Άγιος Σωφρόνιος Αθωνίτης, Ένας χαρισματούχος πνευματικός καλλιτέχνης του θείου κάλλους!

Άγιος Σωφρόνιος Αθωνίτης (1896-1993).

30 χρόνια από την κοίμησή του

Έφτασε, σήμερα, η όμορφη μέρα της γιορτής του νέου αγίου μας, αγίου Σωφρονίου του Αθωνίτη και του Έσσεξ ο οποίος αποτελεί μια ξεχωριστή και ιδιαίτερη περίπτωση στο θαυμαστό σύγχρονο αγιολόγιο της Εκκλησίας!

Ένας νέος άγιος ο οποίος με «εφαλτήριο» το Περιβόλι της Παναγίας βρέθηκε στην καρδιά του Δυτικού πολιτισμού ως ορθόδοξος Γέροντας, μεταδίδοντας στην οικουμένη τις αθωνικές θείες αύρες του Γέροντά του Οσίου Σιλουανού του Αθωνίτη.

Και μετά και ο ίδιος ως γνήσιος άγιος Γέροντας με την συγγραφή πολλών βιβλίων, καρπό και των δικών του πνευματικών εμπειριών, τροφοδότησε με ορθόδοξα βιώματα πλήρη χάριτος τις ανήσυχες ψυχές που αναζητούσαν από κάπου να πιαστούν, λίγα ψίχουλα αγάπης και χαράς από το τραπέζι της πίστης.

Και δεν ήταν μόνον οι ορθόδοξοι Ρώσοι, Έλληνες ή άλλων εθνικοτήτων οι οποίοι αναπαύτηκαν από τον λόγο του, αλλά και πολλοί άνθρωποι άλλων δογμάτων, διαφορετικών παραδόσεων και θρησκειών. Πράγματι ήταν οικουμενικός!

Άλλωστε και ο ίδιος δεν απευθυνόταν μόνο στους «δικούς του» γιατί όπως έλεγε:
«Δεν είμαι ούτε Έλλην ούτε Ρώσος, είμαι Αγιορείτης».

Και γι’ αυτό και ο λόγος του ήταν απόλυτα βιωματικός. Δηλαδή ό,τι έγραφε, ό,τι έλεγε ήταν καταστάσεις που ο ίδιος έζησε και δεν ήταν εγκεφαλικές γνώσεις, αλλά εμπειρίες χάριτος!

Ο Σεργκέι Σεμιόνοβιτς Σάχαρωφ, όπως ήταν το κοσμικό όνομα του Αγίου Σωφρονίου, ήταν ένας ευαίσθητος και επιδέξιος καλλιτέχνης, ο οποίος μαθήτευσε πλάι στον μεγάλο ζωγράφο και θεωρητικό της σύγχρονης τέχνης Καντίσκι στην Σχολή Καλών Τεχνών της Μόσχας.

Και, μάλιστα, πρόλαβε πριν γίνει μοναχός να δείξει τις καλλιτεχνικές του δεξιότητες και στο Παρίσι και να ασχοληθεί μαζί του ο γαλλικός Τύπος.

Καλλιτέχνης, αλλά και αναζητητής της αλήθειας πέρασε και από τον κόσμο των ανατολικών θρησκειών, ξεδίψασε, όμως, πραγματικά στο Άγιον Όρος. Με το πέρασμά του από τις προαναφερόμενες θρησκείες μπόρεσε ο ίδιος να μιλήσει καίρια στη συνέχεια στις καρδιές των Δυτικών που απογοητευμένοι από τον δικό τους «στεγνό» Χριστιανισμό κατέφευγαν στις ανατολικές θρησκείες.

Ο ίδιος έγινε Μοναχός στην Ιερά Μονή Παντελεήμονος του Αγίου Όρους και είχε Γέροντα τον Όσιο Σιλουανό και ακολούθως έζησε ως σπηλαιώτης στον Άθωνα.

Εκεί ο ευαίσθητος καλλιτέχνης και βαθύς αναζητητής εντρύφησε με όλο του το είναι στην τέχνη τεχνών του ορθόδοξου ησυχασμού και έγινε ένα πνευματικό έργο τέχνης ανυπολόγιστης αξίας ο ίδιος!

Όχι, βεβαίως, ατομικής και πολύ περισσότερο εγωιστικής τάξης και αξίας, αλλά μετατράπηκε σε έργο χαράς, χάριτος και χάρισμα για όσους διψούν για το εσωτερικό κάλλος της ζωής και της πίστης.

Έτσι, απέκτησε και στολίστηκε με ποικίλα πνευματικά χαρίσματα!

Πόσο καλά εντρύφησε και διδάχτηκε από την δική του ασκητική και ησυχαστική θητεία φανερώνεται από τις συμβουλές του σε ησυχαστή:
«Αν δεν πονά η καρδιά σου για τον κόσμο, μην κάθεσαι στην έρημο μόνος σου.
Ησυχία δεν είναι να κάθεσαι και να μελετάς μόνος σου.
Πρέπει να πονά η καρδιά σου και να αισθάνεσαι τελευταίος.
Τους τουρίστες που έρχονται μην τους διώχνεις.
Είναι σαν τα μικρά παιδιά που έρχονται να βρουν λίγη χαρά.
Να προσεύχεσαι γι’ αυτούς.
Πιο πολλά θα κερδίσεις από την προσευχή παρά από την ησυχία».

Ο Άγιος Σωφρόνιος (όρθιος) με τον Όσιο Σιλουανό. Φωτογραφία Αγιορειτικής Φωτοθήκης.

