Αγία Γαβριηλία, Από το «Σπίτι των Αγγέλων» στην οικία των Αγίων του Ουρανού!

Αγία Γαβριηλία (1897-1992).

Η Μοναχή Γαβριηλία (Παπαγιάννη), η Κυρά του «Σπιτιού των Αγγέλων» των Αθηνών τοποθετήθηκε αισίως στην Οικία των Αγίων του Ουρανού. Μεταξύ των αγίων κι αυτή ως αγία ψυχή και η ίδια! Κάτι που μπορούν να μαρτυρήσουν και να διαβεβαιώσουν όσοι την γνώρισαν εν ζωή, όσοι βρέθηκαν κοντά της σε δύσκολες στιγμές για τους ίδιους, για την οικογένειά τους, για συγγενικά πρόσωπα, φίλους, γνωστούς!

Και μάλιστα σε όλα τα μήκη και τα πλάτη της οικουμένης! Έτσι, το άκουσμα της αγιοκατάταξης της από το Οικουμενικό Πατριαρχείο μοιάζει να μας φέρνει τον ουρανό ακόμη πιο κοντά μας!

Η αγία Γερόντισσα, αδελφή Γαβριηλία γνώριζε να συμπαραστέκεται στους ανθρώπους όποιος και να ήταν και όχι να στέκεται απέναντί τους, όπως κάνουμε όλοι εμείς. Προσέφερε συμπαράσταση όχι εκ του κόσμου τούτου, αλλά με περισσή ευγένεια, διάκριση και αγάπη και σύμφωνα με την αγιοπνευματική της κατάρτιση και προσωπική παράδοση σ’ αυτήν. Έμπρακτη και διά των χαριτωμένων χεριών της τα οποία «μιλούσαν» και χάριζαν ευεξία ως θαυματουργός φυσιοθεραπεύτρια και διά των λόγων της που στήριζαν και κατεύθυναν ψυχές!

Ιδιαίτερα χαρακτηριστική ήταν μια στιχομυθία της με τον γνωστό ρώσο συγγραφέα και θεολόγο Νικόλαο Ζερνόφ. Όταν ο τελευταίος έμαθε πως η Αυρηλία, όπως ήταν το βαφτιστικό όνομα της αγίας Γαβριηλίας, θα σπουδάσει ποδολογία την ρώτησε γιατί διάλεξε αυτήν την επιστήμη και όχι Θεολογία με την οποία θα μπορούσε να μιλάει στις καρδιές των ανθρώπων.

Και αυτή του απάντησε: «Through the feet to the heart…». Δηλαδή, «Μέσω των ποδιών στην καρδιά».

Είκοσι, όμως, χρόνια μετά είπε στον ίδιο: «Νίκολας, εκείνα που έκανα, πάνε πια. Τώρα πάω κατ’ ευθείαν στην καρδιά»! Όπως φαίνεται η ποδολογία και η φυσιοθεραπεία ήταν και αυτά μια άσκηση στην αγάπη. Μια κλίμακα, σκάλα από τα κάτω άκρα προς την καρδιά του ανθρώπου!

Σήμερα όλοι μαζί χαιρόμαστε και πανηγυρίζουμε με τα πάντων των Αγγέλων, συν πάσι τοις Αγίοις και με όλη την Εκκλησία για την αγιοκατάταξη της νέας αγίας μας, αγίας Γαβριηλίας!

Ακόμη, λοιπόν, μια νίκη στον θάνατο, ακόμη μια νίκη και επικράτηση της ζωής, της θυσίας και της αγάπης!

Ακόμη μια απόδειξη Ανάστασης!

Κάθε άγιος αποτελεί μια τέτοια μαρτυρία, μια ευρεία νίκη και όχι μερική και κυρίως μια φανέρωση και αποκάλυψη! Η προσωποποίηση της Ανάστασης, αν όχι η «επανάληψή» της μέσα στον κόσμο και τον χρόνο μας!

Ξανά θα επαναλάβουμε πως ο σκληρός 20ός αιώνας συνεχίζει να προσφέρει στον 21ο αιώνα -που κι αυτός μας δείχνει τα δόντια του- αγίους! Θεοχαριτωμένους ανθρώπους που έζησαν ανάμεσά μας και κατάφεραν να παραλάβουν ουράνιο διαβατήριο! Ο εικοστός αιώνας των δύο παγκοσμίων πολέμων, και των λοιπών εθνικών για μας δεινών, ήταν συγχρόνως «αλείπτης», «παιδαγωγός» μιας πλειάδας αγίων.

