Ο όσιος Άνθιμος ο Κουρούκλης και η αποτύπωση της εικόνας της Παναγίας Πορταΐτισσα Αστυπάλαιας

Όσιος Άνθιμος ο Κουρούκλης ο εκ Κεφαλληνίας ο τυφλός Ιεραπόστολος (1727-1782).

(Επιμέλεια Στέλιος Κούκος)

Ο σεβάσμιος Άνθιμος [ο όσιος Άνθιμος ο Κουρούκλης ο εκ Κεφαλληνίας] αγάπησε πολύ το νησί [την Αστυπάλαια], και το Μοναστήρι της Παναγίας, το οποίο κτίστηκε σε υψηλή θέση κάτω από το ενετικό κάστρο της Αστροπαλιάς, με θέα το καταγάλανο Αιγαίο. Οικοδομήθηκαν ψηλά τείχη που προφύλατταν το εντυπωσιακό καθολικό, τα κελλιά για τις μοναχές, και τα παρεκκλήσια των Αγίων Δημητρίου και Στεφάνου.

Η κτιτορική επιγραφή αναφέρει: Εν έτει 1760 οικοδομήθη ο θείος και ιερός Ναός ούτος της Κυρίας της Πορταίτισσας παρά Ανθίμου Μοναχού και προσκυνητού, του και αομμάτου, του εκ νήσου Κεφαλληνίας του ‘πίκλην Κουρούκλη.

Είναι αδύνατον να περιγραφούν όσα θαυμαστά γεγονότα πραγματοποιήθηκαν κατά τα εννέα ολόκληρα χρόνια της ανοικοδόμησης της Μονής και παραμονής του Οσίου Πατρός Ανθίμου στο νησί της Αστυπάλαιας.

Ο πατήρ Άνθιμος με κάθε επιμέλεια και φροντίδα στόλισε όπως έπρεπε το Μοναστήρι του. Περιερχόμενος διάφορα μέρη -ίσως τότε για δεύτερη φορά στους Αγίους Τόπους- συγκέντρωσε διάφορα ιερά σκεύη, εικόνες και άμφια. Αφιέρωσε το Μοναστήρι στην Παναγία την Πορταΐτισσα και αυτό φανερώνει το πνευματικό του δεσμό με την Ι.Μ. Ιβήρων Αγίου Όρους.

Για την εικόνα της Παναγίας ταξίδεψε ειδικώς στο Άγιον Όρος και ανέθεσε σε γνωστό του λίαν ενάρετο αγιογράφο μοναχό την ιστόρησή της, πιστό αντίγραφο της Πορταϊτίσσης της Ι.Μ. Ιβήρων. Ο αγιογράφος αρχικά αρνήθηκε κατηγορηματικά, διότι τα χέρια και τα μάτια του είχαν ατονίσει λόγω της προχωρημένης ηλικίας του. Επειδή όμως ο τυφλός ασκητής τον παρακαλούσε συνεχώς, δέχθηκε αφού πρώτα αμφότεροι ικέτεψαν γονυπετείς την Υπεραγία Θεοτόκο να συνεργήσει στην ευόδωση του ιερού αυτού έργου. Ετοιμάστηκε έτσι η κατάλληλη σανίδα και αφού την τοποθέτησαν κάτω από την θαυματουργό εικόνα της Πορταϊτίσσης, προσευχήθηκαν όλη την νύχτα στην Παναγία μας να κάνει το θαύμα της. Και ξανά η πίστη του εκλεκτού υπηρέτου της Θεομήτορος εθριάμβευσε.

Παναγία Πορταΐτισσα Αστυπάλαιας.

Το πρωί, μετά την Θεία Λειτουργία στο Καθολικό της Μονής, έσπευσαν όλοι οι πατέρες στο παρεκκλήσιο της Πορταιτίσσης όπου -ω, των απείρων σου θαυμάτων Βασίλισσα των Ουρανών!- βρήκαν την σεπτή μορφή της Θεομήτορος αποτυπωμένη πάνω στην σανίδα. Ο σεβάσμιος Άνθιμος, αν και δεν έβλεπε το θαυματουργό αντίγραφο, αγκάλιασε την ιερή εικόνα και ένδακρυς την καταφιλούσε ευχαριστώντας τον Κύριο και την Παναγία Μητέρα Του για την ουράνια αυτήν ευλογία.

Ο αγιογράφος τελειοποίησε την εικόνα και την παρέδωσε στον Όσιο, ο οποίος με ιδιαίτερη τιμή και ευλάβεια μετέφερε στην Αστυπάλαια. Η έλευση της θαυματουργού εικόνος υπήρξε Πάσχα λύτρον λύπης για το νησί. Οι ευλαβέστατοι Αστυπαλαιώτες υποδέχθησαν με ενθουσιασμό την Μητέρα του Θεού και Μητέρα τους, την ελπίδα, το φως, την παρηγοριά τους.

Με ευγνωμοσύνη ασπάζονταν τα χέρια του τυφλού Ανθίμου, που μετέφερε τον ιερόν τούτον θησαυρό.

Πας βλέπων την εικόνα αυτήν, είναι αδύνατον να μη πιστεύση το θαύμα, είναι αδύνατον να είπη τις, ότι ανθρωπίνη χειρ εχορήγησε την εν αυτή ενυπάρχουσαν θείαν χάριν· τα αλλεπάλληλα θαύματα αδύνατον να περιγραφώσι, τα τελούμενα καθ’ ημέραν εις τον Ναόν τούτον, εις τους μετά πίστεως προστρέχοντας, βεβαιούσι το θαύμα τούτο· γράφει ο βιογράφος του Οσίου αρχιμ. Διονύσιος Αραβαντινός.

Η πολυφιλημένη Πορταΐτισσα αναδείχθηκε το παλλάδιο και καύχημα των απανταχού της γης Αστυπαλιωτών. Όλοι οι δρόμοι για τους κατοίκους του νησιού οδηγούν εκεί. Όλα τα βλέμματα και όλα τα χέρια υψώνονται ικετευτικά προς την σεπτή της Εικόνα, η οποία αποτελεί αειλαμπή πνευματικό φάρο και απάνεμο λιμάνι για τους· κοπιώντας και πεφορτισμένους του κόσμου τούτου.

Απόσπασμα από το βιβλίο του Κωνσταντίνου Κανέλλου, «Όσιος Άνθιμος ο εκ Κεφαλληνίας, ο τυφλός ιεραπόστολος του Αιγαίου, Ιθάκη, 2005»