Η έννοια της συγχώρεσης ως επιλογή του καλού και οικογενειακές τραγωδίες με τους τσακωμούς των γονέων

Στη σημερινή ευαγγελική περικοπή (Ματθαίου 18, 21 – 35) έχουμε την παραβολή του κακού δούλου. Στην ερώτηση του Αποστόλου Πέτρου πόσες φορές πρέπει να συγχωρούμε κάποιο ο Κύριος ημών Ιησούς Χριστός αναφέρεται στη παραβολή αυτή, για να τονίσει ότι πρέπει πάντοτε να συγχωρούμε αυτούς που μας αδίκησαν και μας πόνεσαν και μας ζητούν συγνώμη.

Πρώτο, πρέπει να τονίσουμε ότι ολόκληρο το κεφάλαιο 18 του Ευαγγελιστή Ματθαίου αναφέρεται στη Βασιλεία των Ουρανών. Για να μπορέσουν οι μαθητές του Ιησού να καταλάβουν πράγματα που δεν γνωρίζουν , αναφέρεται σε πράγματα που γνωρίζουν , για να πας στο άγνωστο ξεκινάς από αυτά που γνωρίζεις. Αυτό το χαρακτήρα έχουν και οι παραβολές, με αναφορές στο καθημερινό βίο να καταλάβουμε όσο μπορούμε τα περί της Βασιλείας των Ουρανών.

Δεύτερο, για να καταλάβουμε καλύτερα τη σημερινή ευαγγελική περικοπή πρέπει να διαβάσουμε προσεκτικά ολόκληρο το κεφάλαιο 18, ως επίσης και το κεφάλαιο 6 του Ευαγγελιστή Ματθαίου που αναφέρεται στη γνωστή Κυριακή Προσευχή που λέμε κάθε μέρα «Πάτερ ημών…» . Σύμφωνα λοιπόν με την μαρτυρία του Ιησού η Βασιλεία του Θεού είναι ορατή ανάμεσα μας όταν δίνουμε προτεραιότητα στην επιλογή του αγίου Θελήματος του Θεού «…ελθέτω η Βασιλεία σου, γεννηθήτω το Θέλημα σου…». Το θέλημα του Θεού είναι να επιλέγουμε πάντοτε το καλό. Η επιλογή του κακού μας οδηγεί στη καταστροφή, όπως συμβαίνει με τα προβλήματα της Κλιματικής αλλαγής, οδηγούμε την Ανθρωπότητα και το Πλανήτη μας προς την αυτοκαταστροφή.

Τρίτο, στη συνέχεια πάλι ο Ιησούς μας λέει στο ίδιο κείμενο της Κυριακής Προσευχής, του «Πάτερ ημών» ότι για να μας συγχωρέσει ο Θεός για τις αμαρτίες μας, την επιλογή που κάναμε το κακό, πρέπει και εμείς να συγχωρούμε τους ανθρώπους που επέλεξαν κάποτε το κακό και μας έβλαψαν και μας αδίκησαν και μας πόνεσαν «και αφες ημιν τα οφειληματα ημων ως και ημεις αφιεμεν τοις οφειλεταις ημων»

Τέταρτο, αφού ήδη ο Απόστολος Πέτρος γνώριζε τι τους είπε ο Ιησούς παλαιότερα για το θέμα της συγχώρησης, γιατί τον ερωτά τώρα πόσες φορές πρέπει να συγχωρούμε κάποιο. Φαίνεται ότι οι Απόστολοι πριν την ημέρα της Πεντηκοστής που δέχθηκαν το φωτισμό του Αγίου Πνεύματος δεν καταλάβαιναν τα πάντα από όσα τους δίδασκε ο Ιησούς ή ίσως τους ήταν πολύ δύσκολο να αποδεχθούν τη προτροπή του Ιησού να αγαπούμε ακόμη και τους εχθρούς μας. Στο σημείο αυτό ο Ιησούς για να τονίσει στο Πέτρο και στους Μαθητές του και σ’ όλους τους χριστιανούς που θέλουν να τον ακολουθούν, ότι πρέπει να συγχωρούμε αμέτρητες φορές όσους μας ζητούν συγνώμη για τα κακά που μας έκαναν και τις αδικίες τους, τους αναφέρει τη παραβολή του κακού δούλου. Επομένως, εδώ είναι ξεκάθαρο ότι συγχωρούμε αυτούς που μας ζητούν συγνώμη, επειδή μετανόησαν για τις αδικίες που έκαναν. Η επιλογή του κακού επομένως σημαίνει ότι κάποιος κάνει μια αδικία.