Όχι, βεβαίως, πως ο ίδιος ο χρόνος ήταν προγυμναστής και Γέροντας αγίων. Αλλά μέσα στην διάρκεια του χρόνου και του αιώνος αυτού οι ίδιοι αυτοί άγιοι κατάφεραν να παραδώσουν τον εαυτό τους στην αγάπη και το θέλημα του Θεού. Θα μπορούσαμε να συμπληρώσουμε πως οι χαριτωμένοι αυτοί άνθρωποι του Θεού και της αγάπης κατάφεραν να νικήσουν και τον ίδιο τον απανθρωπισμό που περιείχε ο περασμένος αιώνας με τον θεανθρωπισμό με τον οποίο εμφορούνταν!

Έτσι και ο αιμοχαρής 20ός αιώνας μπορεί να χαίρετε και να περηφανεύεται για τα πρόσωπα των αγίων που φιλοξένησε! (Όσο για τον διανοητικό ανθρωπισμό μήπως θα πρέπει να αισχύνεται για τα αποτελέσματα της επικράτησής του με την εξορία του Θεού από τις καρδιές και τον πολιτισμό των ανθρώπων; Ή τα ρεζιλίκια είναι ακόμη πίσω);

Μεγάλη, λοιπόν, χαρά μας διακατέχει για την μικρή το δέμας Μοναχή Γαβριηλία που είχε, όμως, φτερά Αγγέλων, και έγινε τεράστια μορφή και κατακυρίευσε την οικουμένη τόσο με την φυσική της παρουσία όσο και με την πνευματική. Είχε, βεβαίως, φροντίσει από νωρίς να αποποιηθεί ή και να εξαφανίσει κάθε ατομική και εγωιστική πεποίθηση και έτσι πολιτεύτηκε ως επίγειος άγγελος εκτελώντας απλώς το θέλημα του Θεού.

Ίσως και γι’ αυτό  η ιδιαίτερη σχέση και εμπιστοσύνη στους Αγγέλους!

Και αυτό δεν είναι σχήμα λόγου, γιατί η ίδια έζησε ίσως περισσότερο από άλλους αγίους ως ένα πουλάκι χωρίς φωλίτσα και απάγκιο και έπρεπε να εκτελεί διάφορες φιλανθρωπικές και πνευματικές αποστολές και να αποτελεί μια ορθόδοξη μαρτυρία και νησίδα! Ξεχωριστή είναι η προσφορά της στις Ινδίες με τις τόσες ανθρωπιστικές και θρησκευτικές ανάγκες, ως φυσιοθεραπεύτρια και ως δασκάλα φυσιοθεραπείας…

Και όσον αφορά την θρησκευτική κατάσταση της Ινδίας η νέα μας αγία έλεγε πως βρίσκονται στην προ Χριστού εποχή! Εντούτοις, όπως τόνιζε οι Ινδοί είναι έτοιμοι να δεχτούν την Ορθοδοξία!

Το χαριτωμένο, λοιπόν, σπουργιτάκι του Θεού που δεν είχε την δική του φωλιά, μετά από κάθε εκτέλεση μιας αποστολής περίμενε να της φανερωθεί ποια ήταν η επόμενη κίνηση και διακόνημα που ζητούσε ο Θεός να κάνει και να προσφέρει. Ποιο ήταν, δηλαδή, το θέλημά Του. Αναμένοντας, ακόμη, και σε καταστάσεις ιδιότυπης αιχμαλωσίας ανάμεσα σε ξένους ανθρώπους άστεγη, χωρίς φαγητό, χωρίς χρήματα. Και πάντα κάνοντας το καλό προσφέροντας και το τελευταίο νόμισμα που κρατούσε.

Είναι ιδιαίτερα χαρακτηριστική η κινηματογραφική σκηνή -για όσκαρ θα λέγαμε- που συνέβη σε έναν σιδηροδρομικό σταθμό των Ινδιών, όπου ανέμενε την επόμενη κλήση από τον Θεό. Εκεί, λοιπόν, παιδάκια-επαίτες ανακάλυψαν ξαφνικά την πλήρη ένδεια και κένωση του ευεργέτη τους όταν τους έδωσε το τελευταίο νόμισμα που είχε και τις τελευταίες καραμέλες. Και η αντίδραση τόσο των παιδιών όσο και όλων αυτών που βρίσκονταν στον στον σταθμό ήταν εκπληκτική, αν όχι «λατρευτική»!

