Κυριακή Γ΄ Ματθαίου
25 Ιουνίου 2023Η σημερινή Κυριακή, αγαπητοί μου αδελφοί, είναι η τρίτη Κυριακή του Ματθαίου και το μεν αποστολικό ανάγνωσμα που ακούσαμε προηγουμένως είναι μια περικοπή από την προς Ρωμαίους επιστολή του αποστόλου Παύλου, το δε ευαγγελικό, μια περικοπή από το 6ο κεφάλαιο του κατά Ματθαίον Ευαγγελίου. Η περικοπή αυτή είναι ένα απόσπασμα της επί του Όρους Ομιλίας του Κυρίου, μιας υπέροχης ομιλίας, την οποία παραθέτει ο ευαγγελιστής Ματθαίος στα κεφάλαια 5, 6 και 7 του Ευαγγελίου του. Στην ομιλία αυτή, ως γνωστόν, ο Κύριος αναπτύσσει την ηθική και πνευματική διδασκαλία της Καινής Διαθήκης, με την οποία συμπληρώνει και τελειοποιεί εκείνη της Παλαιάς.
Στην περικοπή αυτή ο Κύριος αναφέρεται, μεταξύ άλλων, στην εμπαθή προσκόλληση και υποδούλωση του ανθρώπου στον υλικό πλούτο, ο οποίος απολυτοποιείται και θεωρείται το παν για την ευημερία και την ευτυχία του. Αναφέρεται ακόμη στις αγωνιώδεις εκείνες φροντίδες και μέριμνες, που οφείλονται στην ολιγοπιστία και παρακινούν τον χριστιανό σ’ έναν ατέρμονα αγώνα για την απόκτηση όσον το δυνατόν μεγαλυτέρου υλικού πλούτου. Η εμπαθής και ολοκληρωτική προσκόλληση στις ποικίλες φροντίδες της παρούσης ζωής αποτελεί θανάσιμη παγίδα, διότι δεν επιτρέπει στον χριστιανό να καρποφορήσει πνευματικά και τελικά απειλεί να ακυρώσει τη ίδια τη σωτηρία του. Αυτή την αδυναμία πνευματικής καρποφορίας παρουσιάζει ο Κύριος και στην παραβολή του σπορέως, όπου ο σπόρος που έπεσε στην περιοχή του χωραφιού που είχε αγκάθια, δεν μπόρεσε να καρποφορήσει, διότι τα αγκάθια έπνιξαν τον σπόρο και δεν τον άφησαν να αναπτυχθεί.
Ο Κύριος λοιπόν επισημαίνοντας τον κίνδυνο αυτό, μας εφιστά την προσοχή και μας λέγει: «Διά τούτο λέγω υμίν μη μεριμνάτε τη ψυχή υμών τι φάγητε και τι πίητε, μηδέ τω σώματι υμών τι ενδύσησθε». Δηλαδή μην αφήνετε τον εαυτό σας να σας κυριεύει η αγωνία και η στεναχώρια, για το τι θα φάτε και τι θα πιείτε, ούτε για το σώμα σας, τι θα ντυθείτε. Πράγματι, η επικίνδυνη και βασανιστική φροντίδα και μέριμνα, για την οποία εδώ μας ομιλεί ο Κύριος, φέρνει στην ψυχή μας άγχος και στεναχώρια και ταραχή. Είναι η αγωνία εκείνη, που παρουσιάζει το μέλλον σκοτεινό και απαίσιο, διότι προβάλλει πιεστικά τα ερωτήματα: «Πως θα τα βγάλουμε πέρα, τώρα μάλιστα με την παγκόσμια οικονομική κρίση και τον πληθωρισμό; Τι θα γίνουν τα παιδιά; Πως θα ανταποκριθούμε στις υποχρεώσεις μας; Πως θα εξελιχθεί η αρρώστια από την οποία πάσχω τώρα: Μήπως άραγε πάσχω από καρκίνο και πολύ σύντομα θα πεθάνω; Αν κλείσω εγώ τα μάτια μου, ποιος θα φροντίσει για την οικογένεια; Και αν ξεσπάσει ένας παγκόσμιος πόλεμος, τι συμφορές άραγε μας περιμένουν;». Όλα αυτά τα ερωτήματα και άλλα παρόμοια απειλούν να κλονίσουν την πίστη μας, δηλητηριάζουν τις ψυχές μας και τις γεμίζουν με απογοήτευση, πικρία και λύπη. Αφαιρούν κάθε διάθεση για προσευχή και πολλές φορές δεν μας αφήνουν ούτε να κοιμηθούμε.