Πέμπτο, η αδικία αναφέρεται σε βάρος του Θεού, του εαυτού μας, των συνανθρώπων μας και προς τη Φύση. Η αδικία σε βάρος του Θεού συμβαίνει όταν δεν επιλέγουμε το καλό να τον ακολουθούμε, και επιλέγουμε το κακό , βάζοντας στη θέση του Θεού κάτι άλλο κτιστό, όπως για παράδειγμα οι μαχαιροβγάλτες φίλαθλοι «οι δολοφόνοι χούλιγκας» που έχουν για Θεό τους την ποδοσφαιρική τους ομάδα. Επομένως η επιλογή του κακού οδηγεί ακόμη και σε φόνο. Αυτός που επιλέγει το κακό, αδικεί τον εαυτό του, χωρίς να επιλέγει να ακολουθήσει το άγιο Θέλημα του Θεού παύει να θεωρεί τον εαυτό του Ιερό Ναό του Θεού που έχει μέσα του τη παρουσία του Θεού στη ψυχή του ως «κατ’ εικόνα Θεού δημιουγία» και επιλέγει το κακό, είτε με τα ναρκωτικά, είτε με το αλκοόλ είτε με το τσιγάρο είτε με βλαβερά φαγητά, με αποτέλεσμα να αρρωσταίνει και να πεθάνει πρόωρα ή για όσο διάστημα είναι ζωντανός να είναι άρρωστος. Η επιλογή του κακού, συμβαίνει όταν αδικούμε, όπως συμβαίνει με τα πρόσωπα που συναντούμε καθημερινά, στην οικογένεια, στην εργασία και στις κοινωνικές μας ενασχολήσεις, αλλά και όσους βρίσκονται μακριά μας και μπορούμε να βοηθήσουμε και δεν το κάνουμε, καταστρέφοντας τόνους τροφίμων για να πάρουμε κρατικές επιχορηγήσεις που μαζεύονται από τους φόρους μας, ξεχνώντας ότι τα τρόφιμα είναι δώρο Θεού για να μη έχουμε πεινασμένους που αναγκάζονται να γίνονται πρόσφυγες και μετανάστες και εγκληματίες για να επιβιώσουν. Όταν επιλέγουμε το κακό κι όχι το καλό, ο εγωϊσμός μας είναι τόσο μεγάλος, όπως συμβαίνει δυστυχώς σε αρκετούς γονείς, που δεν μας ενδιαφέρει το κακό που κάνουμε στα μικρά παιδιά μας. Γι’ αυτό όταν ρώτησαν τον Ιησού ποιος θα είναι πρώτος στη Βασιλεία των Ουρανών τους ανέφερε τον αγνό αθώο χαρακτήρα του μικρού παιδιού «ὅστις οὖν ταπεινώσει ἑαυτὸν ὡς τὸ παιδίον τοῦτο, οὗτός ἐστιν ὁ μείζων ἐν τῇ βασιλείᾳ τῶν οὐρανῶν» (Ματθαίου 18,4). Επιλέγουμε το κακό κι όχι το καλό, όταν απερίσκεπτα καταστρέφουμε και μολύνουμε τη Φύση με αποτέλεσμα να φθάσουμε στη σημερινή τραγική κατάσταση των προβλημάτων της Κλιματικής Αλλαγής που αποτελούν ορατή πορεία προς αυτοκαταστροφή του Πλανήτη μας και της Ανθρωπότητας.

