Οι καιροί αξιώνουν, χριστιανική την Δύση

16 Δεκεμβρίου 2021

Ο Διαφωτισμός, τον 17ο και 18ο  αιώνα, στη Δύση, δίνοντας έμφαση μόνον στην επιστημονική λογική και απορρίπτοντας την μεταφυσική, είχε ως κέντρο το Παρίσι. Ενώ όμως ευημερούσε η οικονομία, τα γράμματα και οι τέχνες, η διαφθορά και το ψυχικό κενό των ανθρώπων ήταν σε καθημερινή βάση. Γι’ αυτό και έχουμε κοινωνικές επαναστάσεις και συγκρούσεις. Παρ’ ότι ήλθε το αυτοκίνητο, το αεροπλάνο, το τηλέφωνο, το γραμμόφωνο, ο κινηματογράφος και άλλα τεχνολογικά επιτεύγματα, το ζήτημα του αληθινού νοήματος της ζωής του ανθρώπου παρέμενε ζωτικό. Ο σχολαστικισμός, ο αντικληρικαλισμός, η νομικιστική αντίληψη της σωτηρίας, ο «κρύος ορθολογισμός» επεκράτησαν. Φυγαδεύτηκε η αγάπη, η ταπεινοφροσύνη, η ειλικρινής πνευματικότητα. Δεν υπήρχαν τα «δάκρυα» στο πρόσωπο, αλλά η «ξηρότητα» των αισθημάτων του ατόμου.

Ωστόσο, ειδικά στο Παρίσι, το κέντρο αυτό του πολιτισμού ανάμεσα στα καλύτερα μουσεία του κόσμου εξακολουθούν να δεσπόζουν και σήμερα οι θαυμαστοί ναοί όλων των αρχιτεκτονικών ρυθμών, ήτοι ο μεσαιωνικός ρυθμός, ο αναγεννησιακός, το μπαρόκ, ο γοτθικός, ο νεοκλασικός, με πρώτο τον Ναό, την Παναγία των Παρισίων στην Ιλ ντε λα Σιτέ. Αλλά και στις πλούσιες πινακοθήκες ατενίζει ο επισκέπτης έργα τέχνης με χριστιανική έμπνευση. Το ίδιο και στα συγγραφικά έργα. Δεν ήταν μόνον ο Βολταίρος. Έχουμε και τους συγγραφείς και επιστήμονες που φωτίζονταν από την χριστιανική διδασκαλία, όπως ο Πασκάλ. Έπειτα στην σύγχρονη εποχή κρατούνται εορτές ως επίσημες αργίες, όπως τα Χριστούγεννα, η Ανάληψη του Χριστού, του Αγ. Πνεύματος, η Κοίμηση της Θεοτόκου, των Αγίων Πάντων κα.

Είναι γεγονός βέβαια ότι ο Χριστιανισμός διέσωσε και αναζωογόνησε τον αρχαίο ελληνικό πολιτισμό και ενεφύσησε πνοή ζωής. Ειδικά, η ελληνική γλώσσα είναι το κορυφαίο σημείο της προσφοράς στο δυτικό πολιτισμό, γιατί ακριβώς σμιλεύει τις έννοιες και την διάνοια.

Έτσι, αν και με τις εκτροπές από την χριστιανική αλήθεια και κατά συνέπειαν την λανθασμένη εκκλησιολογία, ο καθολικισμός βάρυνε τον χριστιανισμό στη Δύση, εν τούτοις, είναι ανάγκη οι χριστιανικές αξίες να παραμείνουν ως αναπόσπαστο στοιχείο του δυτικού πολιτισμού. Οι ρίζες της Δύσης και της Ευρώπης γενικότερα είναι χριστιανικές και όχι αλλότριες.

Η Δύση πρέπει να παραμείνει χριστιανική. Το αυθεντικό ανθρωπιστικό ήθος του Ευαγγελίου πρέπει να διαποτίσει εκ νέου την δυτική κοινωνία, την οικογένεια, τα ευρωπαικά συμβούλια, την εκπαίδευση, την νομοθεσία. Από την έννοια της αξιοπρέπειας του ανθρώπου είναι αδήριτη ανάγκη να προχωρήσει η δυτική κοινωνία στην βαθειά έννοια της αξίας του ανθρώπου. Τότε το τρίπτυχο: Ελευθερία, ισότητα, αδελφωσύνη αποκτά εξαιρετικά ουσιαστικό περιεχόμενο, χωρίς τυπικότητες και εκπτώσεις.

Έτσι τα μεγάλα κοινωνικά προβλήματα, όπως η μετανάστευση, η κλιματική αλλαγή, τα ανθρώπινα δικαιώματα αλλά και καθήκοντα, τα οποία λησμονούμε, θα λειτουργούν περισσότερο ευεργετικά γιατί το υψηλότατο νόημα που κρύβει ο χριστιανισμός θάχει την θετική του επίδραση. Το Ευαγγέλιο δεν είναι για το ράφι της βιβλιοθήκης. Αξίζει και πάλιν να αναμορφώσει το ευρωπαικό γίγνεσθαι. Τα γράμματα του Ευαγγελίου άλλωστε είναι διαχρονικά. Με την θεολογική γλώσσα, «αιώνια ρήματα».

Κρίμα, ο Θεός οίδε, που τους περασμένους αιώνες 17ο – 18ο, ο ελληνισμός με την ορθοδοξία του ήταν καταπιεσμένος από την οθωμανική αυτοκρατορία. Δεν δόθηκε η δυνατότητα να γνωρίσει η Δύση το βάθος της ορθόδοξης θεολογίας και προοπτικής. Άραγε το σύγχρονο Παρίσι, κέντρο του δυτικού πολιτισμού, η «πόλη του φωτός» θα θητεύσει και στο άλλο φως, εκείνο το ιλαρόν; Σε κάθε περίπτωση, η ορθή δεοντολογία διακελεύει: Η Ευρώπη να παραμείνει χριστιανική. Η ιστορία της, το σήμερα με τα τόσα προβλήματα και το αβέβαιο αύριο, αυτό απαιτούν.