Η προστασία των δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα σε καιρό πανδημίας
20 Απριλίου 2021Η τρέχουσα πανδημία του Covid-19 ανάγκασε την Πολιτεία, όπως συνέβη και σε άλλες χώρες, να προβούν στη λήψη μέτρων προκειμένου να περιορίσουν την εξάπλωσή του. Τα μέτρα αυτά αφορούσαν στην απαγόρευση της κυκλοφορίας των πολιτών, εκτός από ειδικές περιπτώσεις. Σαν μια εναλλακτική λύση θα μπορούσε να προτείνει κάποιος ακόμα και την παρακολούθηση των πολιτών από τις κρατικές αρχές και με τη βοήθεια της τεχνολογίας, προκειμένου να αποτραπεί η περαιτέρω διασπορά του ιού.
Η παρακολούθηση αυτή θα μπορούσε να συνδυασθεί με την επιβολή αυστηρών κυρώσεων σε όποιον πολίτη δεν συμμορφώνεται. Αυτά τα μέτρα όμως από τη μια αποτελούν παραβίαση της προστασίας των δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα, από την άλλη θα μπορούσε κάποιος να θέσει το ζήτημα αν αυτή πρέπει να επιτραπεί χάριν της προστασίας της δημόσιας υγείας.
Η αναγκαστική επεξεργασία των προσωπικών δεδομένων με σκοπό τον περιορισμό της πανδημίας του κορονοϊού γεννά πολλά ερωτήματα στα οποία δεν είναι εύκολο να δοθεί απάντηση. Εμείς θα περιοριστούμε στην προσέγγιση των παρακάτω τριών ζητημάτων:
1) Την επεξεργασία δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα των ασθενών και την ιχνηλάτηση των επαφών τους.
2) Τη δημοσιοποίηση προσωπικών δεδομένων των ασθενών στα ΜΜΕ προκειμένου να ενημερωθεί ο πληθυσμός για την πορεία του κορονοϊού.
3) Τη λήψη μέτρων σε εργασιακούς χώρους, αλλά και σε οποιονδήποτε άλλο χώρο μαζεύονται πολλοί άνθρωποι υπό κανονικές συνθήκες, όταν, δηλαδή, δεν υφίσταται κίνδυνος μετάδοσης κάποιου ιού[37].
1. Η προστασία της δημόσιας υγείας ως προστασία του δημοσίου συμφέροντος
H έννοια του δημοσίου συμφέροντος είναι μια αόριστη νομική έννοια, για την οποία δεν είναι δυνατόν να διατυπωθεί ένας ενιαίος και πλήρης ορισμός. Αναφέρεται στο συμφέρον των μελών μιας κοινωνίας, τόσο σαν σύνολο όσο και για το κάθε μέλος χωριστά. Συμπίπτει με την ικανοποίηση βασικών αναγκών, όπως η δημόσια τάξη, η εθνική άμυνα και ασφάλεια, η υγεία, η παιδεία, η προστασία του περιβάλλοντος κλπ[38].
Από τα παραπάνω καταλαβαίνουμε ότι στα όρια της έννοιας του δημοσίου συμφέροντος περιλαμβάνεται και η προστασία της δημόσιας υγείας. Η διάδοση ενός μεταδοτικού ιού όπως ο Covid-19, μπορεί να οδηγήσει στην απώλεια μεγάλου ποσοστού του πληθυσμού και ένα τέτοιο δυσάρεστο ενδεχόμενο αποτελεί αναμφίβολα μεγάλη ζημιά για το δημόσιο συμφέρον από ψυχική, πνευματική, πληθυσμιακή και οικονομική άποψη. Έτσι, το ελληνικό Σύνταγμα κατοχυρώνει την πρόσβαση στην υγεία τόσο σαν ατομικό και αμυντικό[39] δικαίωμα (άρθρο 5 § 5 εδ. αΣ), όσο και σαν κοινωνικό (άρθρο 21 § 3 Σ). Και στις δύο περιπτώσεις η υγεία αντιμετωπίζεται από τη μια ως η προσωπική σωματική και ψυχική ευεξία του καθενός και από την άλλη ως η δημόσια υγεία[40].
Επειδή, λοιπόν, η υγεία είναι ένα τόσο σημαντικό αγαθό που αφορά όλους, το Κράτος είναι υποχρεωμένο από το Σύνταγμα να μεριμνά για την υγεία των πολιτών (άρθρο 21 §3). Αυτό την εποχή του κορονοϊού μεταφράζεται με τη λήψη μέτρων καταπολέμησης της πανδημίας και προστασίας της δημόσιας υγείας[41]. Ενδεικτικό της υποχρέωσης αυτής είναι το γεγονός ότι στην Ιταλία τα συνδικάτα του Μπέργκαμο κατηγόρησαν την κυβέρνηση και τους εργοδότες ότι δεν έλαβαν έγκαιρα τα απαραίτητα μέτρα προστασίας με αποτέλεσμα να νοσήσουν από τον ιό χιλιάδες εργαζόμενοι και στη συνέχεια να τον μεταδώσουν στους δικούς τους[42].
Επιπλέον, η ελληνική νομοθεσία (Άρθρο 285 ΠΚ) προβλέπει βαρειές ποινές για όποιον παραβιάζει τα νόμιμα μέτρα για να αποτραπεί η εισβολή ή η διάδοση μιας μεταδοτικής ασθένειας. Οι ποινές αυτές μπορούν να φτάσουν ακόμη και στην ισόβια κάθειρξη, αν η παραβίαση έχει σαν συνέπεια το θάνατο μεγάλου αριθμού ανθρώπων[43].
Διαβάστε ολόκληρη τη μελέτη εδώ