Η αρετή να έχουμε τη δύναμη να συγχωρούμε αυτούς που μετανοούν και μας ζητούν να τους συγχωρέσουμε για τις αδικίες που έκαναν είναι η καλύτερη μορφή επιλογής του καλού για την ειρηνική μας επιβίωση και τη προστασία όλων μας και των επερχόμενων γενεών και της προστασίας της Δημιουργίας του Θεού. Η επιβίωση μας εξαρτάται από το βαθμό που είμαστε προετοιμασμένοι με κάθε τρόπο να βελτιώσουμε τους όρους συμβιώσεως μας. Ο καλύτερος τρόπος να προστατέψουμε τους εαυτούς μας είναι όταν προστατεύουμε τους άλλους. Πρέπει να βλέπουμε την Ανθρωπότητα και το Πλανήτη μας ως ένα Σώμα, κι όπου υπάρχει κάποιο πρόβλημα πρέπει να το θεωρούμε και δικό μας και να το αντιμετωπίζουμε αμέσως με τη καλύτερη δυνατή λύση δίκαιη λύση, ως πρόβλημα δικό μας και των παιδιών μας. Όταν υπάρχει ακατάσχετη αιμορραγία σε ένα Σώμα, όλα τα Μέλη του θα αδυνατήσουν και θα καταρρεύσουν. Με την αρετή της συγχώρεσης δίνουμε τη δυνατότητα σ’ αυτούς που έκαναν αδικίες και επέλεξαν το κακό, να σταματήσουν και να κάνουν πλέον το καλό κι όπου μπορούν όπως ο Ζακχαίος που μετανόησε να αποκαταστήσει την υπόθεση της δικαιοσύνης για τις αδικίες που έκανε μοιράζοντας τα αγαθά του σε αυτούς που αδίκησε και έκλεψε. Η ειρηνική μας συνύπαρξη συνοδεύεται πάντοτε και με την αποκατάσταση της δικαιοσύνης. Κι αν οι άνθρωποι παραμένουν αμετανόητοι, εγωιστές επιλέγοντας το κακό και την αδικία ως τρόπο ζωής, τότε επεμβαίνει κι ο Θεός για την αποκατάσταση της Δικαιοσύνης. Στο τέλος της κάθε ιστορίας μεταξύ του κακού και του καλού, επικρατεί το καλό, μεταξύ του πολέμου και της ειρήνης, επικρατεί η ειρήνη, μεταξύ της αδικίας και της δικαιοσύνης, επικρατεί η δικαιοσύνη, μεταξύ του μίσους και της αγάπης, επικρατεί η αγάπη, μεταξύ της αρετής της συγχώρησης και της οργής, επικρατεί η συγχώρηση και η συνύπαρξη. Την εισβολή σε ξένη χώρα είτε τη κάνει η Τουρκία είτε τη κάνει η Ρωσία, είναι καταδικαστέα από το Διεθνές Δίκαιο και έχει ημερομηνία λήξεως. Απλώς η Διεθνής Κοινότητα πρέπει να γίνει πιο δίκαιη και να επιλέγει χωρίς συμβιβασμό το καλό και το δρόμο της Ειρήνης. Το πρόβλημα είναι πως να χρησιμοποιούμε τον ειρηνικό διάλογο κι όχι το διάλογο των όπλων για το σεβασμό του Διεθνούς Δικαίου, γιατί σε κάθε πόλεμο χάνουμε όλοι μας με πρώτους φυσικά χαμένους αυτούς που τον αρχίζουν.

Για να είμαστε λοιπόν θετικοί να συγχωρούμε όσους μας ζητούν συγνώμη για τις αδικίες τους και την επιλογή του κακού που έκαναν και μας πόνεσαν, ο Ιησούς αναφέρεται στη παραβολή του κακού δούλου, για να τονίσει ότι όσοι δεν συγχωρούν και δεν είναι φιλεύσπλαχνοι, δεν έχουν θέση στη Βασιλεία των Ουρανών. Κάποιος δούλος, μας λέει ο Ιησούς στη Παραβολή, χρωστούσε εκατομμύρια στο Κύριο του, που ήταν αδύνατο να του τα ξεπληρώσει, γι’ αυτό σύμφωνα με τη νομοθεσία της εποχής, έπρεπε να πωληθούν ως δούλοι τα μέλη της οικογένειας του και όλα του τα υπάρχοντα για να πληρωθεί μέρος του χρέους του κι ο ίδιος να εγκλεισθεί ισοβίως στις φυλακές στα κάτεργα. Άρχισε με κλάματα να παρακαλεί το Κύριο του, να τον σπλαχνισθεί κι ότι θα κάνει το παν στη ζωή του να πληρώσει το χρέος του. Ο Κύριος του τον λυπήθηκε, τον σπλαχνίσθηκε μάλιστα τόσο πολύ, που όχι μόνο τον άφησε ελεύθερο, αλλά του χάρισε και ολόκληρο το χρέος του, λέγοντας του να κάνει κι αυτός το ίδιο. Μόλις όμως έζησε το απίστευτο να μη χρωστάει τίποτα, όταν συνάντησε ένα συνδούλο του που του χρωστούσε ένα ασήμαντο ποσό, έτρεξε και τον άρπαξε από το λαιμό να τον πνίξει για να του δώσει αμέσως τα χρήματα του, και το χειρότερο ζήτησε να τον ρίξουν στη φυλακή μέχρι που να του δώσει τα λεφτά του. Οι συνδούλοι του , όταν είδαν την αδικία αυτή, πήγαν και ενημέρωσαν τον Κύριο του για την ασπλαχνία του κι αυτός διέταξε να τον ρίξουν στην φυλακή και να κατάσχουν όλη του τη περιουσία.

