Η Αναπαραγωγική Κλωνοποίηση: Ηθικοί και Θεολογικοί Προβληματισμοί

Από την Επιστήμη, στη Θρησκεία, στο Ζευγάρι.

Πράττε έτσι ώστε να χρησιμοποιείς την ανθρωπότητα, τόσο στο πρόσωπό σου όσο και στο πρόσωπο κάθε άλλου ανθρώπου, πάντα ταυτόχρονα ως σκοπό και ποτέ μόνο ως μέσο
Immanuel Kant

Η φυσική αναπαραγωγή του ανθρώπου τελείται με αυτήν την τέλεια ένωση του ωαρίου (θηλυκοί γαμέτες) της γυναίκας και του σπερματοζωαρίου του άνδρα (αρσενικοί γαμέτες) (Singer, M. & Berg, P., 1991). Είναι τέλεια γιατί στην εγγενή αναπαραγωγή, η τελειότητα συντελείται σε τρεις χρόνους. Ο πρώτος χρόνος είναι η βίωση της σεξουαλικότητας και του έρωτα ανάμεσα στον άνδρα και στη γυναίκα, όπου βιώνουν το έρωτα με τη ανθρώπινη και θεία φύση που επιθυμεί το τέλειο και το ωραίο. Είναι η αφύπνιση των μελλοντικών γονέων και η ανάπτυξη των δυνατοτήτων τους, με σκοπό την διευκόλυνση των φυσικών διεργασιών (Bertin, M.A., 2008). Ο μεθυστικός έρωτας που βοηθάει στην επιλογή συντρόφου για την ένωση σε μία «ανδρόγυνη σφαίρα» (Clulow, C., 2019). Ο δεύτερος χρόνος, είναι ανάμεσα στο χρόνο της εκσπερμάτισης από τα αποθηκευμένα και ωριμασμένα στο ανδρικό γεννητικό σύστημα σπερματοζωάρια, έως τη συνάντηση με το ωάριο, που έχει περάσει από τον ωαγωγό, στη λήκυθο. Στο χρόνο αυτό συμβαίνουν μυριάδες πολύπλοκα βήματα (WHO, 2010; Brannigan, R. & Lipshultz, L., 2008).

Ως αποτέλεσμα της «τέλειας συνάντησης» ο ζυγωτής που διαιρείται διαδοχικά συνεχίζει την πορεία μέσω του ωαγωγού προς την μήτρα, για να γίνει εκεί βλαστοκύστη και να αρχίσει να εισχωρεί στο ενδομήτριο της μήτρας. Ο τρίτος χρόνος είναι αυτός που θέτει τα θεμέλια της αγωγής του παιδιού από τη σύλληψη και θα οδηγήσει σε ομαλή μετάβαση του παιδιού που βρίσκεται στη μήτρα στο άλλο στάδιο της ζωής, εξασφαλίζοντας τη συνέχεια, την ενότητα και την εξέλιξή του. Μιλώντας λοιπόν για αναπαραγωγή αναφερόμαστε στην ηθική, ψυχική και πνευματική αγωγή του ανθρώπου προγεννητικά, μέσα από τα πρώτα βιώματα, σκέψεις και συναισθήματα της μέλλουσας μητέρας, που γεννάει ένα παιδί ήδη εννέα μηνών! (Bertin, M.A., 2008; Γρηγοράκη, Κ. και συν, 2004). Η ώρα της σύλληψης είναι τόσο σημαντική, όταν κατά τον γενετιστή Bruce Lipton (2017) «…είμαστε κύριοι της γενετικής μας δραστηριότητας», αλλά και αν αναλογιστούμε ότι οι μητρικές συγκινήσεις επηρεάζουν τον γενετικό κώδικα του παιδιού και γι’ αυτό οι μελλοντικοί γονείς είναι γενετικοί αρχιτέκτονες (Μαρή, Ι., 2004). Για την ανωτέρω περιγραφόμενη διαδικασία φυσικής αναπαραγωγής η Ορθόδοξη Εκκλησία πρεσβεύει την ενιαία μυστηριακή αδιαίρετη ψυχοσωματική ύπαρξη από την ώρα της συλλήψεως (γονιμοποιήσεως) (Κατσιμίγκας, Γ. & Βασιλοπούλου, Γ., 2010).

Σε αυτό το σημείο οι εφαρμογές της βιοϊατρικής και της βιοτεχνολογίας εισάγουν το 1996 την αναπαραγωγική κλωνοποίηση θηλαστικού, με την ανακοίνωση του Ian Wilmut και της ομάδας του, ότι γεννήθηκε η Dolly, η οποία αποτελούσε το πρώτο θηλαστικό που κλωνοποιήθηκε χρησιμοποιώντας σωματικά κύτταρα ενηλίκων προβάτων (National Bioethics Advisory Commission, 1997; Wilmut, I. et al., 1997; Jaenisch, R., 2004). Η κλωνοποίηση, περιγράφεται ως μη σεξουαλική, μονογονική αναπαραγωγική διαδικασία από την οποία παράγονται πανομοιότυποι οργανισμοί (Rossant, J., 1997). Ο άνθρωπος ως υπαγόμενος στο αμφιγονικό τρόπο αναπαραγωγής, θέλει δύο πρόσωπα για να συστήσουν ένα έμβρυο, σε αντίθεση με τον μονογονικό τρόπο αναπαραγωγής, όπου φυσικοί και χημικοί παράγοντες συντελούν ορισμένες φορές στην ενεργοποίηση του ωαρίου, χωρίς την γονιμοποίηση από το σπερματοζωάριο (Wilmut, I., Campbell, K. & Tudge, C., 2000). Βεβαίως, στον φυσικό τρόπο αναπαραγωγής συναντάμε τη διαίρεση του εμβρύου µε φυσικό τρόπο, όπου έχει ως αποτέλεσµα τη γέννηση γενετικώς οµοίων διδύµων (μονοζυγωτικά δίδυμα), αντιστοίχως αυτό πραγματώνεται τεχνητά με την επιτυχημένη κλωνοποίηση από το Πανεπιστήμιο του Εδιμβούργου (The University of Edinburg, 2016) και τις βελτιωμένες τεχνικές μεταφοράς κυψελών μεμονωμένων κυττάρων (single cell nuclear-transfer-SCNT).

Το 2012 κλωνοποιήθηκε με επιτυχία μια φυλή κατσίκας των Ιμαλαΐων, η οποία απειλούταν με εξαφάνιση. Επίσης, το 2008 η Αμερικανική Υπηρεσία Τροφίμων και Φαρμάκων, καθιστά αποδεκτό, για ανθρώπινη κατανάλωση, το κρέας που παράγεται από κλώνους και τους απογόνους τους. Από την άλλη πλευρά οι οικολόγοι θεωρούν την διατήρηση της βιοποικιλότητας και της αυθεντικότητας στη φύση ως σκοπό και όχι μόνο ως μέσο για την διατήρηση των πόρων και της μελλοντικής ευζωίας των ατόμων (Sandoe, P. et al, 1999). Από τη γέννηση της κλώνου Dolly, η επιστημονική κοινότητα προσανατολίστηκε στην εφαρμογή της μεθόδου της κλωνοποίησης σε τομείς ωφέλιμους για την ανθρώπινη υγεία, όπως στην υποβοηθούμενη αναπαραγωγή, ή στις μεταμοσχεύσεις, ήτοι τη δημιουργία συγκεκριμένων οργάνων και ιστών (Jaenisch, R., 2004; Gaulfield, T., 2003).