Μεταστροφή των πρώτων Χριστιανών της Θεσσαλονίκης

8 Ιουλίου 2020

4. Καί τινες ἐξ αὐτῶν ἐπείσθησαν καὶ προσεκληρώθησαν τῷ Παύλῳ καὶ τῷ Σίλᾳ, τῶν τε σεβομένων Ἑλλήνων πολὺ πλῆθος γυναικῶν τε τῶν πρώτων οὐκ ὀλίγαι.

Ο Παύλος το κήρυγμά του στη συναγωγή της Θεσσαλονίκης το απηύθυνε στους Ιουδαίους κατοίκους της πόλεως, εφαρμόζοντας την εντολή του Ιησού, η οποία στη συνέχεια είχε γίνει πάγια προσωπική του συνήθεια· απευθυνόταν πρώτα στους συμπατριώτες του για τους οποίους, όπως φαίνεται και από τις επιστολές του είχε ιδιαίτερη αγωνία (Ρωμ. κεφ. 9-11) και στη συνέχεια στρεφόταν προς τους εθνικούς.

Έτσι και στη συγκεκριμένη περίπτωση της Θεσσαλονίκης μετά  το κήρυγμα των τριών Σαββάτων που έκανε στη συναγωγή, τα αποτελέσματα από πλευράς μεταστροφής Ιουδαίων στον Χριστιανισμό ήσαν περιορισμένα· «καί τινες ἐξ αὐτῶν ἐπείσθησαν». Από την πλευρά όμως των σεβομένων Ελλήνων, δηλ. αυτών που ήσαν προσήλυτοι, πίστεψε πλήθος πολύ και από τις γυναίκες που είχαν επιρροή στην κοινωνία πίστεψαν αρκετές. Όπως ήδη αναφέραμε ο κώδικας D και ο Clark παρουσιάζουν τέσσερις κατηγορίες ακροατών· τους Ιουδαίους, από τους οποίους ελάχιστοι πείσθηκαν, τους σεβομένους, από την τάξη των οποίων μεταστράφηκαν πολλοί, τους Έλληνες που και απ’ αυτούς μεταστράφηκε πλήθος πολύ και από τις γυναίκες των πρώτων πολιτών αρκετές.

Ο Λουκάς βάζει στην αρχή του στίχου εύστοχα «καί τινες ἐξ αὐτῶν», σε αντίθεση με το «πλῆθος πολὺ» των σεβομένων Ελλήνων, για να δείξει ότι η απήχηση που είχε το κήρυγμα του Παύλου στη Θεσσαλονίκη ήταν μεγαλύτερη στους εξ εθνών παρά στους Ιουδαίους κατοίκους της πόλεως.

 Οι «σεβόμενοι Ἕλληνες» ανήκαν στην κατηγορία των προσηλύτων[1]. Οι Ιουδαίοι από την εποχή της αιχμαλωσίας ήρθαν σε επικοινωνία με τα έθνη και ιδιαίτερα με τους Έλληνες. Τότε μέσα από τις συναγωγές τους[2], που ήσαν διασκορπισμένες σ’ όλη την περιοχή της Μεσογείου, ερχόντουσαν σε επικοινωνία με τους εθνικούς, οι οποίοι απέκτησαν γνώση της Π.Δ. κυρίως με τη μετάφραση των Ο΄. Έτσι δημιουργήθηκε η απαραίτητη προπαίδεια, ώστε να κατανοούν βασικές ιουδαϊκές διδασκαλίες.

Επομένως η μαρτυρία των Πράξεων περί «γυναικῶν τῶν πρώτων» ανταποκρίνεται στο γενικότερο κοινωνικό και θεολογικό κλίμα της πόλεως[3], οπότε οι μαρτυρίες του Λουκά προέρχονται από αυθεντικές πηγές που είχαν ιδίαν αντίληψη των γεγονότων τα οποία συνέβησαν στην πόλη.

Ανάμεσα σ’ αυτούς που παρακολούθησαν το κήρυγμα του Παύλου στη Θεσσαλονίκη και μετεστράφηκαν στον Χριστιανισμό είναι ο Ιάσωνας, ο Αρίσταρχος και ο Σεκούνδος.

Διαβάστε ολόκληρη τη μελέτη εδώ

 

Παραπομπές:

[1] Περισσότερα για το θέμα των προσηλύτων βλ. Ιω. Φιλιππίδου, Ιστορία της εποχής της Καινής Διαθήκης, σελ. 465 εξ. E. Ferguson, Backgrounds of Early Christianity, σελ. 512 εξ., όπου και σχετική βιβλιογραφία.

[2] Βλ. την ανάλυση του Ιω. Λ. Γαλάνη, «Η συμβολή των συναγωγών της ιουδαϊκής διασποράς στη διάδοση του χριστιανισμού στον εθνικό κόσμο», στο Καιρός, Αφιέρωμα στον καθηγητή Δ. Αθ. Δόϊκο, ΕΕΘΣΠΘ, τμήματος Θεολογίας, 4 (1994) 125-148.

[3] Η παρουσία των γυναικών αυτών στη συναγωγή δείχνει και την ενεργό συμμετοχή τους στη λατρεία όσο και στην ιουδαϊκή κοινότητα της Θεσσαλονίκης, ακόμη και σε επίπεδο ηγετικό βλ. B.J. Brooten, Women Leaders in the ancient Synagogue, Chico, California 1982, σελ. 140.