Ο άνθρωπος αποκλείεται να σώσει τον άνθρωπο…

(Επιμέλεια Στέλιος Κούκος)

Σταυρός και ελευθερία στη ζωή του Χριστιανού

Συνέχεια από εδώ: http://www.pemptousia.gr/?p=396292

Ας προσπαθήσουμε να δούμε τις ιδέες μας αυτές, εφαρμοσμένες σ᾽ έναν άνθρωπο βιολογικά ακέραιο και σωστό -που διαθέτει βιολογική και οντολογική ακεραιότητα και που όλα σ᾽ αυτόν λειτουργούν «κατά φύσιν» όπως λένε οι γιατροί.

Στη υπαρξιακή υπόσταση αυτού του ανθρώπου αβίαστα διακρίνουμε τη σωματική οντότητα με τα βιολογικά δεδομένα της και την πνευματική οντότητα με τα ψυχοπνευματικά φαινόμενά της. Δεν μπορούμε να παραβλέψουμε την αλληλεξάρτηση σώματος και ψυχής στο ευρύτερο δυνατό φάσμα της.

Αυτός ο άνθρωπος έχει γεννηθή με τη θέληση, την απόφαση και τις έμμεσες ενέργειες του Θεού και τις άμεσες σχετικές δραστηριότητες άλλων ανθρώπων. Το γεγονός αυτό είναι ο πρώτος και αναντίρρητος λόγος που εισάγει την έννοια της σχετικότητας στην ελευθερία του. Η παρατήρηση αυτή δεν είναι νομιναλιστικό αξίωμα, αλλά ιστορικοβιολογική πραγματικότητα, που έχει τόσες γνωστές και άγνωστες συνέπειες στην περαιτέρω πορεία του.

Οι περιβαλλοντικές συνθήκες της βιολογικής του ανέλιξης και οι προϋποθέσεις της δομής του ψυχικού του κόσμου, δεν εξαρτώνται από την προαίρεσή του, αλλά προσδιορίζονται από παράγοντες που, ενώ βρίσκονται συνειδητά ή ασυνείδητα, θεληματικά ή αθέλητα μέσα και γύρω από την προσωπικότητα των γονέων του, όμως προσδιορίζουν πολλές φορές αποφασιστικά το χαρακτήρα του και τη πορεία του στη ζωή.

Έτσι προχωρεί «ονόματι» και «δυνάμει» ελεύθερος, μέχρι του σημείου που θα κατακτήσει την αυτοσυνειδησία και θα αρχίσει να επιδιώκει την αυτογνωσία. Όλη αυτή τη δουλειά καλείται να την κάνει με υλικό που δεν το έχει διαλέξει μόνος του και με ψυχοσωματικές δυνάμεις που δεν τις ελέγχει. Εδώ βρίσκεται η δεύτερη βαθμίδα του περιορισμού της ελευθερίας του.

Στη συνεχή προσπάθειά του για αυτογνωσία συνειδητοποιεί κάποιο είδος δουλείας ή αιχμαλωσίας της θέλησής του, ενώ συγχρόνως αντιλαμβάνεται, και «καθ᾽ εαυτόν» και ύστερα από εξωγενή προκλητικά ερεθίσματα, ότι πρέπει και μπορεί να ανατρέψει ή να αναμορφώσει το μέρος ή το όλο της υπαρξιακής δομής του. Η πράξη όμως κάμει οχληρή αυτήν την αυτογνωσία και η αδυναμία τον υποχρεώνει στην αναζήτηση ενίσχυσης και επικουρίας.

Στο σημείο αυτό αρχίζει να υλοποιείται η ποιοτική και δυναμική προαίρεσή του, να παίρνει μορφή η ελευθερία του. Για το θέμα που αναπτύσσουμε δεν έχει πολλή σημασία αν είναι βαπτισμένος Χριστιανός. Παρά ταύτα, εάν έχει προηγηθή νηπιοβαπτισμός, ο αγώνας του παίρνει πιο έντονο το χαρακτήρα του περιορισμού ή του επηρεασμού της βούλησής του.

