Αββάς Ισαάκ: Για τους ευλογημένους δρόμους της ησυχίας, που οδηγούν στον Θεό!

Διά χειρός Φωτίου Κόντογλου.

(Επιμέλεια Στέλιος Κούκος)

Λ’
Για τους ευλογημένους δρόμους της ησυχίας, που οδηγούν στον Θεό.

1. Όπως ακριβώς δεν υπάρχει τίποτε που να μοιάζει με τον Θεό, έτσι δεν υπάρχει και καμμία διακονία ή έργο που να μοιάζει με την κοινωνία του Θεού μέσα στην ησυχία.

2. Τι είναι η κοινωνία με τον Θεό; Είναι η θεία θεωρία και η στροφή προς τον Θεό, η όποια έχει πολλούς δρόμους. Ο καθένας παίρνει τον δρόμο που αρμόζει στην γνώση του, αυτόν που μπορεί να τον οδηγήσει στην πρόοδο.

Έτσι, μέσω της καθημερινής του εμπειρίας πλησιάζει όλο και περισσότερο τον Θεό.

Ταξιδεύει σε έναν από τους δρόμους της ησυχίας ανάλογα με το μέτρο των δυνάμεών του, με σκοπό να βρει την χαρά του Θεού, και να πληρωθεί ο νους και η σκέψη του με την παντοτινή μνήμη Του.

3. Όπως έχουμε πει, οι δρόμοι αυτής της εν ησυχία κοινωνίας με τον Θεό, είναι πολλοί, και ο καθένας μπορεί να επιλέξει αυτόν που αρμόζει στο μέτρο των δυνάμεών του, εφόσον βεβαίως προσεγγίζει με διάκριση την παρουσία του Θεού.

Δεν μπορούν όλοι οι δρόμοι να οδηγήσουν τον καθένα στην επιτυχία.

Αν ο μοναχός μετέχει στην εσωτερική παιδεία του ασκητικού βίου, η ίδια η συνείδησή του θα του υποδείξει τον σωστό δρόμο, χωρίς την μεσολάβηση κάποιου δασκάλου.

Η Χάρη, που ενεργοποιεί μέσα του την εσωτερική μαρτυρία, θα τον διδάξει και θα του δείξει τον μυστικό της δρόμο.

Έτσι, ο ασκητής θα μπορέσει να επιλέξει σύμφωνα με το μέτρο των δυνάμεών του την δική του εργασία, που κρύβει μέσα της την επωφελή κοινωνία με τον Κύριο και τον θαυμασμό για Αυτόν.

4. Μπορεί κανείς να περνά όλη την ημέρα με προσευχή και ανάγνωση της Γραφής, αφιερώνοντας ένα μικρό μόνο μέρος του χρόνου του στην ορθοστασία μπροστά στο ψαλτήριο, και μ’ αυτόν τον τρόπο ν’ αυξάνει μέσα του την συνεχή μνήμη του Θεού.

5. Άλλος πάλι μπορεί να ασχολείται όλη την ημέρα αποκλειστικά με την ψαλμωδία, και να μην ασκείται καθόλου στην προσευχή με την στενή της έννοια.

Και κάποιος άλλος μπορεί να απασχολείται μέρα και νύχτα μόνον με τις αλλεπάλληλες μετάνοιες, ενσωματώνοντας έτσι τις Ώρες και τις προσευχές της ακολουθίας στις συνεχείς του μετάνοιες.

Αυτός ο άνθρωπος έχει στ’ αλήθεια σταυρώσει τον κόσμο μέσα του, και έχει σταυρωθεί για τον κόσμο.

Εγκατέλειψε τα πάντα και ανέβηκε στον σταυρό.

6. Έχοντας σταυρώσει το σώμα του και τον νου, έφθασε στην ύψιστη βαθμίδα της ψυχικής κατάστασης της προσευχής, και ζει σε διαρκή κοινωνία με τον Χριστό.

Κάποτε εξέρχεται από αυτήν την κατάσταση, με ειρήνη στην καρδιά του, και αφοσιώνεται για λίγο στην μελέτη των Γραφών.

7. Κάποιος άλλος αδελφός μπορεί να αφιερώνει όλην την ημέρα στην ανάγνωση των Γραφών, με σκοπό να ξεχάσει αυτόν τον εφήμερο κόσμο και να νεκρώσει μέσα του την μνήμη των κοσμικών υποθέσεων και την συνομιλία με τους εμπαθείς λογισμούς, που επιμένουν να χρησιμοποιούν εναντίον του όλα όσα βλέπει και φαντάζεται η διάνοια.

Αυτή η ανάγνωση είναι το κεφάλαιον όλων των ασκητικών αγώνων.

Ο μοναχός χρησιμοποιεί την συνεχή απόλαυση της ανάγνωσης ως μέσο για να κλείσει την θύρα της διανοίας του για τον κόσμο.

Με το στρατήγημα τούτο της γνώσης διευκολύνει τον δρόμο του, και ταξιδεύει προς τον Θεό με ασκότιστο νου.

Έτσι, ενώ απολαμβάνει μονίμως την κατανόηση των θείων μυστηρίων και τον θαυμασμό για την θεία οικονομία, αφοσιώνεται κάποτε για λίγην ώρα, όρθιος, στην προσευχή και την ψαλμωδία.

Όμως η ανάγνωση καταλαμβάνει μεγαλύτερο μέρος της διακονίας του απ’ ότι η προσευχή.

Απόσπασμα από το βιβλίο, Ισαάκ του Σύρου, «Ασκητικά», τόμος Β3 , Λόγοι ΙΒ’- ΜΑ’, κεφάλαιο «Ερωτήματα πάνω σε ειδικά θέματα», των εκδόσεων Θεσβίτης. Μετάφραση από τα Συριακά Νέστωρ Καββαδάς.