Άγιος Φώτιος ο Μέγας: Ο ανθρώπινος νους εξετάζεται με τις ενέργειες των αρχόντων και τις σκέψεις των αρχομένων

Άγιος Φώτιος ο Μέγας.

(Επιμέλεια Στέλιος Κούκος)

Άγιος Φώτιος ο Μέγας
Προς τον εκλαμπρότατο και ενδοξότατο Μιχαήλ ηγεμόνα της Βουλγαρίας εκ Θεού αγαπημένο εν Κυρίω πνευματικό υιό

Συνέχεια από εδώ: http://www.pemptousia.gr/?p=365474

Το χριστιανικό ήθος

36. Ότι βέβαια πρέπει να αγαπούμε και να λατρεύωμε ειλικρινώς το θείο και να τρέφωμε στοργή και φιλία προς τους ομοφύλους μας,(30) αυτό αποτελεί έμφυτη στους ανθρώπους γνώσι· η δε βούλησις, επειδή δεν συμβαδίζει με την γνώσι επέβαλε ν’ αναγραφή η κοινή γνώμη σε θεσπίσματα και νόμους. Ότι δε ο ειλικρινής έρως του Θεού και η στοργή και τελεία αγάπη του συνανθρώπου έχουν μέσα τους τις ενέργειες των άλλων εντολών, αυτό δεν είναι δύσκολο να κατανοηθή και από μόνο του, το παριστάνει όμως και ο δεσποτικός λόγος με ταύτα τα λόγια· «σ’ αυτές τις δυο εντολές κρέμονται όλος ο νόμος και οι προφήτες».(31)

Πράγματι δε, εκείνος που έχει στην καρδιά του τον θείο έρωτα κι’ αγαπά και φιλεί τον συνάνθρωπο σαν τον εαυτό του, θ’ αγαπήση κατ’ εξοχήν τον πατέρα και την μητέρα και θα τους αξιώση της πρώτης μετά τον Θεό τιμής· όχι μόνο τα χέρια θα φύλαξη από αίματα και φόνους εμφυλίους καθαρά, αλλά και τη γλώσσα και τους λογισμούς θα συγκράτηση από τέτοια σκέψι· αυτός επίσης δεν θα κλέψη, διότι δεν εφάνηκε κανένας να κλέβη αυτόν που αγαπά σαν τον εαυτό του και τον διαφυλάττει· αλλά ούτε ξένους γάμους θα διασπάση· ούτε θα δώση όρκο επίορκο· ούτε θα φέρη ψευδομαρτυρία κατά του συνανθρώπου του· και γενικά δεν θα αρχίση πρώτος αδικοπραγίες επιχειρώντας να κτυπήση ή να προπηλακίση ή καθιστάμενος τυραννικός εραστής των υπαρχόντων του συνανθρώπου.(32)

Όποιος διαπράττει κάτι από αυτά αυτομάτως καταστρέφει και τα δύο, και τον θείο και δεσποτικό έρωτα και την αγάπη του συνανθρώπου, τον δεύτερο επιβουλευόμενος και περιβάλλοντάς τον με κακά, τον πρώτο καθιστώντας τον ευτελή και περιφρονώντας τον. Σε ποιες πικρές τιμωρίες φέρει τον εαυτό του απαραιτήτως, αυτό είναι φανερό σε όλους.

Διότι, αν ο περιφρονητής των ανθρωπίνων προσταγμάτων και της κυβερνητικής εξουσίας δεν διαφεύγει την καταδίκη, αλλά κινδυνεύει και στην ίδια τη ζωή του πολλές φορές, ποια καταδίκη δεν πρόκειται να υποστή εκείνος που ατιμάζει και εξουθενώνει τον δεσπότη του σύμπαντος και βασιλέα και δημιουργό διά της ύβρεως και επιβουλής προς τον συνάνθρωπο, εκείνος που εμπαίζει και χλευάζει τους νόμους του; Γι’ αυτό πρέπει με κάθε τρόπο και κάθε προσοχή, μαζί με την καθαρή και αμώμητη θρησκεία μας, να διαφυλάττωμε και τούτες τις εντολές· διότι χωρίς αυτές δεν είναι καθόλου δυνατό κανείς ούτε της μερίδος των πιστών και φιλόθεων να γίνη μέλος ούτε της βασιλείας των ουρανών ν’ αξιωθή.

37. Αυτά όμως πρέπει να διαφυλάξη κάθε άνθρωπος με όλη του τη δύναμι, άρχοντας και αρχόμενος νέος και γέρος, πλούσιος και πτωχός· διότι η φύσις είναι κοινή και τα προστάγματα είναι κοινά και απαιτούν κοινή φύλαξι και επιμέλεια. Εκείνα όμως που αποβλέπουν περισσότερο στην διαπαιδαγώγησι των αρχόντων κι είναι καταλληλότερα για την εξουσία σου να τα φυλάξη, από τα οποία μάλιστα θ’ αποκτήση και για τα άλλα μεγάλη εμπειρία, αυτά θα σου αναπτύξω τώρα.

Πράγματι ο άρχοντας χρειάζεται πολλή καλοκαγαθία, και κοσμιότητα στα ήθη και τις άλλες εκδηλώσεις. Γι’ αυτό λέγουν, «η εξουσία δείχνει τον άνδρα»(33) και ότι, όπως ο χρυσός δοκιμάζεται στις λίθινες ακόνες, έτσι και ο ανθρώπινος νους εξετάζεται με τις ενέργειες των αρχόντων και τις σκέψεις των αρχομένων.

Σημειώσεις

30. Ματθ. 22,37-39.

31. Ματθ. 22,40.

32. Εξ. 20, 12-17, σύνοψις του Δεκαλόγου.

33. Πιττακός, στον Διογένη Λαέρτιο, 1, 71.

Συνέχεια εδώ: http://www.pemptousia.gr/?p=365850

Η «Επιστολή προς Βούλγαρον Ηγεμόνα» του αγίου Φωτίου του Μεγάλου δημοσιεύτηκε στο περιοδικό «Εποπτεία» τον Φεβρουάριο του 1992. Εισαγωγή, μετάφραση, σημειώσεις Παναγιώτης Κ. Χρήστου. Αναδημοσίευση από την ιστοσελίδα Myriobiblos Βιβλιοθήκη: http://www.myriobiblos.gr/texts/greek/fotios_epistoli.html