Προσβάσιμη σελίδα

Χερουβικόν Παν. Κηλτζανίδη του Προυσσαέως ήχ. πλ. β΄ (Πρωτοψ. Νικ. Στάθης)

Μια υποδειγματική ερμηνεία του Χερουβικού ύμνου σε μέλος Παν. Κηλτζανίδη του Προυσσαέως στο μελιχρό και ηδύμολπο χρώμα του πλ. β΄ήχου από τον Πρωτοψάλτη του Ι.Ν. Αγ. Θεοδώρων Συκεών, Νικόλαο Στάθη.

Ο Παναγιώτης Κηλτζανίδης, σύμφωνα με τον Γεώργιο Παπαδόπουλο, υπήρξε μουσικοδιδάσκαλος, «εγκύψας ευδοκίμως εις την θεωρίαν και παλαιογραφίαν της παρ’ημίν μουσικής. Εγεννήθη κατά την δευτέραν δεκαετηρίδα του ΙΘ’ αιώνος εν Προύση, ένθα και το του ιεροψάλτου επάγγελμα μετήλθε το πρώτον. Από του έτους 1848-1882 εχρημάτισεν ιεροψάλτης διαφόρων εκκλησιών της αρχιεπισκοπής Κων/πόλεως, έκτοτε δε εφησύχαζε μέχρι του θανάτου αυτού, γενομένου τη 11νοεμβρίου 1896.

Ο ακαταπόνητος ούτος μουσικοδιδάσκαλος εξέδωκε διάφορα μουσικά βιβλία, ως, την «Καλλίφωνον Σειρήνα», περιέχουσαν τουρκικά και ελληνικά άσματα, το «Εκκλησιαστικόν Απάνθισμα», το «Σύντομον Δοξαστάριον», εις ο υπάρχουσι και, ανέκδοτα μαθήματα Μανουήλ του Χρυσάφου, το «Αναστασιματάριον» Αντωνίου Λαμπαδαρίου της Μ.Εκκλησίας, μετενεχθέν εκ της αρχαίας παρασημαντικής εις την νυν εν χρήσει, το «Ιερατικόν Μουσικόν Εγκόλπιον», τα «Χερουβικά» Δανιήλ του ΙΙρωτοψάλτου και το «Αναστασιματάριον» Κωνσταντίνoυ του Πρωτοψάλτου (από του βαρέως ήχου μέχρι τέλους) ερμηνευθέν εκ της αρχαίας γραφής εις το αναλυτικόν γραφικόν σύστημα, και «Μεθοδικήν Διδασκαλίαν προς εκμάθησιν του εξωτερικού μέλους της καθ’ ημάς Μουσικής κατ’αντιπαράθεσιν προς την Αραβοπερσικήν».

Επεστάτησεν εις την έκδοσιν διαφόρων μουσικών βιβλίων Στεφάνου του Λαμπαδαρίου και Ιωάννου του Πρωτοψάλτου. Ειργάσθη ευδοκίμως εις τον τω 1863 ιδρυθέντα εν Πέραν Εκκλησιαστικόν Μουσικόν Σύλλογον, μεθ’ημών δε εις τον τω 1880 εν Γαλατά Ελληνικόν Μουσικόν Σύλλογον και εις τον εν Φαναρίω τω 1889 Μουσικόν Σύλλογον «Ορφέα». Τω 1876 εδημοσίευσε διαφόρους διατριβάς περί μουσικής, ας εξέδωκε τύποις και εν ιδιαιτέρω φυλλαδίω. Εδίδαξε την μουσικήν εις την τω 1868 λειτουργησασαν πατριαρχικήν Μουσικήν Σχολήν, και τω 1883 εις την Μουσικήν Σχολήν του Συλλόγου «Ορφέως», διετέλεσε μέλος της Επιτροπής της κατά το έτος 1868 αναλαβούσης την έκδοσιν της «Μουσικής Βιβλιοθήκης», και της το 1881 συστάσης Μουσικής Επιτροπής εν τοις πατριαρχείοις.

Εφιλοπόνηαε το υπό τον τίτλον «Κλεις της καθ’ημάς Εκκλησιαστικής Μουσικης» σπουδαίον σύγγραμμα, δι’ oυ, ως έγραφον εν τοις Προλεγομένοις το τω 1890 εκδοθέντος ιστορικού περί Μουσικής συγγράμματός μου, θα κατορθώσωμεν ημείς oι νεώτεροι ινα ανoίξωuεν την πύλην του παμπλουτου μουσείου της Βυζαντινής των πατέρων ημών μουσικής και εντρυφήσωμεν εν αυτώ, προσομιλούντες τοις αρχαίοις μουσικοίς χειρογράφοις, άτινα τα νυν απροσπέλαστα και ακοινώνητα ημίν τυγχάνουσι. Το έργον τούτο εβραβεύθη διά του χρυσού αριστείου υπό της Μουσικης Επιτροπής της κρινάσης τα έργα τα υποβληθέντα εις την εν Αθήναις Δ΄Ολυμπιακήν Έκθεσιν· ταις ενεργείαις δε του εν τοις πατριαρχείοις Εκκλησιαστικού Μουσικού Συλλόγου, ο εν Οδησσώ ζάπλουτος ομογενής Γρηγόριος ο Μαρασλής, ανέλαβε την έκδοσιν αυτού, ήτις άρχεται προσεχώς.

Ανέδειξε πολλούς μαθητας ου μόνον εν τη ψαλμωδία αλλά και εν τη θεωρία της μουσικής, ων εις, ο Νηλεύς Καμαράδος, α΄ψάλτης της εν Πέραν εκκλησίας του αγίoυ Κωνσταντίνου, δικαίως θεωρείται εκ των αρίστων, αν μή ο άριστος, μουσικοδιδασκάλων της συγχρόνου εποχής, τα σκήπτρα της μουσικής θεωρίας εκ των παρ’ημίν μουσικών διακατέχων, της ψαλμωδίας απαράμιλλος εκτελεστής αναδειχθείς, μελοποιός αμίμητος, μύστης της ασιατικής, ευρωπαϊκής και αρμενικής μουσικής και δεξιώς χειριστής μουσικών οργάνων.»  Πηγή: Ιστορική επισκόπησις της βυζαντινής εκκλησιαστικής μουσικής από των αποστολικών χρόνων μέχρι των καθ΄ ημάς (1-1900 μ.Χ) Εκδόσεις «Τέρτιος», Κατερίνη.

 

Πρόσφατες
δημοσιεύσεις
Ευλογητάρια της Μ. Παρασκευής (Άρχων Πρωτοψ. Παν. Νεοχωρίτης)
Εγκώμια Επιταφίου Θρήνου, μέλος Γ. Ραιδεστηνού (Χορός Ψαλτών «Συνηχούντες»)
«Εξέδυσαν με τα ιμάτιά μου» Ιδιόμελο Μ. Παρασκευής (τ. Άρχων Πρωτ. Λεωνίδας Αστέρης)
Λόγος και Μέλος: Μεγάλη Πέμπτη
Τροπάριον Κασσιανής υπό Χαρ. Ταλαιδώρου, (Πάρης Γκούνας, Άρχων Υμνωδός της Μ.Χ.Ε.)