Εναγώνια λοιπόν ορθώνονται τα ερωτήματα:
«Θα στηριχθή μόνον στον εαυτό του;

Θα καλέσει το α ή β συγκεκριμένο πρόσωπο ή θα προσφύγει στην οποιαδήποτε κοσμοβιοθεωρία για να τον βοηθήσουν;

Θα ζητήσει την παρέμβαση του Θεού;

Ποιος είν᾽ αυτός ο Θεός;

Πώς τον γνωρίζει»;

Ότι και να κάνει βασικά θα παραδεχτή ή θα υποχρεωθή να παραδεχτή τη σχετικότητα και της δύναμής του και της ελευθερίας του και της γνώσης του.

Αν είναι ειλικρινής θα ομολογήσει ότι έχει ανάγκη βοηθού και λυτρωτού για να βγει από το αδιέξοδο, δηλαδή, θα συνειδητοποιήσει το τρίτο στοιχείο του περιορισμού της ελευθερίας του.

Οποιοσδήποτε θα κληθή να τον βοηθήσει και να τον λυτρώσει, είναι επόμενο ότι θα μεταχειριστή την ελευθερία του με σεβασμό ή ασέβεια και θα συμβάλει αποφασιστικά στην επιτυχία ή στην αποτυχία του υπαρξιακού του προορισμού.

Να το τέταρτο στοιχείο του περιορισμού της ελευθερίας του. Υποχρεώνεται να δεχθή τις συνέπειες μιας δραστηριότητας που δεν την ελέγχει έστω και αν την έχει προκαλέσει με την ελεύθερη θέλησή του. Σ᾽ αυτό ακριβώς το κρίσιμο σημείο παρουσιάζεται το πρόβλημα της αυθεντικότητας του βοηθού και λυτρωτού που ουσιαστικά θα παίξει για μας το ρόλο του Σωτήρα.

Εδώ πραγματοποιείται και το σημαντικότερο βήμα της ελευθερίας μας. Αναμφισβήτητα πρόκειται για το μοιραίο διάβημα της υπάρξεώς μας.

Ίσως μετά απ᾽ αυτό να επακολουθήσει μια αμετάκλητη κατάσταση δουλείας ή αιχμαλωσίας της ύπαρξής μας που θα μας φέρει στο χώρο της υπαρξιακής επιτυχίας ή αποτυχίας, θα μας αυξήσει το αίσθημα της οντότητας ή θα μας χαρίσει τη γεύση της αλλοτρίωσης και την τάση της αυτοκαταστροφής.

Εύλογα δημιουργείται το ερώτημα: «Υπάρχει κανένας άνθρωπος, που να έχει και να διαθέτει την αυθεντικότητα και τη δύναμη ώστε ακουμπώντας στα χέρια του την ελευθερία μας να πάρουμε τη σωτηρία μας»;

Για μας τους Χριστιανούς η απάντηση είναι εύκολη και απλή. Μόνο ο Θεός μπορεί να είναι σωτήρας μας. Ο άνθρωπος αποκλείεται να σώσει τον άνθρωπο. Γι᾽ αυτό και μεις προστρέχουμε στον Ιησού.

Εκείνος όμως μας βάζει σε μια δοκιμασία χωρίς προηγούμενο. Ορθά κοφτά απαιτεί την πλήρη ένταξη της ζωής μας στη ζωή Του. Αυτό θα μας ενθουσίαζε και θα μας ήταν άκοπο αν μας καλούσε να μετέχουμε μόνο στον θρίαμβο -στη δόξα Του ή αν η δόξα Του δεν ήταν ο Σταυρός Του.

Συνεχίζεται

Απόσπασμα από την ιστοσελίδα της Ιεράς Μονής Τιμίου Προδρόμου Καρέα: https://www.imaik.gr/?p=1662#more-1662