Βλέπεται η απλότητα των αλλοθρήσκων και η παράδοσή τους τους βοήθησε να εντοπίσουν πριν από μας στοιχεία της αγιότητάς της. Να ήταν κι αυτό ένας από τους λόγους για τους οποίους η μεγάλη Γερόντισσα της Ορθόδοξης Ιεραποστολής πίστευε ότι οι Ινδοί είναι έτοιμοι να ασπαστούν την Ορθοδοξία;

Ας δούμε πως περιγράφει η ίδια αυτό που «έπαθε»:
Καθόμουν λοιπόν ήσυχα στην αίθουσα αναμονής. Έμπαιναν, έβγαιναν άνθρωποι, κι εγώ περίμενα να δω ποιον θα στείλει ο Θεός. Εν τω μεταξύ, ήρθαν δυο παιδάκια και ζητιάνευαν κι εγώ τους έδωσα το ρούπι [το τελευταίο νόμισμα που είχε]. Το πήραν και έφυγαν.

Φαίνεται το είπαν και σ’ άλλα και γιατί σε λίγο ήλθαν κι άλλα δύο. Χρήματα όμως δεν είχα πια. Είχα μόνο λίγες καραμέλες στην τσέπη μου και τους τις έδωσα. Σε λίγο έρχονται κι άλλα παιδάκια. Δεν είχα πια τίποτε να τους δώσω. Αυτά δεν με πιστεύανε. Οπότε αναποδογυρίζω τις τσέπες μου μέσα-έξω για να δουν.

Φεύγουν, ανεβαίνουν σ’ ένα δένδρο και έρχονται και μου προσφέρουν ένα ωραιότατο μάγκο [ινδικό φρούτο]!

Και καθώς το παίρνω και τα ευχαρίστησα χαμογελαστά χωρίς λόγια, τι να δω; Έχουν σηκωθεί όλοι οι άνθρωποι που περίμεναν στον Σταθμό, κι έρχονται και με χαιρετούν με την Ινδική μετάνοια. Όλοι.

Και λέω: «Τι γίνεται εδώ»; Και μου λέει ένας: «Στην Θρησκεία μας, όταν ένας Ζητιάνος σου δίνει κάτι, θα πει ότι ο Θεός σου κάνει δώρο και έρχεται να σ’ ευλογήσει»…
Καταλαβαίνετε τι έπαθα…

Από το βιβλίο «Γερόντισσα Γαβριηλία 2.10.1897-28.3.1992, Η Ασκητική της Αγάπης» των εκδόσεων Πορφύρα όπως και όλες οι λοιπές πληροφορίες για την ζωή της αγίας Γαβριηλίας.

Και αν θέλετε ένα παράδειγμα για το πώς… διαχειριζόταν τον εαυτό της στην προσπάθειά της να ακολουθήσει το θέλημα του Θεού ένα λαμπρό δείγμα είναι η συνέχεια της πιο πάνω θαυμαστής κινηματογραφικής σκηνής. Αλλά, θα πρέπει να τονίσουμε πως ολόκληρη η ζωή της νέας μας αγίας αγίας Γαβριηλίας αποτελεί ένα εκπληκτικό κινηματογραφικό σενάριο το οποίο εκτυλίσσεται σε τέσσερις ηπείρους. Από την γέννηση της στην Κωνσταντινούπολη μέχρι την κοίμησή της στην Λέρο στις 28 Μαρτίου του 1992.

Άγια Γαβριηλία.

Θα μπορούσε  να ισχυριστεί κάποιος πως για μια κινηματογραφική ταινία χρειάζεται να υπάρχει στο σενάριο και ένα love story, μια ερωτική ιστορία με την οποία συνήθως διανθίζεται μια κινηματογραφική ταινία! Εντούτοις, η πυρπολημένη από αγάπη τρυφερή καρδιά της αγίας Γερόντισσας Γαβριηλίας για τον Θεό και τον άνθρωπο, μοιάζει να είναι καταλυτική και σχεδόν απαγορευτική για κάποια άλλη ιστορία αγάπης. Ίσως, μάλιστα και μια αντιπαράθεση να αποβεί εις βάρος του love story. Να το κάνει να ωχριά…

Αλλά ας παρακολουθήσουμε την σκηνή από το «σενάριο» που υποσχεθήκαμε.

