Αββάς Μαρριανός προς όσιο Ευσέβιο: Επειδή είσαι θερμός εραστής του Θεού, συμπαρασκεύασε και άλλους εραστές Του!

(Επιμέλεια Στέλιος Κούκος)

[…]

2

Υπάρχει ένα ψηλό βουνό, που βρίσκεται ανατολικά της Αντιόχειας και δυτικά της Βέροιας, ψηλότερο από τα γύρω βουνά, που η ψηλότερη κορυφή του είναι όμοια με κωνοειδές σχήμα και έλαβε την ονομασία από το ύψος του διότι οι γείτονες το ονομάζουν Κορυφή. Παλαιότερα στο ψηλότερο σημείο του υπήρχε ναός των δαιμόνων που τιμώνταν πολύ από τους γείτονες.

Στα νότια απλώνεται κολποειδής πεδιάδα που περικλείεται και στις δύο πλευρές από χαμηλές προεξοχές. Αυτές φθάνουν ως τον αμαξιτό δρόμο και υποδέχονται τα δρομάκια που διασταυρώνονται κι από τις δυο πλευρές από το νότο προς τον βορρά. Σ’ αυτήν την πεδιάδα έχουν κατασκευασθεί χωριά, μικρά και μεγάλα, που φθάνουν και από τα δύο μέρη ως στα βουνά. Κοντά στους πρόποδες του ψηλού βουνού υπάρχει μία πολύ μεγάλη και πολυάνθρωπη κωμόπολη, την οποία με την εγχώρια [τοπική] γλώσσα ονομάζουν Τελεδάν. Πιο πάνω από τους πρόποδες υπάρχει ένα δασώδες φαράγγι όχι πολύ απότομο, αλλά λίγο κατηφορικό που βλέπει προς εκείνη την πεδιάδα και τον νότιο άνεμο.

Σ’ αυτόν τον τόπο έκτισε ασκητήριο φιλοσοφίας κάποιος Αμμιανός, άνδρας που έλαμπε με πολλά άλλα είδη αρετής, αλλά πλεονεκτούσε στην ταπεινοφροσύνη από τους άλλους. Και απόδειξη είναι ότι, αν και μπορούσε να διδάσκει όχι μόνο τους δικούς του μαθητές, αλλά και διπλάσιους, πολλές φορές έτρεξε προς τον μεγάλο Ευσέβιο, παρακαλώντας να έλθει συν εργάτης και γυμναστής και δάσκαλος στην παλαίστρα που είχε στερεώσει.

3

Διέμεινε σε απόσταση εικοσιπέντε σταδίων, κλεισμένος σ’ ένα πάρα πολύ μικρό σπιτάκι που δεν είχε ούτε παράθυρα. Τον καθοδήγησε σ’ αυτήν την αρετή ο Μαριανός ο θείος του, που ήταν πιστός υπηρέτης του Θεού. Διότι αρκεί να πούμε μόνο τόσα, αφού ο Δεσπότης είχε τιμήσει και τον μεγάλο Μωυσή μ’ αυτή την προσωνυμία1.

Αυτός ο Μαριανός, αφού γεύτηκε τον θείο έρωτα, δεν θέλησε ν’ απολαμβάνει μόνος τα αγαθά, αλλ’ έκανε και πολλούς άλλους συνεραστές, και προσέλκυσε κοντά του και τον μεγάλο Ευσέβιο και τον αδελφό του, ο οποίος έγινε έτσι αδελφός και σύμφωνα με τον τρόπο ζωής.

Διότι πίστευε ότι δεν είναι εύλογο να θηρεύει στην αρετή εκείνους που δεν είχαν καμμιά συγγένεια μ’ αυτόν και ν’ αφήσει αθήρευτους [εννοεί να μυήσει] τους ανεψιούς. Αυτούς τους δύο, αφού τους έκλεισε σ’ ένα μικρό σπιτάκι, τους δίδασκε την ευαγγελική πολιτεία. Συνέβηκε όμως αρρώστια στον αδελφό και διέκοψε εκείνο το δρόμο, και την αρρώστια ακολούθησε ο θάνατος διότι, αφού έζησε λίγες ημέρες μετά την έξοδό του από εκεί, δέχθηκε το τέλος της ζωής.

4

Ο μεγάλος Ευσέβιος έμεινε κοντά στον θείο για όλη τη ζωή χωρίς να μιλά σε κανέναν, ούτε να βλέπει φως, αλλ᾽ ήταν συνεχώς κλεισμένος. Μετά τον θάνατο εκείνου ακολουθούσε αυτή τη ζωή έως ότου ο θαυμάσιος εκείνος Αμμιανός καταμαγεύοντάς τον με πολλές ικεσίες τον έπεισε.