Τελειώνοντας θέλω να αναφερθώ σύντομα στις σύγχρονες οικογενειακές τραγωδίες που δημιουργούνται, όταν απουσιάζει η αρετή της συγχωρητικότητας σε απερίσκεπτα ζευγάρια που ανεύθυνα απουσιάζει η υπευθυνότητα για τα παιδιά τους και κυριαρχεί ο εγωϊσμός τους, επιλέγοντας το κακό και την αδικία. Πρώτο, πρέπει να δεχθούμε ότι ο μισός πληθυσμός της γης έχουν ψυχολογικά προβλήματα κι αν ο ένας εκ των δύο μέσα στο ζευγάρι δεν είναι προετοιμασμένος με θυσίες και υπομονή να προστατέψουν τα παιδιά τους έχουμε τραγωδίες με θύματα τα αθώα παιδιά τους. Τα φυτοφάρμακα που βάζουμε στη παραγωγή των τροφών μας για μεγαλύτερο οικονομικό κέρδος και γενικότερα η μόλυνση του περιβάλλοντος, οδήγησαν δυστυχώς στη δημιουργία ψυχολογικών προβλημάτων που ακόμη δεν έχουμε καταφέρει να τα αντιμετωπίσει η ιατρική επιστήμη με διάγνωση, λέγοντας μας ότι δεν υπάρχει θεραπεία, ή κάνοντας ο κάθε γιατρός τα δικά του πειράματα και θεωρίες. Η χειρότερη για μένα ψυχολογική ασθένεια της εποχής μας που πρέπει να βρούμε τρόπους να αντιμετωπίσουμε είναι όταν ένας εκ των νεαρών γονέων, έχει τόσο εγωϊσμό και έπαρση, που όταν ακόμη ο σύζυγός του δεν φταίει σε τίποτα για τους καυγάδες, επειδή είναι ταπεινός και καλοδιάθετος να κάνει το παν για να προστατευθούν τα αθώα μικρά παιδιά τους, ζητάει συγνώμη, κι αυτός που δημιουργεί συνέχεια τη κόλαση μέσα στο σπίτι, όχι μόνο δεν ζητάει ποτέ του ή ποτέ της συγνώμη, αλλά ούτε δέχεται και τη συγνώμη που ζητά το θύμα, ο αθώος. Κι αν τολμήσει ο αθώος να πει , ας αλληλοσυγχωρηθούμε για το καλό των παιδιών μας, θα γίνει «τρωϊκός πόλεμος», γιατί αυτός που έχει το ψυχολογικό πρόβλημα και τον πιάνουν οι μεγάλες ψυχολογικές κρίσεις, ακόμη και για ασήμαντα πράγματα, ποτέ του δεν πιστεύει ότι έκανε κάτι λάθος. Για όλα φταίει ο άλλος. Αν αυτός ο άλλος δεν είναι κοντά στο Θεό και να επιλέγει το καλό, να κάνει το παν να προστατεύει τα παιδιά του και συμβαίνει να είναι κι αυτός ψυχολογικά άρρωστος, τότε έχουμε ανθρώπινες τραγωδίες που τελειώνουν ή με διαζύγιο ή με οικογενειακά εγκλήματα.

