Ηρώδης ο Μέγας και η εποχή του
22 Ιανουαρίου 2021Όταν ο Ηρώδης ο Μέγας, ανακηρύχθηκε από την σύγκλητο της Ρώμης βασιλιάς της Ιουδαίας το 39 π.Χ., η Ιουδαία ήταν ακόμη στα χέρια του Αντίγονου Β΄ Ματταθία. Όμως, με την υποστήριξη της Ρώμης και του Μάρκου Αντώνιου, ο Ηρώδης το 37 π.Χ. γίνεται και επίσημα βασιλιάς της Ιουδαίας νικώντας ολοσχερώς τον αντίπαλο του, μετά από σκληρές μάχες[1]. Έτσι, η Ιουδαία περνά ολοκληρωτικά στην σφαίρα επιρροής της Ρώμης και επιβάλλεται με αυτόν τον τρόπο στην περιοχή η επονομαζόμενη PaxRomana, η Ρωμαϊκή ειρήνη δηλαδή.
Ο Ηρώδης την περίοδο της βασιλείας του (37-4π.Χ.) έφερε μεγάλη ανάπτυξη και σταθερότητα στην Ιουδαία. Έκανε πολλά οικοδομικά έργα, όπως υδραγωγεία, θέατρα και φρούρια, με σημαντικότερο έργο την ανέγερση του Ναού. Ο Ferguson μας αναφέρει ότι, αν και ο Ηρώδης στα θρησκευτικά του πιστεύω ακολουθούσε τα ιουδαϊκά έθιμα η καταγωγή του από την Ιδουμαία δεν τον έκανε ποτέ αγαπητό στους Ιουδαίους παρόλο που οι ραββίνοι της εποχής τον εξυμνούσαν για το χτίσιμο του Ναού[2]. Ο Ηρώδης, όπως και άλλοι κάτοικοι της Ιδουμαίας, είχαν προσηλυτιστεί στον Ιουδαϊσμό κατά την περίοδο του Υρκανού Α΄. Η αντιπάθεια, όμως, προς το πρόσωπο του Ηρώδη είχε και άλλα αίτια όπως το φιλορωμαϊκό φρόνημα του και η βαριά φορολογία που επέβαλε[3].
Η Κλεοπάτρα μετά τον θάνατο του Ιούλιου Καίσαρα (44 π.Χ.) επέστρεψε στην Αλεξάνδρεια και επικεντρώθηκε στην οργάνωση και την ανασύσταση του κράτους της. Σε αυτό την βοήθησε και ο Αντώνιος, ο οποίος έβλεπε σε αυτήν μια σημαντική σύμμαχο, παρά τις αντιθέσεις της Συγκλήτου και των αξιωματούχων. Έτσι, η Κλεοπάτρα πολύ σύντομα θέλησε να εντάξει στην σφαίρα επιρροής της την Ιουδαία. Για να το πετύχει αυτό, έπεισε τον Αντόνιο να ορίσει τον Ηρώδη εισπράκτορα ενός ωφελούμενου φόρου των Ναβαταίων. Οι Ναβαταίοι, όμως αρνούνταν να πληρώσουν αυτόν τον φόρο στον Αντώνιο και πολύ σύντομα ξέσπασε πόλεμος μεταξύ του Ηρώδη και των Ναβαταίων[4].
Ένας ισχυρός σεισμός στην Ιουδαία το 31 π.Χ. έδωσε προβάδισμα στους Ναβαταίους. Γι’ αυτό ο Ηρώδης ζήτησε από τους Άραβες φύλαρχους ανακωχή. Αυτοί δεν την έκαναν δεκτή και δολοφόνησαν τους απεσταλμένους του Ηρώδη. Η πράξη αυτή δεν έφερε οργή μόνο στον Ηρώδη, αλλά και σε όλους τους άνδρες του στρατού του, οι οποίοι επιτέθηκαν και νίκησαν τους αντιπάλους τους[5].