Στο σημείο αυτό πρέπει να τονίσουμε ότι πολλοί είναι εκείνοι, που παρεξηγούν την ορθή ερμηνεία αυτών των λόγων του Κυρίου, τους οποίους θεωρούν ανεφάρμοστους και προβάλλουν αντιρρήσεις: «Λοιπόν;», λέγουν, «αφού απαγορεύεται η μέριμνα, τότε να μην εργαζόμαστε; Να μη φροντίζουμε για τις δουλειές μας; Να μην κάνουμε το καθήκον μας;» Εδώ ο Κύριος δεν μας λέγει να μην εργάζεσθε, αλλά να μην αφήνετε τους εαυτούς σας, να σας κυριεύει η αγωνία και το άγχος, που οφείλεται στην ολιγοπιστία στην πρόνοια του Θεού. Επομένως δεν καταδικάζει εδώ ο Κύριος τη φροντίδα για το καθήκον και την εργασία για την εξασφάλιση των αναγκαίων. Ούτε τη φροντίδα των μητέρων για την υγεία και την χριστιανική διαπαιδαγώγηση των παιδιών τους, ώστε να πάρουν τα πνευματικά εκείνα εφόδια, που τους χρειάζονται στην μετέπειτα ζωή τους. Δεν καταδικάζει ο Κύριος τους κόπους που καταβάλει ο γεωργός για να σπείρει το χωράφι του. Ούτε τους κόπους των μαθητών και των φοιτητών, που φροντίζουν να σπουδάσουν για να γίνουν καλοί επιστήμονες και χρήσιμοι στην κοινωνία. Ούτε την φροντίδα των κυβερνώντων, που λαμβάνουν τα αναγκαία μέτρα για την ευημερία των πολιτών και για την προφύλαξή τους από κινδύνους εσωτερικούς και εξωτερικούς. Και γενικά κάθε είδους πρόβλεψη και φροντίδα για έργα που χρειάζονται προεργασία και προπαρασκευή για να αποδώσουν στον κατάλληλο καιρό είναι καθήκον επιβεβλημένο. Η αλήθεια αυτή αποδεικνύεται ξεκάθαρα σε δύο άλλες παραβολές που εξεφώνισε ο Κύριος: Στην παραβολή του οικοδόμου του Πύργου και του εκστρατεύσαντος βασιλέως, στις οποίες μας δείχνει ότι η προετοιμασία και φροντίδα για το μέλλον είναι αρετή και προσόν του συνετού χριστιανού.
Όταν αφήνουμε τον εαυτό μας να καταλαμβάνεται από το άγχος και τις αγωνιώδεις φροντίδες, δείχνουμε στην πράξη, ότι δεν πιστεύουμε στον Θεό, ο οποίος ενδιαφέρεται για μας, ο οποίος είναι πατέρας μας στοργικός, ο οποίος γνωρίζει όλες τις ανάγκες μας και τις πιο μικρές λεπτομέρειες της ζωής μας. Ξεχνούμε δυστυχώς, ότι Αυτός που τρέφει, συντηρεί και κυβερνά όλη την κτίση, είναι αδύνατο να μας εγκαταλείψει και να μην προνοήσει για μας, που αποτελούμε την κορωνίδα της δημιουργίας, το εκλεκτότερο δημιούργημά του. Ξεχνούμε δυστυχώς, ότι σε μας τους ανθρώπους φανέρωσε ο Θεός την άπειρη αγάπη του, που υπερβαίνει κάθε άλλη αγάπη για οποιοδήποτε άλλο κτίσμα, διότι για χάρη μας και για τη σωτηρία μας έγινε άνθρωπος και έφερε εις πέρας όλο το έργο της ενσάρκου του Θείας Οικονομίας, με το οποίο μας έσωσε από τον αιώνιο θάνατο και μας χάρισε την αιώνια ζωή.
