Δημοσιότητα και πνευματική ζωή

31 Ιουλίου 2022

Είναι ισχυρή διεκδίκηση του σύγχρονου ανθρώπου το να προσπαθεί να καταστεί διάσημος. Όλοι θέλουν να έχουν ευρύ κύκλο γνωριμιών, αναγνωρισιμότητα και δημοφιλία. Και για να το κατορθώσουν αυτό, μετέρχονται κάθε μέσο, ενεργούν ο,τι νομίζουν πρόσφορο, παραδίδονται σ’ αυτό που πιστεύουν ότι θα τους αναδείξει. Αλλά και η κοινωνία μας το καλλιεργεί αυτό, ιδίως με τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, προάγοντας μια ψευδαίσθηση εγγύτητας και προσέγγισης των άλλων. Κι ολ’ αυτά σε μια κοινωνία και σε μια εποχή που πανθομολογούμενα έχει παγώσει η αγάπη των πολλών, κυριαρχεί η αδιαφορία και ο ατομικισμός δείχνει το σκληρό του πρόσωπο.

Γι’ αυτό και όποιοι καθίστανται διάσημοι στις μέρες μας αντιμετωπίζονται με όρους θεάματος. Δεν καθίστανται αντικείμενα σεβασμού, όπως παλαιότερα, ούτε απηχεί ο λόγος τους με αυξημένες αξιώσεις. Αντίθετα, υπόκεινται σε όρους δημοσιότητας τόσο σκληρούς, ώστε να κατηγορείται η κοινωνία μας για ιδιόμορφη «ανθρωποφαγία». Το κυριότερο όλων, χάνουν το δικαίωμα στην ιδιωτική ζωή. Επιπλέον, αποδομούνται ως προσωπικότητες, μεθοδευμένα ή αθέλητα παρεξηγούνται και διαστρεβλώνεται ο δημόσιος βίος τους. Παρά ταύτα, ο σύγχρονος άνθρωπος -υποταγμένος στο εγωκεντρικό του πίστευμα και αρνούμενος τα παραδείγματα όσων προηγήθηκαν- επιμένει να αυτοϋπονομεύεται κυνηγώντας δημοσιότητα.

Χαρακτηριστική συμπεριφορά

Οι ευαγγελικές περικοπές που προηγήθηκαν, όπως η σημερινή, μας παρουσιάζουν μια σειρά από θαύματα που χαρακτήρισαν τη δημόσια δράση του Κυρίου. Το κάθε θαύμα τελείται και περιγράφεται στα Ευαγγέλια εξυπηρετώντας διαφορετικό σκοπό. Σήμερα δε, ο τρόπος της περιγραφής της θαυμαστής θεραπείας δύο τυφλών, αλλά και ενός δαιμονισμένου, έρχεται να προκαλέσει τον προβληματισμό μας γύρω από τον τρόπο με τον οποίο ενέργει ο Χριστός, ώστε να κηρύττει με το παράδειγμα διεκδικώντας σεβασμό.

Φωνάζουν πίσω από τον Χριστό οι δύο τυφλοί ζητώντας το έλεός του. Κι ο Χριστός, σαν να μην νοιάζεται, συνεχίζει την πορεία του προς το σπίτι όπου φιλοξενούνταν στην Καπερναούμ, πιθανότατα το σπίτι του Ματθαίου. Κι ο Χριστός που νοιάζεται, τους υποδέχεται μέσα στο σπίτι, μακριά από περίεργα βλέμματα αδιάκριτων ανθρώπων. Κι ο Χριστός που γνωρίζει, δεν ρωτά τους τυφλούς τι θέλουν, αλλά αν πιστεύουν ότι έχει τη δύναμη να κάνει εκείνο που του ζητούν χωρίς να το κατονομάζουν. Κι ο Χριστός που παιδαγωγεί, ενεργεί κατά την πίστη τους, όχι αμφιβάλλοντας γι’ αυτήν, αλλά αναδεικνύοντας αυτήν.

Πόσο διακριτικά συμπεριφέρεται ο Χριστός, ακόμη και με προσωπικό του κόστος! Το πρόβλημα των τυφλών δεν το επιλύει δημόσια, αλλά κατ’ ιδίαν. Και μάλιστα, ενώ οι τυφλοί φωνάζουν, ακολουθώντας τον, Αυτός το ανέχεται, δεν εκνευρίζεται, δεν λαμβάνει υπ’ όψη του το τι μπορεί να λέει ο κόσμος, αλλά και δεν κάμπτεται στην ιδιότυπη πίεση που του ασκείται μέσω του θορύβου που δημιουργείται. Ο Χριστός παιδαγωγεί και δεν αφήνεται να παρασυρθεί από την κοινωνική πίεση, ούτε υπηρετεί τη σκοπιμότητά του να ενεργήσει μόνο και μόνο για να «ξεφορτωθεί» το πρόβλημα και να ησυχάσει. Ενεργεί φιλανθρωπευόμενος χωρίς να εκβιάζεται ή να αναγκάζεται με οποιονδήποτε τρόπο.

