«Αεροπόρος θα γινώ»

Τα κατορθώματα της πολεμικής μας αεροπορίας στον πόλεμο του ΄40 – ΄41

Δεν είναι μόνο μία ιστορική αναδρομή. Είναι διδάγματα και επίγνωση, προερχόμενα από το παρελθόν με σκοπό να μας διδάξουν στο παρόν και να μας προετοιμάζουν για το μέλλον. Όποιος μείνει στα ιστορικά γεγονότα, θα ακούσει μόνον συναρπαστικές ιστορίες. Όποιος όμως εντάξει τα πολεμικά γεγονότα του ΄40 στην αλυσίδα της μοίρας αυτού του λαού, θα δει τα γεγονότα να επαναλαμβάνονται, όπως θα δει και τον εαυτό του να παρηγορείται, να αντρειεύεται και να βεβαιώνεται για την τελική έκβαση. Ας γυρίσουμε όμως 80 χρόνια πίσω:

Από τη στιγμή που η φασιστική Ιταλία άρχισε τις απειλές κατά της Ελλάδος παραβιάζοντας συστηματικά τον εναέριο χώρο της, η ελληνική πολεμική αεροπορία αναγκάστηκε να λάβει μέτρα άμυνας και πολεμικής προετοιμασίας. Έτσι, διέταξε την αραίωση των αεροπιρικών μοιρών δια της μετακινήσεως τους στα προβλεπόμενα αεροδρόμια από τα οποία θα ήταν δυνατόν να δράσουν αλλά και να αντιμετωπίσουν μία αιφνιδιαστική επίθεση Η ιταλική επίθεση την 28η Οκτωβρίου δεν αιφνιδίασε βέβαια την πολεμική αεροπορία, τη βρήκε όμως σε ένα στάδιο μιας μη ολοκληρωμένης προετοιμασίας που πολύ απείχε από το να θεωρείται αξιόπιστος αντίπαλος, έτοιμος να αντιπαραταχθεί σε μία αεροπορική δύναμη με μεγάλη ικανότητα, μεγάλο αριθμό και εξοπλισμό τελευταίας τεχνολογίας, όπως η ιταλική.

Η δύναμη της ελληνικής αεροπορίας ανερχόταν σε 163 αεροσκάφη, εκ των οποίων τα 119 ήταν σύγχρονα και σε θέση να ανταπεξέλθουν στοιχειωδώς στην μεγάλη πρόκληση, ενώ τα υπόλοιπα 44 ήταν παλιά και με πολύ περιορισμένες δυνατότητες. Η μικρή αυτή αεροπορική δύναμη κλήθηκε να αντιμετωπίσει την πανίσχυρη ιταλική αεροπορία που διέθετε 500 σύγχρονα αεροσκάφη στο αλβανικό μέτωπο, στα οποία προστέθηκαν και άλλα 80 γερμανικά μεταφορικά αεροσκάφη. Παρά την τεράστια αυτή διαφορά, η ιταλική αεροπορία ούτε για μία στιγμή δεν κατάφερε να αποκτήσει τον πλήρη έλεγχο του ελληνικού εναέριου χώρου. Η Μεγάλη Βρετανία παραχώρησε στην Ελλάδα 18 αεροσκάφη ενώ περιστασιακά ενισχύθηκε από την δράση τεσσάρων αγγλικών μοιρών, οι οποίες όντως προσέφεραν πολύτιμες υπηρεσίες και επηρέασαν τον άνισο αυτόν αγώνα.

Κατά τη διάρκεια της περιόδου αυτής της τόσο κρίσιμης για τον Ελληνισμό και την ιστορία του, η ελληνική αεροπορία, σε συνεργασία με τις επίγειες δυνάμεις, προσέφερε πολύτιμες υπηρεσίες. Μία από τις χαρακτηριστικότερες περιπτώσεις είναι ο εντοπισμός της μεραρχίας «Τζούλια» στον ορεινό όγκο της Πίνδου και οι συνεχείς αεροπορικές παρενοχλήσεις μέχρι να φτάσουν οι ελληνικές μονάδες ενίσχυσης, οπότε και επετεύχθη ο εγκλωβισμός και η πλήρη διάλυση της. Δεν είναι τυχαίο πως τις ημέρες εκείνες συνέβη η απώλεια άνω του ενός τετάρτου των συνολικών απωλειών των ελληνικών αεροσκαφών όλου του ελληνοϊταλικού πολέμου.

