Άγιος Ευλάλιος, Περί του Αγίου Μανδηλίου, η άφιξη του την Κύπρο και ο Ναός του στην κατεχόμενη Λάπηθο

Το Άγιο Μανδήλιον.

(Επιμέλεια Στέλιος Κούκος)

Χριστόδουλος Γ. Παχουλίδης: Εορτή του Αγίου Μανδηλίου και σύντομο ιστορικό Ιεράς Μονής Αχειροποιήτου, στην αρχαία Λάμπουσα (απόσπασμα)

Στα χρόνια της επί γης παρουσίας του Κυρίου ημών Ιησού Χριστού, βασιλέας στην πόλη Έδεσσα της Συρίας, ήταν ο Αύγαρος. Αυτός αρρώστησε βαριά και δεν μπορούσαν οι ιατροί του βασιλείου του να τον θεραπεύσουν. Κάποτε άκουσε, ότι στα μέρη της Παλαιστίνης ζούσε ένας νέος Προφήτης, ο Ιησούς Χριστός, ο Οποίος επιτελούσε πολλά θαύματα και καμιά ασθένεια δεν ήταν αθεράπευτη γι’ Αυτόν.

Έστειλε λοιπόν τον πρωθυπουργό του να βρει αυτόν τον προφήτη που έκανε τόσα θαύματα και να τον παρακαλέσει να έλθει κοντά του να τον θεραπεύσει. Ο πρωθυπουργός του βασιλέα Αύγαρου, πράγματι πήγε και βρήκε τον Χριστό και του διαβίβασε την παράκληση του κυρίου του.

Ο Κύριος ημών Ιησούς Χριστός του είπε:
Δεν είναι ανάγκη να πάω εγώ προσωπικά στον βασιλέα σου Αύγαρο για να τον θεραπεύσω. Αν πράγματι πιστεύει ότι έχω τη δύναμη να τον θεραπεύσω, θα το πράξω με άλλο τρόπο. Ζήτησε να του δώσουν ένα προσόψιο. Σκούπισε το Πρόσωπό Του σ’ αυτό, και στο προσόψιο παρουσιάστηκε αχειροποίητη, η Θεία Μορφή Του.

Μετά του έδωσε το προσόψιο αυτό και του είπε:
Μετέφερε το προσόψιο αυτό στον βασιλέα σου και αν έχει πίστη στον Θεό, θα θεραπευθεί. Πράγματι έτσι έγινε και ο Αύγαρος θεραπεύθηκε και πίστεψε στον Χριστό.

Το Άγιο Μανδήλιον έμεινε για αρκετά χρόνια στην Έδεσσα της Συρίας, ως Ιερό κειμήλιο.

Την πόλη αυτή, στο πέρασμα του χρόνου, την κυρίευσαν ειδωλολάτρες, οι οποίοι κατεδίωκαν τους χριστιανούς και προσπαθούσαν να ανακαλύψουν και καταστρέψουν το Άγιο Μανδήλιον.

Ο Ναός του Αγίου Ευλαλίου στην Λάπηθο, όπως τον φωτογράφησε ο ποιητής και διπλωμάτης Γιώργος Σεφέρης το 1953. Από το βιβλίο οι «Φωτογραφίες του Γιώργου Σεφέρη», έκδοση Μορφωτικό Ίδρυμα Εθνικής Τραπέζης.

Τότε ο Επίσκοπος της πόλης αυτής, ο οποίος σύμφωνα με την παράδοση έφερε το όνομα Ευλάλιος, το πήρε στα σεβάσμια χέρια του και νύκτα έφυγε κρυφά, περπάτησε αρκετά, έφθασε σε παραθαλάσσιο μέρος, βρήκε καράβι και ανέβηκε σ’ αυτό για να μεταβεί σε χώρες που εξουσιάζονταν από χριστιανούς άρχοντες.

Στο ταξίδι σηκώθηκε δυνατή τρικυμία. Τα κύματα πελώρια, απειλούσαν να καταπιούν το πλεούμενο. Ο Επίσκοπος Ευλάλιος έβγαλε από τον κόρφο του το Άγιο Μανδήλιον, το άνοιξε με ιερή ευλάβεια και το τοποθέτησε στη φουρτουνιασμένη θάλασσα, η οποία αμέσως γαλήνεψε.

Τότε αυτός κάθισε επάνω του και τα κύματα τον έφεραν μαζί με το Άγιο Μανδήλιον σε στεριά, στα βόρεια παράλια της νήσου Κύπρου, κοντά στην πόλη Λάπηθο [τουρκοκρατούμενη σήμερα].

Εκεί φρόντισε με τη βοήθεια και των χριστιανών κατοίκων της περιοχής, και οικοδομήθηκε Μοναστήρι επ’ ονόματι του Αγίου Μανδηλίου, που μέχρι σήμερα υφίσταται με την ονομασία, «Μονή της Αχειροποιήτου» (εικόνας του Χριστού), η οποία Μονή πανηγύριζε αδιάκοπα στις 16 Αυγούστου καθ’ έκαστο έτος, μέχρι του μαύρου Ιουλίου του 1974, που έγινε η βάρβαρη εισβολή των Τούρκων στην Κύπρο. Από τότε η μονή αυτή έμεινε βουβή και βεβηλωμένη, και βρίσκεται κάτω από τε χέρια του Τούρκου εισβολέα και κατακτητή.

Η μνήμη του αγίου Ευλαλίου τιμάται στις 22 Οκτωβρίου.

Το κείμενο του Χριστόδουλου Γ. Παχουλίδη δημοσιεύεται στην οικοσελίδα της Εκκλησίας της Κύπρου: https://churchofcyprus.org.cy/81193