Πως ενεργεί το θαύμα ο Χριστός

Ο Χριστός μεθοδεύει τη σύλληψη δημοσιότητας για να ενεργήσει το θαύμα. Δεν απαντά στις παρακλήσεις στον δρόμο, ώστε οι όποιοι περίεργοι να θεωρήσουν ότι δεν ασχολείται με τους τυφλούς κι επομένως δεν χρειάζεται να μαζευτούν για να «παρακολουθήσουν θαύμα». Κλείνεται μέσα στο σπίτι, μακριά από αδιάκριτα βλέμματα που μπορεί να παρερμηνεύσουν και να προσβάλουν, και μόνον αφού διασφαλίσει ότι απαλλάχθηκε από όρους δημοσιότητας προχωρά στη θαυμαστή θεραπεία. Κι όχι μόνον αυτό, τελειώνοντας «ενεβριμήσατο αυτοίς ο Ιησούς λέγων· οράτε μηδείς γινωσκέτω», δηλαδή τους παράγγειλε με αυστηρότητα να μη μάθει κανείς τίποτε για το θαύμα.

Γιατί αυτή η συμπεριφορά; Στο κάτω κάτω γιατί ξαφνικά αποφασίζει να ενεργεί θαύματα «εν κρύπτώ»; Και γιατί τόσο καιρό θαυματοποιούσε στις πλατείες,στις ρύμες, στις οδούς, παρουσία χιλιάδων λαού; Με μια φράση, όταν το θαύμα προκαλούσε δοξολογία Θεού ή τόνιζε θεία αλήθεια που προηγουμένως είχε διδάξει ο Χριστός μας, δηλαδή υποστήριζε σαφώς την αναφορά του ανθρώπου προς τον Πλάστη του και Δημιουργό Θεό, τότε το θαύμα γινόταν δημόσια. Όταν όμως υπήρχε κίνδυνος να κυριαρχήσει η ανθρώπινη αντίληψη και θεώρηση των πραγμάτων με αποτέλεσμα να παρεξηγηθεί η διδασκαλία και να μπερδευθούν οι άνθρωποι, τότε όχι μόνο γινόταν το θαύμα διακριτικά, αλλά κολουθουσε και η σύσταση να μη διαφημισθεί. Επίσης, όταν υφίστατο θέμα προσωπικό ή σεβαστής εσωτερικής πνευματικής κατάστασης, τα πάντα περιβάλλονταν τη σιωπή. Γι΄ αυτό και τα περισσότερα θαύματα του Χριστού μας είναι άγνωστα.

Οι τυφλοί, νομίζοντας ότι ο Χριστός τους παραγγέλλει τη σιωπή από ταπείνωση και πιστεύοντας ότι έτσι εκφράζουν την ευγνωμοσύνη τους, δεν κάνουν υπακοή, δεν κρατούν το στόμα τους κλειστό και διαδίδουν την ευεργεσία που τους έγινε. Δεν μπόρεσαν να καταλάβουν το πόσο τους προστάτευσε ο Χριστός με τη διακριτικότητά του, αποφεύγοντας να τους καταστήσει «θέαμα» στο πλήθος που πάντα ενδιαφερόταν να βλέπει αξιοπερίεργα πράγματα όχι για να ωφεληθεί, αλλά για να εντυπωσιαστεί, να ενθουσιαστεί, να διαστρέψει…

Αλλά κι έναν ακόμη κίνδυνο δεν μπόρεσαν να κατανοήσουν. Το γεγονός ότι οποίος διακρίνεται δεν επαινείται, αλλά αντιθέτως καθίσταται είτε αντικείμενο εκμετάλλευσης, είτε στόχος ζηλοφθονίας. Κι ο Χριστός, διακρινόμενος για την τελειότητά του, είχε στοχοποιηθει από τον φθόνο και το μίσος όσων αντιστρατεύονταν το κήρυγμά του και τότε και ανά τους αιώνες. Γι’ αυτό και το σημερινό Ευαγγέλιο ολοκληρώνεται με τη συκοφαντική αντίδραση των Φαρισαίων ότι τα θαύματα του Χριστού δεν ενεργούνται με τη δύναμη του Θεού, αλλά με τη συνέργεια του άρχοντα των δαιμονίων. Κι η μεθοδευμένη αυτή συκοφαντία που προκλήθηκε επειδή οι δύο πρώην τυφλοί δεν άκουσαν τον Χριστό και τον διαφήμισαν, ασφαλώς είχε στόχο να κλονίσει τους αδύναμους, να ενσπείρει αμφιβολίες και να κάνει διστακτικούς τους ανθρώπους έναντι του Χριστού, κάτι που δυστυχώς επετεύχθη.

Πόσες φορές η έκθεση στη δημοσιότητα δεν προκάλεσε αποτελέσματα αντίθετα των επιδιωκόμενων; Γι’ αυτό και η σαφής παραγγελία του Κύριου: η πνευματική ζωή και προκοπή των πιστών να κείται «εν τω κρυπτώ», ώστε να μην επηρεάζεται από ανθρώπινες μεθοδεύσεις ή παρανοήσεις και να έχει αποκλειστικώς ουράνιο προσανατολισμό.