Παράλληλα, η ελληνική αεροπορία υπερασπίστηκε ευαίσθητους στόχους στο εσωτερικό, αποκρούοντας πλήθος εχθρικών αεροπορικών επιδρομών. Τέτοια περίπτωση υπήρξε η υπεράσπιση της Θεσσαλονίκης, όπου μεταξύ 1ης και 2ας  Νοεμβρίου 1940 αποκρούστηκαν αλλεπάλληλες αεροπορικές επιδρομές από τις ιταλικές δυνάμεις και καταρίφθηκαν πολλά εχθρικά αεροσκάφη.

Κατά την περίοδο της ελληνικής αντεπίθεσης, η ελληνική αεροπορία υποστήριξε επιθετικές ενέργειες μέσα στο αλβανικό έδαφος, όπως συνέβη στο Αργυρόκαστρο και στην Κορυτσά που κατέστρεψε στο έδαφος μεγάλο αριθμό αεροσκαφών. Χαρακτηριστική είναι οη περίπτωση του ηρωικού σμηναγού Καρναβιά, ο οποίος έπληξε οίκημα με συγκεντρωμένους Ιταλούς αεροπόρους έτοιμους να εξορμήσουν, με αποτέλεσμα να σκοτωθούν 29 από αυτούς. Ο αεροπόρος Μαλλάκης, από μικρό ύψος, ανατίναξε αποθήκη πυρομαχικών στην Πρεμετή, η οποία φλεγόταν για τρεις μέρες.

Αυτό όμως που έχει ιδιαίτερη σημασία είναι πως οι μικρές ελληνικές αεροπορικές δυνάμεις βρίσκονταν σε διαρκή επιφυλακή σχεδόν για τέσσερις με πέντε μήνες, πραγματοποιώντας τρεις και τέσσερις εξορμήσεις την ημέρα. Αυτή η υπεράνθρωπη αντοχή μπορεί να εξηγηθεί μόνο με όρους ψυχικού σθένους και θερμής φιλοπατρίας. Άραγε, ποια άλλη αιτία μπορεί να αναζητηθεί για τα λαμπρά αεροπορικά ανδραγαθήματα κατάκοπων πιλότων σε αερομαχίες με σχέση ελληνικών-εχθρικών αεροσκαφών δύο και συχνά ενός προς δέκα;

Ανάλογη ήταν η προσφορά των Ικάρων μας στην υποστήριξη θαλάσσιων μεταφορών στρατευμάτων και εφοδίων προς το αλβανικό μέτωπο. Η ελληνική αεροπορία εμπόδισε δράση ιταλικών υποβρυχίων στις ελληνικές νηοπομπές με αποτέλεσμα να φτάσουν στο μέτωπο εγκαίρως οι απαραίτητες εφεδρείες.

Η γερμανική επίθεση βρήκε την Ελληνική αεροπορία πλήρως εξαντλημένη και αποδεκατισμένη, με αποτέλεσμα να μην μπορέσει να ανταπεξέλθει στις ανάγκες σύγκρουσης με την τελειότερη πολεμική μηχανή της εποχής. Παρόλα αυτά, δεν έλειψαν και τότε τα ηρωικά κατορθώματα: Ο ηρωικός σμηναγός Κέλλας εναντιώθηκε σε 70 γερμανικά αεροσκάφη με τα μόλις 15 αεροσκάφη της μοίρας του και πέτυχε να καταρρίψει πέντε από αυτά.

Οι συνολικές ώρες πτήσης των ελληνικών μαχητικών αεροσκαφών κατά την περίοδο αυτή υπολογίζονται σε 7.000 ώρες και στο πάνθεο των ηρώων της Ελληνικής αεροπορίας προστέθηκαν 67 ηρωικοί νεκροί.

Ορόσημο στην αεροπορική αυτή η εποποιία υπήρξε ο εμβολισμός ιταλικού βομβαρδιστικού από ελληνικό καταδιωκτικό. Όταν ο Έλληνας πιλότος αντισμήναρχος Μαρίνος Μητραλέξης είδε τα πυρομαχικά του να εξαντλούνται,  κυριολεκτικά «ροκάνισε» με τον έλικα του αεροπλάνου του την ουρά του ιταλικού, με αποτέλεσμα να το αναγκάσει να κάνει αναγκαστική προσγείωση. Το γεγονός συνέβη πάνω από τον Λαγκαδά. Ο έλληνας πιλότος, προσγείωσε το αεροπλάνο του και συνέλαβε τους 5 αξιωματικούς του βομβαρδιστικού παραδίδοντας τους στο στρατιωτικό όχημα που μόλις είχε φτάσει._