Τι πρέπει να κάνουμε όταν ο ένας εκ των δύο είναι ψυχολογικά άρρωστος; Η απάντηση μας είναι η επιλογή του καλού, να μη αδικήσουμε τα παιδιά μας που δεν φταίνε σε τίποτα για τους ομηρικούς καυγάδες, ακόμη και για το τίποτα. Ο καλύτερος τρόπος να προστατέψουμε τα παιδιά μας είναι να προστατεύουμε με κάθε τρόπο τη μητέρα τους και το πατέρα τους. Η σιωπή και η ανοχή και η συνεχής συγνώμη και η θυσία είναι ο μόνος τρόπος να μείνουμε ταπεινοί για να προστατέψουμε τα παιδιά μας έστω κι αν ζούμε με «καθάρματα», εγωϊστές και αχάριστους και αγνώμονες. Έστω κι αν ο πατέρας ή η μητέρα των παιδιών μας, έχουν τα μεγαλύτερα ψυχολογικά προβλήματα και είναι απαράδεκτοι όταν τους πιάνουν οι ψυχολογικές τους κρίσεις, πρέπει να σιωπούμε και με προσευχή και ανοχή, να περιμένουμε να φύγουν τα «δαιμόνια» από πάνω τους και να μείνουμε κοντά τους για να προστατέψουμε τα παιδιά μας. Μια μητέρα , ένας πατέρας μπορούν να υποκαταστήσουν όλα τα επαγγέλματα, ουδείς όμως μπορεί να υποκαταστήσει μια μητέρα ή ένα πατέρα. Μόνο έτσι τα παιδιά μας δεν γίνονται ορφανά όταν ακόμη οι γονείς τους ζουν. Προσωπικά θα συμβούλευα όσους γίνονται «σκλάβοι» ναρκωτικών, αλκοολισμού, χαρτοπαιγνίου, καπνικών προϊόντων και όσων έχουν ψυχολογικές κρίσεις να πηγαίνουν σε Μοναστήρι μέχρι τη θεραπεία τους. Είναι ο μόνος τρόπος να αποφύγουν τη καθημερινή «κόλαση» και να ζήσουν στη χαρά της Βασιλείας των Ουρανών, για να ησυχάσουν και αυτοί και όλα τα μέλη της οικογένειας τους και η ευρύτερη κοινωνία.

Ο μακαριστός Καθηγητής μας Ιωάννης Κορναράκης, Πατέρας της Ποιμαντικής Ψυχολογίας, (για τα αξιόλογα επίκαιρα βιβλία του βλέπε https://biblionet.gr/%CF%80%CF%81%CE%BF%CF%83%CF%89%CF%80%CE%BF/?personid=4698

στις διαλέξεις του στο Μάθημα της Ποιμαντικής Ψυχολογίας, θυμάμαι, λαμβάνοντας υπόψιν του και τις επιστημονικές έρευνες κορυφαίων επιστημόνων της Ψυχολογίας του Βάθους, τόνιζε ότι στη περίπτωση του «κακού δούλου’ έχουμε τη ψυχολογική ασθένεια της «λευκής ενοχής», που όταν κάποιος φταίει τόσο πολύ σε κάτι, που θέλοντας ασυνείδητα να προστατέψει τον εαυτό του για τα λάθη του και τις αδικίες του, τα προβάλλει όλα στο πρόσωπο που συναντά, όπως ο ή η σύζυγος που πάσχει ψυχολογικά, και τα προβάλλει στον αθώο σύζυγο που θέλει μάλιστα να τον «πνίξει», να τον σκοτώσει. Το πλέον χαρακτηριστικό παράδειγμα σχετικά με την εκδήλωση της επιθετικότητας, το βρίσκουμε στην παραβολή του πονηρού δούλου (Ματθ. 18,23-35). Στην παραβολή βλέπουμε πόσο παράξενη συμπεριφορά επιδεικνύει ο πονηρός δούλος. Ενώ του διαγράφεται ένα τεράστιο χρέος, εντούτοις ο ίδιος συμπεριφέρεται με ανεξήγητη επιθετικότητα σε κάποιον, που του όφειλε ένα ασήμαντο ποσό. § Είναι προφανές ότι ο δούλος έχει απωθήσει στο ασυνείδητό του μια ισχυρή ενοχή. Την ώρα που πνίγει τον συνδούλο του νομίζει ότι πνίγει τον εαυτό του για την αποτυχία του να πληρώσει το μεγάλο του χρέος. Η αποτυχία του ανθρώπου να επιτελέσει την υπαρξιακή του προοπτική, να κινηθεί από το «κατ’ εικόνα στο καθ’ ομοίωσιν», με την επιλογή του Θελήματος του Θεού, τον κάνει επιθετικό και προβάλλει την ενοχή του στον άλλο, βλέπει στον άλλο ασυνείδητα αυτό που είναι αυτός και θέλει να το «πνίξει». Όπως μας έλεγε κι ο μακαριστός Καθηητής μας Κωσταντίνος Παπαπέτρου, η κίνηση του ανθρώπου από το άτομο να γίνει πρόσωπο, με την επιλογή του καλού, να φθάσει δηλαδή στη κατά χάριν θέωσιν του, να γίνει άγιος.

