Όσιος Ιωσήφ Ησυχαστής: Από Αμερική, Γερμανία, Γαλλία ζητούν να μάθουν για την νοερά προσευχή, εμείς εδώ γιατί αμελούμε;

(Επιμέλεια Στέλιος Κούκος)

Συνέχεια από εδώ: http://www.pemptousia.gr/?p=320739

Προς τον αυτόν περί της ευχής, και απόκρισις ερωτήσεων.

Εχάρην πολύ διά την προθυμίαν σου όπου έχεις να ωφελήσης την ψυχήν σου. Και εγώ διψώ να ωφελήσω τον κάθε αδελφόν, όπου ζητεί να σωθή.

Λοιπόν, αγαπητέ μου και προσφιλέστατε αδελφέ, άνοιξόν σου τα ώτα. Ο προορισμός του ανθρώπου, αφού εγεννήθη εις αυτήν την ζωήν, είναι να ’βρη τον Θεόν. Δεν ημπορεί όμως να τον ’βρη, εάν πρώτον δεν τον ’βρη ο Θεός. “Εν αυτώ ζώμεν και κινούμεθα”, αλλά τα πάθη μας έχουν κλείσει τους ψυχικούς οφθαλμούς και δεν βλέπομεν. Όταν όμως στρέψη το ματάκι του προς η μας ο πολύ αγαθός μας Θεός, τότε ως από ύπνον ξυπνούμε, και αρχίζομεν να ζητούμεν την σωτηρίαν μας.

Όθεν, διά το πρώτον σου ερώτημα: Τώρα σε είδεν ο Θεός και σε εφώτισε και σε οδηγεί. Αυτού όπου είσαι εργάσου. Λέγε ακατάπαυστα την ευχήν με την γλώσσα και με τον νούν. Όταν η γλώσσα κουράζεται, ας αρχίζη ο νους. Και πάλιν, όταν ο νους βαρύνεται, η γλώσσα. Μόνον να μην παύης. Κάμνε μετάνοιες πολλές. Αγρύπνα την νύκτα, όσον ημπορείς. Και αν ανάψη φλόγα εις την καρδίαν σου και αγάπη προς τον Θεόν και ζητής ησυχίαν και δεν ημπορής να σταθής εις τον κόσμον – διότι μέσα σου ανάβει η ευχή – τότε
γράψε μου και εγώ θα σου ειπώ τι θα κάμης.

Εάν πάλιν δεν ενεργήση έτσι η χάρις, αλλά κρατείται ο ζήλος μέχρι του να πράττης τας εντολάς του Κυρίου προς τον πλησίον, τότε ησύχαζε όπως είσαι, και καλά είσαι· μη ζητής άλλο τίποτε. Την διαφοράν των τριάκοντα, εξήκοντα, εκατόν, θα την εύρης, όταν διαβάσης τον Ευεργετινόν.

Θα εύρης εκεί και άλλα πολλά τοιαύτα γραμμένα και πολύ θα ωφεληθής.

Λοιπόν, απόκρισις των άλλων σου ερωτήσεων: Η ευχή έτσι πρέπει να λέγεται με τον ενδιάθετον λόγον.
Αλλ’ επειδή εις την αρχήν δεν την έχει συνηθίσει ο νους, την ξεχνά. Δι’ αυτό την λέγεις, πότε με το στόμα και πότε με τον νουν. Και αυτό γίνεται μέχρις ότου την χορτάση ο νους και γίνη ενέργεια.

Ενέργεια λέγεται εκείνο όπου, όταν λέγης την ευχήν, αισθάνεσαι μέσα σου – χαρά και αγαλλίασις – και θέλεις διαρκώς να την λέγης. Λοιπόν, όταν παραλάβη ο νους την ευχήν και γίνη αυτή η χαρά που σου γράφω, τότε θα λέγεται μέσα σου αδιαλείπτως, χωρίς την βίαν την εδικήν σου. Αυτό λέγεται αίσθησις-ενέργεια· επειδή η χάρις ενεργεί χωρίς την θέλησιν του ανθρώπου. Τρώγει, περιπατεί, κοιμάται, ξυπνά, και μέσα φωνάζει διαρκώς την ευχήν. Και έχει ειρήνην, χαράν.