Είπε σ’ αυτόν· «Πράγματι πες μου, άριστε άνθρωπε, ποιόν νομίζεις ότι θα ευαρεστήσεις κι έχεις ακολουθήσει αυτήν την κοπιαστική και σκληρή ζωή»;

Και όταν αυτός, όπως ήταν φυσικό, του είπε, «Τον Θεό βέβαια, τον νομοθέτη και δάσκαλο της αρετής», ο Αμμιανός είπε· «Αφού λοιπόν αγαπάς Αυτόν, εγώ θα σου δείξω τον τρόπο με τον οποίο και τον έρωτα θα εξάψεις περισσότερο και τον ποθητό θα υπηρετήσεις. Διότι με το να περιορίζει κανείς όλη τη φροντίδα γύρω από τον εαυτό του, νομίζω ότι δεν θα μπορέσει να διαφύγει την κατηγορία της φιλαυτίας.

Διότι ο θείος νόμος προστάζει να αγαπά κανείς τον πλησίον σαν τον εαυτό του. Το να κάνει κανείς πολλούς κοινωνούς του πλούτου, είναι γνώρισμα του κατορθώματος της αγάπης. Και αυτήν ο θεσπέσιος Παύλος την ονόμαζε πλήρωμα του νόμους. Φωνάζει και πάλι ο θείος νόμος ‘όλος ο νόμος και οι προφήτες συγκεντρώνονται σ’ αυτόν τον λόγο, στο ν’ αγαπήσεις τον πλησίον σου σαν τον εαυτό σου’.

Αλλά και ο Κύριος στα ιερά Ευαγγέλια παρήγγειλε τον Πέτρο, που ομολόγησε ότι τον αγαπά περισσότερο από τους άλλους, να ποιμαίνει τα πρόβατά του. Κατηγορώντας εκείνους που δεν το έχουν κάνει φωνάζει με το στόμα του προφήτη· ‘ω ποιμένες, μήπως πρέπει οι ποιμένες να βόσκουν τους εαυτούς των; Δεν βόσκουν τα πρόβατα’.

Γι’ αυτό διέταξε και τον μεγάλο Ηλία, που ακολουθούσε αυτή τη ζωή, να γυρίσει ανάμεσα στους ασεβείς. Και τον δεύτερο Ηλία, τον μεγάλο Ιωάννη [τον άγιο Ιωάννη τον Πρόδρομο] που έμεινε στην έρημο, τον έστειλε στις όχθες του Ιορδάνη, αφού του παρήγγειλε να βαπτίζει και να κηρύττει εκεί.

Επειδή λοιπόν και συ είσαι θερμός εραστής του Δημιουργού και Σωτήρα Θεού, συμπαρασκεύασε και άλλους εραστές. Διότι αυτό είναι ιδιαίτερα αγαπητό στον κοινό Δεσπότη. Γι’ αυτό ονόμαζε και τον Ιεζεκιήλ φύλακα και παρήγγειλε να ελέγξει τους αμαρτωλούς· διέταξε και τον Ιωνά να μεταβεί εσπευσμένα στη Νινεύ και επειδή δεν ήθελε τον έστειλε δέσμιο».

Λέγοντας αυτά και τα παρόμοια καταγοήτευσε τον θείο άνδρα και ·αφού κατέστρεψε την εθελούσια εκείνη φυλακή, τον έβγαλε έξω, τον πήρε και του ανέθεσε τη φροντίδα των μαθητών.

Συνεχίζεται

1. Έτσι ονομάζεται συχνά στην Π. Διαθήκη ο Μωυσής. Βλ. Αριθμ. 12, 7-8.
2. Είναι φανερό ότι ο Μαριανός είχε συστήσει εκεί μοναστήρι πριν από τον Ευσέβιο.
3. Τον Ευσέβιο και τον αδελφό του δηλαδή.

Η μνήμη του οσίου Ευσεβίου τιμάται στις 23 Ιανουαρίου.

Από τον τόμο «Φιλοκαλία των νηπτικών και ασκητικών», Θεοδωρήτου Κύρου, «Φιλόθεος Ιστορία η ασκητική πολιτεία» των Πατερικών Εκδόσεων «Γρηγόριος ο Παλαμάς». Κείμενο, μετάφραση, σχόλια Σταυρούλα Ζαχαριάδου, Θεολόγος.