Ιερός Αυγουστίνος: Ο Θεός έπλασε την πορεία του κόσμου ως ένα ωραίο ποίημα και ακόμη πιο χαριτωμένο λόγω των αντιθέτων εικόνων του

Ιερός Αυγουστίνος, Επίσκοπος Ιππώνος. (Ψηφιδωτό Βασιλικής του Αγίου Μάρκου στη Βενετία. 11ος αι.).

(Επιμέλεια Στέλιος Κούκος)

Περί της ωραιότητος του Σύμπαντος αυξανομένης υπό της προνοίας του Θεού εκ των αντιθέσεων.

Ο Θεός δεν θα εδημιούργει ο,τιδήποτε ελαττωματικόν, είτε αγγέλους είτε ανθρώπους, -με την πρόγνωσιν ότι θα ήτο τοιούτον, αν δεν εγνώριζε ποίαν χρήσιν θα έκαμνον εξ αυτού.

Όθεν [επομένως] έπλασε την πορείαν του κόσμου ως ένα ωραίον ποίημα, ακόμη περισσότερον χαριτωμένον λόγω των αντιθέτων εικόνων του.

Αντίθετα ονομάζονται εις την Λατινικήν opposita, είναι δε τα κομψότερα σχήματα λόγου, μερικά εξ αυτών καλούνται εκφραστικώτερον ανταντίθετα (contraposita). Δεν μεταχειριζόμεθα την λέξιν ταύτην, μολονότι η Λατινική και όλαι αι γλώσσαι του κόσμου μεταχειρίζονται τα σχήματα ταύτα του λόγου.

Ο απόστολος Παύλος τα χρησιμοποιεί με σπανίαν κομψότητα εις το χωρίον εκείνο της προς τους Κορινθίους επιστολής, όπου λέγει: «εν λόγω αληθείας, εν δυνάμει θεού, διά των όπλων της δικαιοσύνης των δεξιών και αριστερών, διά δόξης και ατιμίας, διά δυσφημίας και ευφημίας, ως πλάνοι και αληθείς, ως αγνοούμενοι και επιγιγνωσκόμενοι, ως αποθνήσκοντες και ιδού ζώμεν ως παιδευόμενοι και μη θανατούμενοι, ως λυπούμενοι αεί δε χαίροντες, ως πτωχοί πολλούς δε πλουτίζοντες ως μηδέν έχοντες και πάντα κατέχοντες».

Όπως λοιπόν αι τοιαύται αντιθέσεις προσδίδουν εξαιρετικήν χάριν εις τον λόγον, ούτω και το κάλλος του κόσμου αποτελείται εξ αντιθέσεων, όχι εικονικών, αλλά φυσικών.

Τούτο, αναφωνεί ο Εκκλησιαστής: «απέναντι του κακού το αγαθόν και απέναντι του θανάτου η ζωή· ούτως απέναντι ευσεβούς αμαρτωλός».

Απόσπασμα από το βιβλίο, Ιερού Αυγουστίνου, η «Πολιτεία του Θεού», βιβλίο Ι-ΧΙΙ, Αθήναι, μετάφραση, σημειώσεις δρ. Ανδρ. Δαλέζιου.