Παρά κάτω ο Κύριος αφού παραθέσει και άλλα επιχειρήματα από τη ζωή των ζώων και των φυτών, για να αποδείξει πόσο ανόητη και παράλογη είναι η αγωνιώδης φροντίδα για τη συντήρησή μας, καταλήγει στο συμπέρασμα: «Ζητείτε δε πρώτον την βασιλείαν του Θεού και την δικαιοσύνην αυτού και ταύτα πάντα προστεθήσεται υμίν». Δηλαδή εσείς οι μαθητές μου, αντίθετα με τους άλλους που κυριεύονται από αγωνιώδεις φροντίδες και δεν πιστεύουν, ούτε ελπίζουν στον Θεό και στην πρόνοια του, να επιζητείτε και να επιδιώκετε πρωτίστως και κυρίως τα αιώνια αγαθά της βασιλείας των ουρανών. Αυτά δε τα αιώνια αγαθά μπορούμε να τα αποκτήσουμε, μόνον όταν αγωνιζόμαστε με κάθε τρόπο να αποβάλλουμε τα πάθη και τις κοσμικές επιθυμίες και να κάνουμε κτήμα μας τις αρετές.
Δεν έχουμε συνειδητοποιήσει, φαίνεται, όσο θα έπρεπε, γιατί ήρθαμε στον κόσμο αυτόν και ποιος είναι ο προορισμός μας. Δεν έχουμε καταλάβει, ότι στην παρούσα ζωή είμαστε προσωρινοί και ότι η αιώνια πατρίδα μας είναι ο παράδεισος. Γι’ αυτό και εύκολα προσκολλώμαστε στα πρόσκαιρα και ξεχνούμε τον αιώνιο προορισμό μας. Όμως αλλοίμονο, αν παραμελήσουμε την πρώτη και αναγκαιότερη φροντίδα, την φροντίδα για τη σωτηρία μας και αιχμαλωτιστούμε από τα πρόσκαιρα. Αλλοίμονο, αν βάλουμε σε πρώτη προτεραιότητα τις φροντίδες του παρόντος κόσμου και αμελήσουμε τον αγώνα μας για την κάθαρση της ψυχής μας από τα πάθη και τον αγιασμό μας. Ο αγώνας αυτός πρέπει να κατέχει την πρώτη θέση και να αποτελεί τον κύριο σκοπό της ζωής μας. Δυστυχώς εκείνο που παρατηρείται σήμερα, ακόμη και σε πολλούς χριστιανούς, είναι ότι ζουν και πολιτεύονται, τοποθετώντας σε πρώτη προτεραιότητα τις βιοτικές μέριμνες, ενώ καμία, ή ελάχιστη μέριμνα δείχνουν για την πνευματική τους καλλιέργεια.
Τα υλικά αγαθά θα μας τα δώσει ο Κύριος, όπως τονίζει παρά κάτω: «Και ταύτα πάντα προστεθήσεται υμίν». Γνωρίζει ο Κύριος τις ανάγκες μας και όσα χρειαζόμαστε για την συντήρηση μας. Γνωρίζει με ακρίβεια και παρακολουθεί με επιμέλεια την πορεία μας και την κατάσταση και του πλέον πτωχού και αφανούς ανθρώπου. Την μεγάλη αυτή αλήθεια τονίζει ο προφήτης Δαυΐδ σ’ έναν ψαλμό του. Λέγει: «Νεώτερος εγενόμην και γαρ εγήρασα και ουκ είδον δίκαιον εγκαταλελειμμένον, ουδέ το σπέρμα αυτού ζητούν άρτους», (36, 25). Υπήρξα νεώτερος άλλοτε και τώρα πια γέρασα, αλλά δεν είδα ποτέ κανένα δίκαιο, [που ελπίζει στην πρόνοια του Θεού] να είναι εγκαταλελειμμένος, ούτε τους απογόνους του να ζητιανεύουν ψωμί.
Ας λάβουμε υπ’ όψη μας, αδελφοί μου, όσα, με πολλή συντομία, αναλύσαμε παρά πάνω και ας αγωνιστούμε να τα εφαρμόσουμε, έτσι ώστε αποφεύγοντας τις παγίδες που μας στήνει ο διάβολος με την επιθυμία του πλούτου και τις βιοτικές μέριμνες, αξιωθούμε να επιτύχουμε τον αιώνιο προορισμό μας, τη σωτηρία μας. Αμήν.