Διηγείται η αγία Γαβριηλία:
Καθόμουν λοιπόν και περίμενα… Πράγματι, μετά από πολλήν ώρα μπαίνει μια Ινδή γυναίκα με μια επαγγελματική τσάντα και με ρωτά στα Αγγλικά: «Μπορώ να καθίσω δίπλα σας»;

Πάντα είχα αυτό που λένε την αξιοπρέπεια του Χριστιανού και κανείς δεν ήξερε ποτέ αν ήμουν πάμπλουτη ή απένταρη…

Κάθεται λοιπόν, και με ξαναρωτά: «Από πού έρχεστε; Και πού πάτε»; Της λέω: «Μόλις τελείωσα εδώ, στο Λεπροκομείο όπου δίδαξα Φυσιοθεραπεία». «Και τώρα; Μήπως είσαστε ελεύθερη; Αχ, πώς θα θέλαμε… Ξέρετε, έχουμε ένα μικρό Νοσοκομείο εδώ κοντά και θα θέλαμε τόσο πολύ κάποιος να τους διδάξει»…

Κι ενώ δεν είχα πού να κοιμηθώ εκείνο το βράδυ, σε μία ώρα μέσα με παρέλαβε και έφθασα στον νέο προορισμό μου μια χαρά! Αυτά κάνει ο Θεός!

Και πάμε να δούμε και τις γλώσσες ή καλύτερα τα μέσα διά των οποίων έφτανε από τα πονεμένα πόδια και λοιπά μέλη στις καρδιές των ανθρώπων τις οποίες ανέπαυε! Σε μια πρόκληση ενός προτεστάντη ιεραποστόλου σχετικά με το ότι δεν γνώριζε την ινδική γλώσσα, πέραν από την ελληνική και αγγλική γλώσσα που μιλούσε, η αγία του απάντησε πως ήξερε και άλλες πέντε γλώσσες:
– Η πρώτη είναι το χαμόγελο…
– Η δεύτερη είναι τα δάκρυα…
– Η τρίτη είναι το άγγιγμα…
– Η τέταρτη είναι η προσευχή…
– Η πέμπτη είναι η αγάπη».

Και όπως συμπλήρωσε: «Με αυτές τις πέντε γλώσσες γυρίζω όλο τον Κόσμο»!

Ενώ ο προπετής… ιεραπόστολος, μάλλον, συντετριμμένος της ζήτησε να τις επαναλάβει για να τις καταγράψει!

Τον κόσμο, όμως, η πολύ καλή μας νέα αγία ήξερε να τον ταξιδεύει και αλλιώς ή τελείως αλλιώτικα!

Να ένα παράδειγμα:
Στην απορία του Γέροντα Σωφρονίου του Σιναΐτη «[…] όταν ήλθες στο Σινά την πρώτη φορά και καθήσαμε στο Κελλί μου κι εξομολογηθήκαμε ο ένας στον άλλο τον αγώνα μας, με τι μέσον ήλθες; Με το πούλμαν ή αεροπορικώς»; η απάντηση ήταν η εξής. «Δεν θυμάμαι πώς είχα πάει. Ούτε θυμάμαι όλα εκείνα που είπαμε, θυμάμαι όμως το Κελλί πώς ήτο… Εγώ πάντως ευρισκόμουν στην Ιερουσαλήμ»!

Και ο Γέροντας θυμόταν πως «εξομολογήθηκαν ο ένας στον άλλον τον αγώνα τους»! Κουβέντιασαν, δηλαδή, για τα καλά! Για τα πολύ καλά! Αντίστοιχο, βεβαίως, παράδειγμα έχουμε στον συναξαριστή για παρουσία Σιναΐτη Μοναχού στην αναστάσιμη ακολουθία στα Ιεροσόλυμα στον Ναό της Αναστάσεως. Και ο Μοναχός δεν είχε μετακινηθεί από το Σινά. Και, όμως, είχε κουβεντιάσει και με τον Πατριάρχη στα Ιεροσόλυμα και είχε δημιουργηθεί και μια μεγάλη παρεξήγηση!

Η αγία μας Γαβριηλία (την αποκαλούμε αγία και η καρδιά μας συνηγορεί ευφραινομένη και αγαλλόμμενη) ήταν μια ιδιαίτερη και ξεχωριστή περίπτωση ανάμεσα στους εν τω κόσμω αγίους! Και σίγουρα μαρτυρούσε ποικιλοτρόπως και δυναμικά τα χαρίσματα του Αγίου Πνεύματος, όπου κι αν βρισκόταν στην Ευρώπη, στην Ασία, στην Αφρική, στην Αμερική. Διά των θαυματουργικών χεριών της, διά των ιεραποστολικών της ομιλιών σε περιοδείες στις ΗΠΑ, δίνοντας μαρτυρία της Ορθόδοξης Εκκλησίας στην οικουμένη και ιδιαίτερα ανάμεσα σε αλλόδοξους και αλλόθρησκους.

