Η αγάπη προς τον Θεόν, δυναμώνει εκείνον που την έχει!

Άγιος Μάξιμος Ομολογητής.

(Επιμέλεια Στέλιος Κούκος)

55. Ο ακολούθων την πρακτικήν οδόν είναι νοητός κτηνοτρόφος. Γιατί τα ηθικά κατορθώματα επέχουν την θέση των κτηνών.

Γι’ αυτό και ο Ιακώβ έλεγεν οι δούλοι σου είναι κτηνοτρόφοι (Γεν. μς’, 34).

Ο δε «γνωστικός» είναι ποιμήν προβάτων.

Γιατί οι ποιμαινόμενοι λογισμοί υπό του νου στα όρη των θεωρημάτων, επέχουν θέση προβάτων.

Γι’ αυτό κάθε ποιμήν προβάτων εθεωρείτο υπό των Αιγυπτίων ως βδέλυγμα, επειδή ο θεωρητικός εναντιούται στις διαβολικές παρατάξεις.

56. Ο μεν διεφθαρμένος νους, όταν το σώμα από τις ορμές του κινήται διά των αισθήσεων προς σαρκικές επιθυμίες και ηδονές, ακολουθεί και αυτός και συγκατατίθεται στις αμαρτωλές φαντασίες του.

Ο δε ενάρετος νους, εγκρατεύεται και συγκροτεί τον εαυτόν του από τις εμπαθείς φαντασίες και επιθυμίες και φροντίζει να σωφρονεί τις άτακτες κινήσεις του σώματος.

57. Από το σύνολο των αρετών, άλλες είναι σωματικές και άλλες ψυχικές.

Και σωματικές είναι η νηστεία, η αγρυπνία, η σκληραγωγία, η διακονία, τα έργα των χεριών, για να μη επιβαρύνεται άλλος, αλλά και να δίδεται ελεημοσύνη κ.λπ.

Ψυχικές αρετές πάλιν είναι η αγάπη, η μακροθυμία, η πραότης, η εγκράτεια, η προσευχή και άλλες.

Εάν λοιπόν από ανάγκη η σωματικήν ασθένεια συμβεί να μη εκτελέσωμεν τις σωματικές αρετές, ο Κύριος θα μας συγχωρήσει, αφού γνωρίζει τις αιτίες των παραλείψεων.

Εάν όμως δεν εκτελούμε τις ψυχικές αρετές, δεν θα έχουμε τι να απολογηθούμε, γιατί καμμία ανάγκη δεν δικαιολογεί την αναστολή τους.

58. Η αγάπη προς τον Θεόν, δυναμώνει εκείνον που την έχει, ώστε να καταφρονεί κάθε άπρεπη ηδονή, κάθε πόνο και λύπη.

Και ας σε πείσουν όλοι οι άγιοι, που υπέμειναν με ευχαρίστηση όλες τις θλίψεις και τα βάσανα από την αγάπη τους στον Χριστόν.

59. Πρόσεχε ταν εαυτό σου από την μητέρα όλων των κακών, την φιλαυτία, που είναι μία παράλογη φιλία με την σάρκα.

Από την φιλίαν αυτήν γεννιώνται με ευλογοφάνεια οι βασικοί και εμπαθείς και καθολικοί τρεις μανιώδεις λογισμοί, δηλαδή της γαστριμαργίας, της φιλαργυρίας και της κενοδοξίας.

Από αυτούς τους λογισμούς προέρχονται όλα τα είδη της κακίας και έχουν την αρχή τους σε κάποιες προφάσεις σωματικών δήθεν αναγκών.

Πρέπει λοιπόν να προσέχουμε πολύ και να πολεμούμε την φιλαυτία με πολλήν εγρήγορση. Γιατί όταν αναιρεθεί η φιλαυτία, όλες οι κακίες υποχωρούν.

60· Το πάθος της φιλαυτίας στον μεν Μοναχό λέγει, ότι πρέπει να ελεήσει το σώμα του με περισσότερες τροφές για να μην ασθενήσει και έτσι τον παρασύρει σταδιακά για να τον ρίξει στον λάκκο της φιληδονίας.

Στον δε λαϊκό, το πάθος αυτό, υποβάλλει επιθυμίες για ευχάριστα φαγητά, κατά της Αποστολικής εντολής (Ρωμ. ιγ’, 14).

Από το βιβλίο, «Tου εν Αγίοις πατρός ημών Μαξίμου του Ομολογητού, ‘Τα 400 κεφάλαια περί αγάπης και Ερμηνεία του Πάτερ ημών’», των εκδόσεων Ορθόδοξος Κυψέλη, Θεσσαλονίκη 1978. Μετάφραση, εισαγωγή, σχόλια Μοναχού Θεοκλήτου Διονυσιάτη.