Γι’ αυτό όταν υπάρχει κρίση μέσα στο ζευγάρι, ο άλλος που δεν έχει τη κρίση να σιωπά, γιατί μπορεί η βία να γίνει ανεξέλεγκτη. Να μη ψάχνουμε για λογική σε αυτές τις περιπτώσεις, μόνο σιωπή και προσευχή. Είναι όπως το αυτοκίνητο που τρέχει με μεγάλη ταχύτητα κι ο οδηγός του είναι μόνος του και παθαίνει ανακοπή καρδίας, είναι δηλαδή όπως το αυτοκίνητο που τρέχει με νεκρό οδηγό. Να μη περιμένουμε το αυτοκίνητο με νεκρό οδηγό ότι θα ακολουθήσει τους κανόνες της τροχαίας. Όλα μπορούν να συμβούν.

Μάθημα ταπεινοφροσύνης
Κατά Ματθαίον Κεφάλαιο 18

ΙΗ´\ΕΝ ἐκείνῃ τῇ ὥρᾳ προσῆλθον οἱ μαθηταὶ τῷ ᾿Ιησοῦ λέγοντες· τίς ἄρα μείζων ἐστὶν ἐν τῇ βασιλείᾳ τῶν οὐρανῶν; 2 καὶ προσκαλεσάμενος ὁ ᾿Ιησοῦς παιδίον ἔστησεν αὐτὸ ἐν μέσῳ αὐτῶν καὶ εἶπεν· 3 ἀμὴν λέγω ὑμῖν, ἐὰν μὴ στραφῆτε καὶ γένησθε ὡς τὰ παιδία, οὐ μὴ εἰσέλθητε εἰς τὴν βασιλείαν τῶν οὐρανῶν. 4 ὅστις οὖν ταπεινώσει ἑαυτὸν ὡς τὸ παιδίον τοῦτο, οὗτός ἐστιν ὁ μείζων ἐν τῇ βασιλείᾳ τῶν οὐρανῶν. 5 καὶ ὃς ἐὰν δέξηται παιδίον τοιοῦτον ἓν ἐπὶ τῷ ὀνόματί μου, ἐμὲ δέχεται·

Δι᾿ ὅσους γίνονται πρόσκομμα εἰς τοὺς ἄλλους
Κατά Ματθαίον Κεφάλαιο 18

6 ῝Ος δ᾿ ἂν σκανδαλίσῃ ἕνα τῶν μικρῶν τούτων τῶν πιστευόντων εἰς ἐμέ, συμφέρει αὐτῷ ἵνα κρεμασθῇ μύλος ὀνικὸς εἰς τὸν τράχηλον αὐτοῦ καὶ καταποντισθῇ ἐν τῷ πελάγει τῆς θαλάσσης. 7 Οὐαὶ τῷ κόσμῳ ἀπὸ τῶν σκανδάλων· ἀνάγκη γάρ ἐστιν ἐλθεῖν τὰ σκάνδαλα· πλὴν οὐαὶ τῷ ἀνθρώπῳ ἐκείνῳ δι᾿ οὗ τὸ σκάνδαλον ἔρχεται. 8 εἰ δὲ ἡ χείρ σου ἢ ὁ πούς σου σκανδαλίζει σε, ἔκκοψον αὐτὰ καὶ βάλε ἀπὸ σοῦ· καλόν σοί ἐστιν εἰσελθεῖν εἰς τὴν ζωὴν χωλὸν ἢ κυλλόν, ἢ δύο χεῖρας ἢ δύο πόδας ἔχοντα βληθῆναι εἰς τὸ πῦρ τὸ αἰώνιον. 9 καὶ εἰ ὁ ὀφθαλμός σου σκανδαλίζει σε, ἔξελε αὐτὸν καὶ βάλε ἀπὸ σοῦ· καλόν σοί ἐστι μονόφθαλμον εἰς τὴν ζωὴν εἰσελθεῖν, ἢ δύο ὀφθαλμοὺς ἔχοντα βληθῆναι εἰς τὴν γέενναν τοῦ πυρός. 10 ῾Ορᾶτε μὴ καταφρονήσητε ἑνὸς τῶν μικρῶν τούτων· λέγω γὰρ ὑμῖν ὅτι οἱ ἄγγελοι αὐτῶν ἐν οὐρανοῖς διὰ παντὸς βλέπουσι τὸ πρόσωπον τοῦ πατρός μου τοῦ ἐν οὐρανοῖς. 11 ἦλθε γὰρ ὁ υἱὸς τοῦ ἀνθρώπου σῶσαι τὸ ἀπολωλός.

