Ένα «νησί», που χωρά όλο τον κόσμο
4 Οκτωβρίου 2019Οι κινηματογραφικές ταινίες με θρησκευτικά θέματα δεν είναι μια εύκολη ιστορία, έτσι όπως είμαστε, μαθημένοι κυρίως στις αμερικανικές παραγωγές, έχουμε εκπαιδεύσει τα μάτια μας, όπως και όλες τις αισθήσεις μας, πρώτα να αποθεώνουν το ψέμα, να διψούν για αυτό.
Εξηγούμαι για να μην υπάρχουν παρεξηγήσεις, στην έβδομη τέχνη δεν είναι εύκολο να κάνεις μια παγκόσμια επιτυχία. Πρέπει να αγγίξει τις εσωτερικές πτυχές εκατομμύρια ανθρώπων και ταυτόχρονα να τους παρασύρεις για την ακρίβεια να τους ρουφήξει η κινηματογραφική οθόνη. Κάθε φορά που κάνει πρεμιέρα ένα φιλμ οι συντελεστές καρδιοχτυπούν. Άραγε θα τραβήξει; Ή θα καταλήξει σε κάποιο ξεχασμένο συρτάρι και δεν θα αξίζει να αναφέρεται ούτε στα βιογραφικά των δημιουργών;
Ο μακρόσυρτος πρόλογος αφορά μια ρωσική παραγωγή του 2006, μια εξαιρετικά ενδιαφέρουσα ταινία, που πραγματεύεται την πίστη, την αμαρτία, τα ανθρώπινα όρια, τον μοναστισμό και τα θαύματα.
Πρόκειται για το φιλμ OSTROV, που μεταφράστηκε στη γλώσσα μας «Το Νησί».Τη σκηνοθεσία υπογράφει ο Πάβελ Λουνγκίν και έχει πρωταγωνιστή έναν Ρώσο πρώην ροκ στάρ, τον Πιότρ Μάμονοφ.
Μακριά από κάθε είδους έννοιας κιτς,«το νησί» μας απαντά στο ερώτημα αν υπάρχει, που βρίσκεται ο Θεός. Είναι μια ακόμη Ορθόδοξη αλήθεια που μας καθηλώνει αναπόδραστα.
Η ταινία ξεκινά από τον 2ο Παγκόσμιο Πόλεμο, κάπου στη Βόρεια Ρωσία σε μια νυχτερινή επίθεση Γερμανών συλλαμβάνεται ο καπετάνιος και ένας ναύτης. Οι Γερμανοί παίζουν ένα άγριο παιγνίδι, χαρίζουν τη ζωή στον ναύτη αφού πρώτα πρέπει να πυροβολήσει τον καπετάνιο του!
Ο ναύτης παραληρεί από φόβο, τρέμει την ιδέα του θανάτου και πυροβολεί τον ατάραχο καπετάνιο.
Την επόμενη στιγμή οι Γερμανοί ανατινάζουν το ρωσικό φορτηγό πλοίο και ο ναύτης μισοπεθαμένος σώζεται από μοναχούς ενός ορθόδοξου μοναστηριού.
Η επόμενη σκηνή μας μεταφέρει 35 χρόνια αργότερα, στο 1975, όπου ο ναύτης είναι ένας πολύ ιδιαίτερος μοναχός.
Ένας μοναχός που φέρνει το βαρύ φορτίο ενός φόνου εξ επαφής, ζει πιο μετρημένα και λιτά και από τον πιο σκληρό ασκητή και αγωνίζεται να ξορκίσει τους δαίμονες του.
Ο καλόγερος Ανατόλι, ο πρωταγωνιστής της ταινίας, φαίνεται πως έχει τη δύναμη να βλέπει το μέλλον, να κάνει θαύματα. Κι όμως, όταν τον επισκέπτονται οι βασανισμένοι άνθρωποι, ο ίδιος παρουσιάζεται ταπεινός, υποκρίνεται τον βοηθό του μοναχού που διαθέτει αυτά τα δώρα του Θεού. Ο πρωταγωνιστής θυμίζει τους καθημερινούς κακομούτσουνους ήρωες του Παζολίνι, φόρεσε τον ρόλο του καρβουνιάρη Άγιου, σαν ένα κουστούμι που ράφτηκε ειδικά για αυτόν. Κι εμείς οι θεατές, κάθε στιγμή, σε κάθε πλάνο ψάχνουμε τρόπους για να ταξιδέψουμε να βρεθούμε σε αυτό το νησί.
Υποκλίνομαι στον σκηνοθέτη, τον διευθυντή φωτογραφίας Andrey Zhegalov καθώς και σε όλη την κινηματογραφική ομάδα για την ευαισθησία, για τον τρόπο που έκαναν εικόνα το σενάριο.
Η γραφή τους δεν έχει τίποτε περιττό, αφήνει βαθύ χνάρι στις ταινίες με θρησκευτικό, με χριστιανικό περιεχόμενο, βάζει πολύ ψηλότερα τον πήχη για τους επίδοξους Ορθόδοξους παραγωγούς του είδους.
Αν κάτι ξεχώρισα ήταν η ροή της στην οθόνη του υπολογιστή!
Συνήθως τα φιλμ που έχουν προορισμό τον κινηματογράφο χάνουν κάτι από τη μαγεία τους, όταν προβάλλονται σε μικρότερες οθόνες.
Αντίθετα «Το νησί» αποκτά ακόμη μεγαλύτερο ενδιαφέρον, γιατί αγγίζει περισσότερο τον μοναχικό θεατή και χωρίς υπερβολή μοιάζει να τον προκαλεί. Να ανοίξει τα μάτια της ψυχής του, να αφεθεί σε ένα πρόσταγμα από εκείνα που δε χωρούν κινηματογραφικές αμφιβολίες, ούτε,τα έτσι κι αλλιώς, μονοδιάστατα ανθρώπινα ψέματα.
