωμα κάνει μετάσταση συχνότερα στον εγκέφαλο και το νωτιαίο σωλήνα.

Είναι σημαντικό να γνωρίζουμε πως όταν πρωτοεμφανιστεί το μελάνωμα ή κακοήθης σπίλος στο δέρμα ή στους βλεννογόνους, υπάρχουν αρκετές πιθανότητες να είναι ιάσιμο με περιορισμένης έκτασης χειρουργική επέμβαση.

«Η έγκαιρη διάγνωση σώζει από τον καρκίνο του δέρματος, καθώς το 90% των μελανωμάτων, αν διαγνωστούν έγκαιρα,  μπορούν να θεραπευτούν, τονίζει η Δερματολόγος – Αφροδισιολόγος Δρ. Θεοδώρα Φατσέα.

Όταν όμως το μελάνωμα έχει διεισδύσει βαθιά στο δέρμα και φτάσει στα λεμφαγγεία και τα αιμοφόρα αγγεία (δηλαδή στο χόριο) συνήθως είναι αδύνατο να ιαθεί, αν και με τη χειρουργική μπορεί να επιτευχθεί μεγάλο διάστημα ελεύθερο νόσου.

Σημειώνεται ότι πέρυσι, στο πλαίσιο της «Ελληνικής Εβδομάδας κατά του Καρκίνου του Δέρματος» εξετάστηκαν συνολικά 7.698 άτομα, από 224 ιδιώτες και 24 νοσοκομειακούς δερματολόγους. Το 64,6% των εξεταζομένων ήταν γυναίκες, ενώ 328 άτομα ανέφεραν θετικό κληρονομικό ιστορικό για μελάνωμα. Ύποπτες βλάβες για κακοήθεια εντοπίστηκαν σε 651 άτομα, ενώ 74 άτομα είχαν ήδη προσβληθεί από μελάνωμα.

Αναλυτικότερα, το 25,5% των εξετασθέντων κατατάχθηκαν μετά την κλινική εξέταση σε ευαίσθητο στον ήλιο φωτότυπο (φωτότυπος Ι ή ΙΙ), ενώ σε υψηλό επίσης ποσοστό καταγράφηκε ιστορικό ηλιακών εγκαυμάτων κατά την παιδική ή εφηβική ηλικία (36,8%). Δυσπλαστικοί σπίλοι διαγνώστηκαν στο 27,3% των εξετασθέντων, ενώ στο 11,8% βρέθηκαν περισσότεροι από 50 μελανοκυτταρικοί σπίλοι. Επίσης, ακτινικές υπερκερατώσεις είχε το 5,4% και ηλιακές φακές το 31,4% των ατόμων που υποβλήθηκαν σε εξέταση.

Αίτια του μελανώματος

• H επαναλαμβανόμενη έκθεση σε έντονη ηλιακή ακτινοβολία που προκαλεί έγκαυμα και όχι μαύρισμα
• Η κληρονομικότητα
• Λευκό δέρμα
• Χρόνιος ερεθισμός σπίλων, ανοσοκαταστολή

Οι συχνότερες ηλικίες, που εμφανίζεται το μελάνωμα. είναι ανάμεσα στα 20 και 60 και σπάνια εμφανίζεται πριν την εφηβεία. Το οζώδες κακοήθες μελάνωμα παρατηρείται μεταξύ   20-40 χρόνων και το επιφανειακό επεκτεινόμενο που είναι  και το  συχνότερο, μεταξύ 40-60 χρόνων.

Ομάδες υψηλού κινδύνου

• Άτομα με ανοιχτόχρωμη επιδερμίδα (φωτότυπος Ι-ΙΙ κατά Fitzpatrick)
• Ξανθά άτομα με γαλανά μάτια και με φακίδες
• Λευκά δέρματα με πολλούς μαύρους σπίλους – πάνω από 100 σε νεαρά άτομα ή 50 σε μεγαλύτερη ηλικία
• Άτομα με δυπλαστικούς σπίλους (μεγάλους, ακονόνιστους και με πολυχρωμία)
• Άτομα με οικογενειακό ιστορικό ηλιακών εγκαυμάτων ή μελανώματος
• Άτομα με σοβαρά ηλιο-εγκαύματα ιδιαίτερα στην παιδική ηλικία

Το 30% των μελανωμάτων αναπτύσσεται από προϋπάρχοντες σπίλους, ενώ το 70% εμφανίζεται ξαφνικά στο δέρμα. Αν ο σπίλος διαγνωστεί ως μελάνωμα, τότε η βιοψία είναι απαραίτητη (δηλαδή η χειρουργική αφαίρεση του όγκου και η εξέταση των μορφολογικών χαρακτήρων των ιστών και κυττάρων στο μικροσκόπιο με σκοπό την αναζήτηση και διάκριση καρκινικών κυττάρων). Να σημειωθεί ότι η αφαίρεση του όγκου πρέπει να γίνεται με υγιή χειρουργικά όρια. Τα χαρακτηριστικά μελανοκύτταρα είναι συνήθως ευμεγέθη και περιέχουν κοκκία μελανίνης.

Η Ελληνική Δερματολογική και Αφροδισιολογική Εταιρεία (ΕΔΑΕ) με αφορμή την «Ευρωπαϊκή Ημέρα Μελανώματος», δίνει την δυνατότητα σε όλους τους Έλληνες να εξεταστούν δωρεάν κλείνοντας ραντεβού με τους δερματολόγους που συμμετέχουν στη δράση (http://www.myskincheck.gr/).
Κατά τη διάρκεια της εβδομάδας 5-9 Μαΐου οι δερματολόγοι-μέλη της ΕΔΑΕ σε όλη την Ελλάδα θα δέχονται στα ιατρεία τους και σε νοσοκομειακά ιδρύματα το κοινό και θα εξετάζουν δωρεάν για πιθανό μελάνωμα ή άλλη μορφή καρκίνου του δέρματος.