Ήταν ένας χαρισματούχος πνευματικός καλλιτέχνης ο οποίος έλαβε το χάρισμα να διαβάζει τις ψυχές των ανθρώπων και να μπορεί να απευθύνεται στην γλώσσα τους και το βάθος της ύπαρξής τους, να τις ξεκουράζει και να τις αλλοιώνει καλώς!

Το ιδιαίτερο πνευματικό του κάλλος αντιλήφθηκαν πρώτοι οι «σκληροτράχηλοι» και απαιτητικοί Αγιορείτες Μοναχοί που του ζήτησαν να χειροτονηθεί Ιερέας για να αναλάβει στη συνέχεια την καθοδήγηση τους ως πνευματικός. Μέχρι τότε ήταν Ιεροδιάκονος και μετά την χειροτονία του σε Ιερέα ανέλαβε και το διακόνημα του Πνευματικού!

Και αυτό ήταν μια άλλη μεγάλη και ιδιαίτερη καλλιτεχνική πνευματική δράση με στόχο τις ψυχές και τις καρδιές των ανθρώπων που έπρεπε και αυτές να μεταμορφωθούν σε έργο πνευματικής τέχνης, για να γευτούν το εσώτερο θείο κάλλος που κατοικεί μέσα τους.

Δεν ήταν ένας ψυχαναλυτής, αλλά ένα πνευματικός καθοδηγητής ο οποίος εντρύφησε προσωπικά στο μεγάλο μυστήριο της ύπαρξης. Και έτσι δίκαια μπορεί να έχει τις επιφυλάξεις του για την επιστήμη της ψυχολογίας. Γράφει ο ίδιος:
«Η μεγαλύτερη καταστροφή στον κόσμο σήμερα γίνεται από την επιστήμη της ψυχολογίας. Διότι η επιστήμη αυτή δεν μπορεί να έχει την βάση τής αποκαλύψεως του Θεού· ότι ο άνθρωπος είναι ‘κατ’ εικόνα και καθ’ ομοίωσιν Θεού’».

Αυτό ήταν το μέτρο του, ότι ο «άνθρωπος είναι ‘κατ’ εικόνα και καθ’ ομοίωσιν Θεού’»!

Και αν θέλουμε να δούμε και πώς στεκόταν ο ίδιος απέναντι σε κάθε άνθρωπο θα πρέπει και πάλιν να δανειστούμε λόγια δικά του:
«Έχω 60 χρόνια που φορώ τα ράσα. Πάντοτε, όταν συναντώ Ορθόδοξο Χριστιανό ή οποιονδήποτε άνθρωπο, βάζω το κεφάλι μου κάτω από τα πόδια του».

Αυτό κι αν είναι θεραπευτικό και καθοδηγητικό για κάποιον που τον έχει πνευματικό! Ή ακόμη και για τον ίδιο ο οποίος κατευθύνει ψυχές! Και πολλές φορές ανθρώπους με ποικίλα τραύματα και συμπλέγματα. Πόση, λοιπόν, ταπείνωση και αγάπη μπορεί να έχει κάποιος που σκέφτεται κάτι τέτοιο!

Και αυτό είναι κάτι που θα πρέπει να είμαστε σίγουροι πως γινόταν αντιληπτό, παρηγορητικό και ιαματικό για όσους προσέτρεχαν σ’ αυτόν.

Ο άγιος Σωφρόνιος έμοιαζε σαν να πρόκειται για την κορυφαία ορθόδοξη μορφή στον Δυτικό κόσμο που έγραφε και διακονούσε με ιδιαίτερη αγάπη και διάκριση πολλούς ανθρώπους, αρχής γενομένης από το Μοναστήρι του στο Έσσεξ της Αγγλίας με το πολυεθνικό ποίμνιο.

Ακόμη πιο πολυεθνικό, βεβαίως, ήταν το αναγνωστικό του κοινό που έβρισκε και βρίσκει πνευματική ανάπαυση από τους λόγους χάριτος που περιέχουν τα βιβλία του με τις αλλεπάλληλες εκδόσεις σε διάφορες γλώσσες.

Γι’ αυτό είναι πιο καλό, αφού τον ευχαριστήσουμε για όσα μας πρόσφερε προσωπικά και στον κόσμο όλο, όπως και για την χαρά που μας δίνει κατ’ έτος η πανήγυρη της γιορτής του, να κλείσουμε με ακόμη λίγα δικά του λόγια. Λόγια που μοιάζουν με κλειδιά που ξεκλειδώνουν την ζωή μας, αλλά και την αιωνιότητα!

Ας τον απολαύσουμε:

«Εάν αρχίσουμε να σκεπτόμαστε εις αυτήν την ζωήν κατά τον τρόπο που μας λέγει ο Χριστός, μπαίνομε ανεπαισθήτως εις την σφαίραν του θείου νοός και αποκτούμε επίγνωσιν του αληθινού Θεού, η οποία είναι η αιώνιος ζωή».

«Όταν έρχεται η χάρις του Θεού, ημείς ήδη από εδώ ζούμε την αιωνιότητα».

«Οποιαδήποτε ζωή έξω από τον Χριστόν φαίνεται άνοστη, πληκτική, μαύρη. Και όταν γευθεί και την χάριν και την γνώσιν του Χριστού ο άνθρωπος, έπειτα έρχεται η έμπνευσις, που δεν τον εγκαταλείπει ούτε στα παθήματα ούτε στις αρρώστιες ούτε στην δόξα».

Να έχουμε την ευχή του!

Όλα τα απόσπασμα προέρχονται από το βιβλίο «Από την ασκητική και ησυχαστική αγιορειτική παράδοση».