Άγιος Ευλόγιος ο ξενοδόχος, Ο λαϊκός ο οποίος έλαμψε ανάμεσα στους μεγάλους ασκητικούς πατέρες της ερήμου!

(Σχέδιο Ιωάννη Βράνου).

(Επιμέλεια Στέλιος Κούκος)

Ευλόγιος ο εν Αγίοις Πατήρ ημών ούτος, ο διά την περιάκουστον [ξακουστή] αρετήν της φιλοξενίας του αποκληθείς Ξενοδόχος, ήκμαζεν εις την Θηβαΐδα της Αιγύπτου κατά τους ευλογημένους εκείνους χρόνους, καθ’ ους ήκμαζε και ήνθει εκεί ο Χριστιανισμός, η δε περιώνυμος [φημισμένη] Σκήτη της Θηβαΐδος ήτο κατάμεστος από χιλιάδας ευσεβών Μοναχών, οι οποίοι μετήρχοντο εν αυτή παν είδος αρετής και ασκήσεως.

Ανάμεσα εις τους μεγάλους εκείνους ασκητικούς Πατέρας, οι οποίοι τόσον εφημίσθησαν και θα φημίζωνται μέχρι συντελείας των αιώνων διά τας υπέρ άνθρωπον αρετάς των, διέλαμψε και ο Άγιος ούτος Πατήρ ημών Ευλόγιος.

Ο μακάριος Ευλόγιος δεν ήτο Μοναχός, δεν ήτο Ασκητής εις την έρημον, αλλά κοσμικός, διαμένων εις την πόλιν της Θηβαΐδος.

Όμως αν και εις την πόλιν ευρίσκετο, επί τοσούτον η αρετή του εξέλαμψεν, ώστε έγινεν ονομαστός μεταξύ των Πατέρων και το όνομά του εγράφη εις τας δέλτους της ζωής ομού με τα ονόματα των μεγάλων εκείνων Ασκητών Αντωνίου του Μεγάλου, Μακαρίου του Αιγυπτίου, Αμμούν και τόσων άλλων ευθαλών βλαστών της αυχμηράς [της άνυδρης] ερήμου της Θηβαΐδος.

Ποία δε ήτο η αρετή εκείνη, την οποίαν μετά τοσούτου ζήλου ειργάσθη και η οποία τοσούτον τον ανέδειξε;

Ποία άλλη από την μακαρίαν ελεημοσύνην και την φιλόστοργον φιλοξενίαν, ένεκεν της οποίας και ο Πατριάρχης Αβραάμ τοσούτον εδοξάσθη;

Αλλ’ ο μεν Αβραάμ εφιλοξένει τους ξένους του, δαπανών εκ του πλούτου του και υπηρετών αυτούς αυτοπροσώπως· ο δε ο μακάριος Ευλόγιος, επειδή δεν είχε καμμίαν περιουσίαν, ειργάζετο καθ’ ημέραν εις βαρυτάτην εργασίαν ως λατόμος, δηλαδή πετροκόπος, διά να εξοικονομή τα δι’ εαυτόν και τους ξένους απαραίτητα.

Όλα δε όσα εισέπραττε καθ’ εκάστην από την εργασίαν του αυτήν τα εδαπανούσε την εσπέραν διά την φιλοξενείαν των ξένων χωρίς να βαστάζη τίποτε διά την επομένην. Ένα δε και μόνον περιστατικόν της εργασίας του αυτής, το οποίον διεσώθη εις τα πατερικά, είναι ικανόν να μας πληροφορήση περί τούτου, διό και μεταφέρομεν τούτο ενταύθα εκ του Εκλογίου, καθώς εκεί γράφεται.

Ανεχώρησέ ποτε ο Αββάς Δανιήλ από την Σκήτην διά την Θηβαΐδα, έχων ως συνοδόν του τον μαθητήν του. Όταν δε έφθασαν εκεί, ίσταντο εις την αγοράν περίλυποι καθ’ όλην την ημέραν, αναμένοντες να αποστείλη, προς αυτούς βοήθειαν ο Κύριος.

Όταν δε ενύκτωσε, βλέπουν γέροντά τινα κρατούντα εις χείρας του φανόν, όστις ανεζήτει πτωχούς και ξένους, διά να τους φιλοξενήση εις την οικίαν του. Ως δε είδε τον Αββάν Δανιήλ, τον επροσκύνησε και κατεφίλει τους πόδας του κλαίων.

Έπειτα, αφού τους εχαιρέτησε, τους επήρε μετά των άλλων ξένων και πενήτων εις την οικίαν του, όπου έπλυνε τους πόδας των κατά την συνήθειαν και τους εφιλοξένησε πλουσιοπαρόχως. Όσα δε τεμάχια άρτου απέμειναν, τα έδωκεν εις τους κύνας και τα έφαγον. Διότι ούτως είχε τάξιμον. Να μη κρατή τίποτε διά την αύριον.

Μετά δε το δείπνον συνωμίλουν καθ’ όλην την νύκτα ανταλάσσοντες λόγους ψυχωφελείς. Ο δε Ευλόγιος, εκ της βαθείας του κατανύξεως και ευλαβείας, έκλαιε.

Συνεχίζεται

Η μνήμη του αγίου Ευλογίου τιμάται στις 27 Απριλίου.

Από τον «Μέγα Συναξαριστή της Ορθοδόξου Εκκλησίας», μήνας Απρίλιος, τόμος δ’.