Το τραγούδι της Αγιά Σοφιάς

Τα τραγούδια που αναφέρονται στην Άλωση της Κωνσταντινούπολης ή Θρήνοι της Αλώσεως, εκφράζουν κατά τον Ν. Πολίτη «με βαθειάν απλότητα, συναισθήματα εγκαρτερήσεως προς τα μεγάλα εθνικά δεινά και βέβαια την ελπίδα του δουλωθέντος γένους περί ελευθερίας και ανορθώσεως».

Τα τραγικά εκείνα γεγονότα έγιναν τραγούδι στα χείλη των υπόδουλων Ελλήνων και άδονταν τις ημέρες του Πάσχα επειδή οι Οθωμανοί παραχωρούσαν εκείνες τις μέρες μόνο άδεια για ελεύθερο εορτασμό του Πάσχα.

Πολλά από αυτά τα τραγούδια έχουν ακριτική προέλευση ή προέρχονται από τις παραλογές με τη παρεμβολή προσώπων ή γεγονότων ενώ άλλα δημιουργήθηκαν εξ υπαρχής μετά την Άλωση.

Από τα τραγούδια της Αλώσεως το γνωστότερο όλων είναι το: «Σημαίνει ο Θεός» το τραγούδι της Αγιά Σοφιάς, όπως αποκαλείται από τους λαογράφους και ιστορικούς.

Αυτό παρουσιάζεται με πολλές παραλλαγές ποιητικές κ μελικές σε διάφορα μέρη της Ελλάδος. Φαίνεται ότι η αρχική του προέλευση είναι λόγια με τη προσθήκη ίσως κάποιων δημωδών στίχων για την Αγία Σοφία και την τελευταία λειτουργία.

Διαδόθηκε στην αρχή ως ποίημα, επενδύθηκε αργότερα με κάποια μελωδία εκκλησιαστικής τεχνοτροπίας, όπως άλλωστε είναι και οι μελωδίες των μικρασιατικών και θρακικών παραλλαγών του και έλαβε τη μορφή ψαλτοτράγουδου. Κατόπιν διαδόθηκε και σε άλλες περιοχές της πατρίδος μας, όπου και προσαρμόστηκε στα τοπικά μουσικά ιδιώματα.

Η ηχογράφηση που ακολουθεί προέρχεται από το Μουσικό Σχολείο Παλλήνης.