Η απόλυτη σταθερότητα και ειρήνη στην Ιουδαία ήρθε το φθινόπωρο του 31 π.Χ. με την ήττα του Μάρκου Αντώνιου στο Άκτιο. Ο Ηρώδης βλέποντας τον ανερχόμενο Οκταβιανό ως αυτοκράτορας όλης της Ρώμης προετοίμασε τα επόμενα βήματα του για την επιτυχία του. Με δώρα και φιλοφρονήσεις προσπάθησε να κερδίσει την εύνοια και την φιλία του νέου αυτοκράτορα, ο οποίος ενοποίησε όλη την έκταση της Ρώμης κάτω από το πρόσωπο του. Ο μοναδικός άξιος εκτός του Ηρώδη να κυβερνήσει την Ιουδαία ήταν ο Υρκανός, αλλά αυτός ήταν μεγάλος σε ηλικία και δεν ενδιαφερόταν για τον θρόνο. Αλλά παρόλα αυτά ο Ηρώδης τον κατηγόρησε για συνεργασία με τους Ναβαταίους και τον εκτέλεσε[6]. Με αυτό τον τρόπο ο Ηρώδης, εξασφάλισε τόσο την θέση του, όσο και το μέλλον της δυναστείας του, κάτι που φαίνεται από τα γεγονότα που ακολουθούν[7]. Από τα στοιχεία αυτά που παρουσιάζονται μπορούμε να δούμε ότι ο Ηρώδης αν και ικανός ηγέτης, ήταν διπλωματικός, κοιτούσε πάντα το ατομικό του συμφέρον και ήταν ιδιαίτερα σκληρός. Η σκληρότητα του αυτή φάνηκε τόσο στους αντιπάλους του και τους αντιφρονούντες, όσο και στον τρόπο μεταχείρισης των πολιτών του. Λέγετε, για να αναγείρει, ο Ηρώδης, τον Ναό χρησιμοποίησε εκτεταμένα την παιδική εργασία, στοιχείο που επιβαρύνει περισσότερο την προσωπικότητα του.
Μετά τον θάνατό του Ηρώδη το 4 π.Χ., ο αυτοκράτορας Οκταβιανός Αύγουστος (27π.Χ.-14μ.Χ.), μοίρασε το βασίλειο της Ιουδαίας στους τρείς γιούς, του Ηρώδη. Στον Αρχέλαο απονεμήθηκε ο τίτλος του εθνάρχη και του δόθηκαν οι περιοχές της Ιουδαίας, της Σαμάρειας και της Ιδουμαίας. Ο Φίλιππος ονομάστηκε τετράρχης, για να ξεχωρίζει από τον τίτλο του αδελφού του ως εθνάρχη και του δόθηκαν οι περιοχές Ιτουραία και Τραχωνίτις, βόρεια της λίμνης Γεννησαρέτ. Και τέλος, ο Ηρώδης Αντίπας έγινε τετράρχης της Γαλιλαίας και της Περαίας (Μτ. 14:1. Λκ. 3:1-3, 19) [8]. Ο Ηρώδης Αντίπας ήταν αυτός που συσχετίστηκε με τον Ιωάννη τον Βαπτιστή.
Η περιοχή της Γαλιλαίας εκείνη την περίοδο είχε μόνο μια μεγάλη πόλη τη Σεπφωρίς, η οποία καταστράφηκε από τους Ρωμαίους μετά την επανάστασή του Ιούδα και των Γαλιλαίων[9]. Θέλοντας να αυξήσει την δύναμη και την επιρροή του, ο Αντίπας (4π.Χ.-39μ.Χ.), αφιερώθηκε στην ανάπτυξη της τετραρχίας του. Ακολουθώντας το παράδειγμα του πατέρα του, Ηρώδη, επιδόθηκε από την μία σε κατασκευαστικά έργα και από την άλλη σε διπλωματικούς ελιγμούς με σκοπό να προσεταιριστεί, ταυτόχρονα, τους Ρωμαίους και τους Ιουδαίους[10].
Χαρακτηριστικό των διπλωματικών του ελιγμών ήταν η ίδρυση συναγωγών και ο έλεγχος του ιερατείου με την συχνή εναλλαγή των αρχιερέων[11]. Επίσης, στα νομίσματά του προτιμούσε απεικονίσεις που θα ήταν αποδεκτές από τον ιουδαϊκό λαό, αποφεύγοντας την απεικόνιση του αυτοκράτορα, όπως ήταν η συνήθεια της εποχής[12].
Στην συνέχεια, για να δείξει τα φιλικά του αισθήματα προς τους Ρωμαίους, το 20 μ.Χ. επί αυτοκρατορίας Τιβερίου (14-37μ.Χ.), ο Αντίπας ιδρύει την πόλη Τιβεριάδα[13] στα νότια της λίμνης Γεννησαρέτ[14], δίνοντας στην πόλη το όνομα του αυτοκράτορα για να τον τιμήσει. Ενώ, η πόλη προοριζόταν να κατοικηθεί από Ιουδαίους, αυτοί αρνήθηκαν να την κατοικήσουν, γιατί την θεώρησαν ακάθαρτη, επειδή είχε χτιστεί πάνω σε ένα παλιό νεκροταφείο[15]. Για να λύσει το πρόβλημα αυτό, ο Αντίπας, υποχρέωσε τμήματα του ιουδαϊκού λαού από την Γαλιλαία και πιθανόν της Περαίας, να μετοικίσουν στην νέα πόλη. Έτσι, η Τιβεριάδα, έγινε η πρωτεύουσα της τετραρχίας του και φρόντισε για την ανοικοδόμηση της χτίζοντας βασιλικό ανάκτορο, στάδιο[16], ιππόδρομο, συναγωγές και αγορά[17].
Διαβάστε ολόκληρη τη μελέτη εδώ