Όπως και να έχει, διέπρεψε εν ταπεινώσει και αγάπη προσφέροντας αθόρυβα και εμφαντικά. Μια σεμνή παρουσία και αποκάλυψη του πραγματικού ορθοδόξου βιώματος που είναι εγκάρδιο και έμψυχο, χωρίς μισαλλοδοξία και αποκλεισμό στην βοήθεια, στην συνδρομή, την προσφορά και την αγάπη. Και πάντα φροντίζοντας να περιφρουρεί την δική της γνησιότητα και την ορθόδοξη πνευματικότητά της, αποφεύγοντας πολλές παγίδες που της έστηναν ετερόδοξοι και αλλόθρησκοι.

Ο τρόπος της ήταν μια έμπρακτη παραδεισιακή επί τόπου μαρτυρία διά της υπάρξεώς της! Με όλη της την ύπαρξη!

Τα χέρια της μιλάνε είχε πει η πρωθυπουργός της Ινδίας Ιντίρα Γκάντι η οποία και αυτή είχε δεχθεί την φροντίδα της, αλλά η πιο… επίσημη έδρα της διακονίας της ήταν μεταξύ του λαϊκού κόσμου, της εξουθενωμένης φτωχολογιάς των Ινδιών! Ακόμη και μεταξύ των πλέον εγκαταλειμμένων, παραπεταμένων και «επικίνδυνων» ανθρώπων της χώρας, του κόσμου των λεπρών που λίγοι είχαν την τόλμη, το θάρρος, αν όχι και την… μαγκιά να πλησιάσουν!

Ένα άλλο «μυστικό» της πνευματικής της πολιτείας ήταν να μην αρνιέται ποτέ για ότι της ζητούσαν. Να λέει πάντα ναι! Όπως για παράδειγμα να συνοδεύει ασθενείς όταν πήγαιναν από την Ελλάδα στο εξωτερικό για εξετάσεις και επεμβάσεις. Έλεγε πάντα «ναι» και περίμενε να δει αν αυτό ήταν θέλημα Θεού για να πραγματοποιηθεί. Ήταν μια κατάφαση στις επιθυμίες των ανθρώπων και ανέμενε από τον Θεό να φανερώσει το δικό Του θέλημα. Θα μπορούσαμε να το ερμηνεύσουμε και ως μια ανοικτόκαρδη προσωπική κατάφαση που ο Θεός της αγάπης θα έβαζε την τελική Του σφραγίδα, αν έπρεπε αυτό να πραγματοποιηθεί.

Βεβαίως, το κείμενο μας αυτό δεν αποτελεί εξιστόρηση της ζωής και του έργου της και δεν διεκδικεί σε καμιά περίπτωση… βραβείο σεναρίου! Όπως, καταλαβαίνετε, είναι ένα απλό κείμενο που γράφτηκε από καρδιάς στο άκουσμα της αγιοκατάταξής της από όσα μας έχουν κάνει εντύπωση και θυμόμαστε από τον θαυμαστό και άγιο βίο και την πολιτεία της νέας αγίας μας, αγίας Γαβριηλίας.

Μιας πολύ μεγάλης καρδιάς, τεράστιας, που πρόσφερε τόσα πολλά και στήριξε πάρα πολλή κόσμο σε όλη την οικουμένη και τα τελευταία χρόνια της ζωής της στο «Σπίτι των Αγγέλων» στην Αθήνα, το σπίτι που έμενε, και στο μοναστηράκι στην Λερό όπου κοιμήθηκε στις 28 Μαρτίου του 1992.

Ακόμη μια πένθιμη ημέρα αποχωρισμού η οποία θα αποτελεί, πλέον, μια νέα αιτία και αφορμή πανηγύρεως!

Πανηγύρεως ημέρα λαμπρυνθώμεν λαοί και οικουμένη!

Η ασκητική της αγάπης που βίωσε και δίδαξε είναι όσο ποτέ επίκαιρη!

Την ευχή της να έχουμε!

Ευχαριστίες που έζησε και ζει ανάμεσά μας!