Τώρα, διά τας ώρας της προσευχής· επειδή είσαι εις τον κόσμον και έχεις διάφορες μέριμνες, οπόταν βρίσκης καιρόν κάμνε προσευχήν. Αλλά βιάζου συνεχώς να μη αμελήσης. Διά την “θεωρίαν” όπου ζητείς, αυτού δύσκολον είναι· διότι θέλει απόλυτον ησυχίαν.

Εις τρεις τάξεις διαιρείται η κατάστασις η πνευματική· και αναλόγως ενεργεί η χάρις εις τον άνθρωπον.

Η μία κατάστασις λέγεται καθαρτική, η οποία καθαρίζει τον άνθρωπον. Αυτή τώρα εσύ όπου έχεις λέγεται χάρις καθαρτική. Αυτή διεγείρει τον άνθρωπον εις μετάνοιαν. Η κάθε προθυμία, εις τα πνευματικά όπου έχεις, όλα της χάριτος είναι. Εδικόν σου δεν είναι τίποτε. Αυτή μυστικώς όλα ενεργεί. Αυτή λοιπόν η χάρις, όταν βιάζεσαι, παραμένει μαζί ωρισμένα χρόνια. Και, εάν προκόψη ο άνθρωπος διά της νοεράς προσευχής, λαμβάνει άλλην χάριν πολύ διαφορετικήν.

Η πρώτη, ως είπομεν, ονομάζεται αίσθησις-ενέργεια και είναι αυτή η καθαρτική, ότι ησθάνθη ο ευχόμενος κίνησιν – ενέργειαν θεϊκήν μέσα του.

Η άλλη ονομάζεται φωτιστική. Κατ’ αυτήν λαμβάνει φως γνώσεως, ανάγεται εις θεωρίαν Θεού. Όχι φώτα, όχι φαντασίες, όχι εικονισμοί· αλλά διαύγεια του νοός, καθαρότης λογισμών, βάθος εννοιών. Αυτό διά να έλθη πρέπει ο ευχόμενος να έχη πολλήν ησυχίαν και οδηγόν απλανή.

Και τρίτη κατάστασις – επισκίασις χάριτος – είναι μετά από αυτά η χάρις η τελειωτική, όπου είναι δώρον μεγάλο. Δεν σου γράφω τώρα δι’ αυτό, επειδή και δεν είναι ανάγκη. Εάν όμως θέλης να διαβάσης περί αυτού, έχω γράψει με την αγραμματοσύνην μου, όταν εγίνοντο αυτές αι ενέργειες βιβλιαράκι χειρόγραφον “πνευματοκίνητος σάλπιγξ”.

Ζήτησε να το εύρης. Αγόρασε και τον άγιον Μακάριον από τον Σχοινάν, τον αββάν Ισαάκ, και πολύ θα ωφεληθής. Και ό,τι αλλοίωσιν συναντάς γράψε μου και εγώ σου απαντώ με προθυμίαν πολλήν.

Εγώ τον καιρόν ετούτον όλο γράφω εις όσους αρωτούν [ερωτούν]. Εφέτος ήλθαν από την Γερμανίαν μόνον και μόνο να μάθουν διά την νοεράν προσευχήν. Από την Αμερικήν μου γράφουν με τόσην προθυμίαν. Από το Παρίσι είναι τόσοι, όπου θερμώς ζητούν.

Ημείς εδώ εις τα πόδια μας, διατί αμελούμε;

Μήπως είναι σκάψιμο να φωνάζωμεν διαρκώς το όνομα του Χριστού να μας ελεήση;

Τέλος, επικρατεί και μία εσκοτισμένη ιδέα του πειρασμού· ότι, αν λέγη κανείς την ευχήν, φοβείται μην πλανηθή· ενώ αύτό είναι πλάνη που λέγει.

Όποιος θέλει, ας δοκιμάση. Και, όταν χρονίση η ενέργεια της ευχής, θα γίνη Παράδεισος μέσα του. Θα ελευθερωθή από τα πάθη, θα γίνη άλλος άνθρωπος.

Αν δε είναι και εις την έρημον, ω! ω! δεν λέγονται τα καλά της ευχής!

Από το βιβλίο Γέροντος Ιωσήφ (νυν οσίου Ιωσήφ), «Έκφρασις Μοναχικής Εμπειρίας», έκδοση Ιεράς Μονής Φιλοθέου Αγίου Όρους.