῾Η παραβολὴ τοῦ χαμένου προβάτου
Κατά Ματθαίον Κεφάλαιο 18

12 Τί ὑμῖν δοκεῖ; ἐὰν γένηταί τινι ἀνθρώπῳ ἑκατὸν πρόβατα καὶ πλανηθῇ ἓν ἐξ αὐτῶν, οὐχὶ ἀφεὶς τὰ ἐνενήκοντα ἐννέα ἐπὶ τὰ ὄρη, πορευθεὶς ζητεῖ τὸ πλανώμενον; 13 καὶ ἐὰν γένηται εὑρεῖν αὐτό, ἀμὴν λέγω ὑμῖν ὅτι χαίρει ἐπ᾿ αὐτῷ μᾶλλον ἢ ἐπὶ τοῖς ἐνενήκοντα ἐννέα τοῖς μὴ πεπλανημένοις. 14 οὕτως οὐκ ἔστι θέλημα ἔμπροσθεν τοῦ πατρὸς ὑμῶν τοῦ ἐν οὐρανοῖς ἵνα ἀπόληται εἷς τῶν μικρῶν τούτων.

Πῶς νὰ φερώμεθα πρὸς ἐκείνους ποὺ ἔχουν ἁμαρτήσει
Κατά Ματθαίον Κεφάλαιο 18

15 ᾿Εὰν δὲ ἁμαρτήσῃ εἰς σὲ ὁ ἀδελφός σου, ὕπαγε καὶ ἔλεγξον αὐτὸν μεταξὺ σοῦ καὶ αὐτοῦ μόνου· ἐάν σου ἀκούσῃ, ἐκέρδησας τὸν ἀδελφόν σου· 16 ἐὰν δὲ μὴ ἀκούσῃ, παράλαβε μετὰ σοῦ ἔτι ἕνα ἢ δύο, ἵνα ἐπὶ στόματος δύο μαρτύρων ἢ τριῶν σταθῇ πᾶν ρῆμα. 17 ἐὰν δὲ παρακούσῃ αὐτῶν, εἰπὲ τῇ ἐκκλησίᾳ· ἐὰν δὲ καὶ τῆς ἐκκλησίας παρακούσῃ, ἔστω σοι ὥσπερ ὁ ἐθνικὸς καὶ ὁ τελώνης. 18 ᾿Αμὴν λέγω ὑμῖν, ὅσα ἐὰν δήσητε ἐπὶ τῆς γῆς, ἔσται δεδεμένα ἐν τῷ οὐρανῷ, καὶ ὅσα ἐὰν λύσητε ἐπὶ τῆς γῆς, ἔσται λελυμένα ἐν τῷ οὐρανῷ.

Συμπροσευχὴ
Κατά Ματθαίον Κεφάλαιο 18

19 Πάλιν ἀμὴν λέγω ὑμῖν ὅτι ἐὰν δύο ὑμῶν συμφωνήσωσιν ἐπὶ τῆς γῆς περὶ παντὸς πράγματος οὗ ἐὰν αἰτήσωνται, γενήσεται αὐτοῖς παρὰ τοῦ πατρός μου τοῦ ἐν οὐρανοῖς. 20 οὗ γάρ εἰσι δύο ἢ τρεῖς συνηγμένοι εἰς τὸ ἐμὸν ὄνομα, ἐκεῖ εἰμι ἐν μέσῳ αὐτῶν.

