Ανακάλυψη εντυπωσιακού ψηφιδωτού στην Κύπρο

Εντυπωσιακό ψηφιδωτό του πρώτου μισού του 4ου αι. μ.Χ., ήρθε στο φως κατά τη διάρκεια ανασκαφικής έρευνας στην τοποθεσία Πιάθκια, στο Ακάκι της Επαρχίας Λευκωσίας. Πρόκειται για ψηφιδωτό δάπεδο υψηλής ποιότητας κατασκευής και διατήρησης που απεικονίζει παράσταση αρματοδρομιών σε εξέλιξη εντός ιπποδρόμου.

Σύμφωνα με επίσημη ανακοίνωση του Τμήματος Αρχαιοτήτων, η ανασκαφή διήρκεσε εννέα εβδομάδες από τις 4 Μαΐου μέχρι τις 3 Ιουνίου και από τις 3 μέχρι τις 14 Αυγούστου. Κατά την πρώτη ανασκαφική περίοδο το 2014 είχαν εντοπιστεί οικοδομικά κατάλοιπα σε ελάχιστο βάθος κάτω από την επιφάνεια του εδάφους. Ξεχωριστή θέση καταλαμβάνει στον χώρο μια τεράστια δεξαμενή διαστάσεων 10×14 μέτρα. Η φετινή ανασκαφή επικεντρώθηκε σε δύο τομείς: Στα νότια της δεξαμενής όπου το 2014 εντοπίστηκαν κατάλοιπα ψηφιδωτού δαπέδου και στα ανατολικά του χώρου, όπου αποκαλύφθηκαν τρία δωμάτια ανισομερή μεταξύ τους που πιθανόν να σηματοδοτούν το ανατολικό άκρο του κτηρίου, καθώς και τέσσερα παράλληλα λαξεύματα στον φυσικό βράχο.

Από την μέχρι τώρα ανασκαφική έρευνα αποκαλύφθηκε τμήμα του ψηφιδωτού, το οποίο απεικονίζει παράσταση αρματοδρομιών σε εξέλιξη εντός ιπποδρόμου και πλούσιο γεωμετρικό διάκοσμο. Η εικονική σκηνή περιλαμβάνει τέθριππα, στα οποία απεικονίζεται όρθιος ο ηνίοχος, τα οποία αγωνίζονται γύρω από τον εύριπο (spina). Κάθε άρμα συνοδεύεται από δύο επιγραφές. Στην ανατολική άκρη του εύριπου διακρίνεται η meta, δηλαδή το σημείο στροφής των αρμάτων, η οποία αποδίδεται ως ένα κυκλικό βάθρο, πάνω στο οποίο στηρίζονται τρεις κώνοι που απολήγουν σε ωό. Πάνω στον εύριπο απεικονίζονται, επίσης, τρεις κίονες που απολήγουν σε τρία χάλκινα δελφίνια, από τα οποία ρέει νερό, και ένας ναΐσκος. Ανάμεσα στα άρματα εμφανίζονται ένας έφιππος άνδρας και δύο πεζοί άνδρες που κρατούν ο ένας μαστίγιο και ο άλλος αγγείο με νερό.

Παρόλο που το κτίριο δεν έχει ακόμη ταυτιστεί, η παρουσία αυτού του ψηφιδωτού δαπέδου σε μια απομακρυσμένη περιοχή της ενδοχώρας προσφέρει νέα σημαντικά στοιχεία για αυτήν την περίοδο στην Κύπρο και προσθέτει στις γνώσεις μας για τη χρήση ψηφιδωτών δαπέδων στο νησί. Η έρευνα στο χώρο θα συνεχιστεί τις επόμενες εβδομάδες μέχρι την πλήρη αποκάλυψη του ψηφιδωτού δαπέδου.

Η ανασκαφική έρευνα διεξήχθη υπό την επίβλεψη της Αρχαιολογικού Λειτουργού Φρύνης Χατζηχριστοφή, με τη βοήθεια της αρχαιολόγου δρος Βασιλικής Λυσάνδρου.

Βασίλειος Χάδος