Τὸ καθῆκον τῆς συγγνώμης καὶ ἡ παραβολὴ τοῦ ἀγνώμονος δούλου
Κατά Ματθαίον Κεφάλαιο 18

21 Τότε προσελθὼν αὐτῷ ὁ Πέτρος εἶπε· Κύριε, ποσάκις ἁμαρτήσει εἰς ἐμὲ ὁ ἀδελφός μου καὶ ἀφήσω αὐτῷ; ἕως ἑπτάκις; 22 λέγει αὐτῷ ὁ ᾿Ιησοῦς· οὐ λέγω σοι ἕως ἑπτάκις, ἀλλ᾿ ἕως ἑβδομηκοντάκις ἑπτά. 23 Διὰ τοῦτο ὡμοιώθη ἡ βασιλεία τῶν οὐρανῶν ἀνθρώπῳ βασιλεῖ, ὃς ἠθέλησε συνᾶραι λόγον μετὰ τῶν δούλων αὐτοῦ. 24 ἀρξαμένου δὲ αὐτοῦ συναίρειν προσηνέχθη αὐτῷ εἷς ὀφειλέτης μυρίων ταλάντων. 25 μὴ ἔχοντος δὲ αὐτοῦ ἀποδοῦναι ἐκέλευσεν αὐτὸν ὁ κύριος αὐτοῦ πραθῆναι καὶ τὴν γυναῖκα αὐτοῦ καὶ τὰ τέκνα καὶ πάντα ὅσα εἶχε, καὶ ἀποδοθῆναι. 26 πεσὼν οὖν ὁ δοῦλος προσεκύνει αὐτῷ λέγων· κύριε, μακροθύμησον ἐπ᾿ ἐμοὶ καὶ πάντα σοι ἀποδώσω. 27 σπλαγχνισθεὶς δὲ ὁ κύριος τοῦ δούλου ἐκείνου ἀπέλυσεν αὐτὸν καὶ τὸ δάνειον ἀφῆκεν αὐτῷ. 28 ἐξελθὼν δὲ ὁ δοῦλος ἐκεῖνος εὗρεν ἕνα τῶν συνδούλων αὐτοῦ, ὃς ὤφειλεν αὐτῷ ἑκατὸν δηνάρια, καὶ κρατήσας αὐτὸν ἔπνιγε λέγων· ἀπόδος μοι εἴ τι ὀφείλεις. 29 πεσὼν οὖν ὁ σύνδουλος αὐτοῦ εἰς τοὺς πόδας αὐτοῦ παρεκάλει αὐτὸν λέγων· μακροθύμησον ἐπ᾿ ἐμοὶ καὶ ἀποδώσω σοι. 30 ὁ δὲ οὐκ ἤθελεν, ἀλλὰ ἀπελθὼν ἔβαλεν αὐτὸν εἰς φυλακὴν ἕως οὗ ἀποδῷ τὸ ὀφειλόμενον.
31 ἰδόντες δὲ οἱ σύνδουλοι αὐτοῦ τὰ γενόμενα ἐλυπήθησαν σφόδρα, καὶ ἐλθόντες διεσάφησαν τῷ κυρίῳ ἑαυτῶν πάντα τὰ γενόμενα. 32 τότε προσκαλεσάμενος αὐτὸν ὁ κύριος αὐτοῦ λέγει αὐτῷ· δοῦλε πονηρέ, πᾶσαν τὴν ὀφειλὴν ἐκείνην ἀφῆκά σοι, ἐπεὶ παρεκάλεσάς με. 33 οὐκ ἔδει καὶ σὲ ἐλεῆσαι τὸν σύνδουλόν σου, ὡς καὶ ἐγώ σε ἠλέησα; 34 καὶ ὀργισθεὶς ὁ κύριος αὐτοῦ παρέδωκεν αὐτὸν τοῖς βασανισταῖς ἕως οὗ ἀποδῷ πᾶν τὸ ὀφειλόμενον αὐτῷ. 35 Οὕτω καὶ ὁ πατήρ μου ὁ ἐπουράνιος ποιήσει ὑμῖν, ἐὰν μὴ ἀφῆτε ἕκαστος τῷ ἀδελφῷ αὐτοῦ ἀπὸ τῶν καρδιῶν ὑμῶν τὰ παραπτώματα αὐτῶν.