Το άριστο για τον άνθρωπο είναι να μη αστοχήσει και να μη ξεπέσει από την ορθή κρίση!

Άγιος Φώτιος ο Μέγας.

(Επιμέλεια Στέλιος Κούκος)

Άγιος Φώτιος ο Μέγας
Προς τον εκλαμπρότατο και ενδοξότατο Μιχαήλ ηγεμόνα της Βουλγαρίας εκ Θεού αγαπημένο εν Κυρίω πνευματικό υιό

Συνέχεια από εδώ: http://www.pemptousia.gr/?p=395519

112. Ποτέ να μη φέρης σε σημείο απογνώσεως κανένα άνθρωπο, ούτε τον τυχόντα· διότι η απόγνωσις είναι ισχυρό και ακαταμάχητο όπλο και πολλές φορές η ανάγκη, χρησιμοποιώντας παράτολμες πράξεις, επιφέρει ανέλπιστες μεταβολές, που πριν συμβούν εθεωρούνταν μύθοι.

113. Το άριστο για τον άνθρωπο είναι να μη αστοχήση και να μη ξεπέση από την ορθή κρίσι· του δε συνετού γνώρισμα είναι, όταν πέση, να σηκωθή γρήγορα και να χρησιμοποιήση το πταίσμα, για να μη πέση πάλι σε παράπτωμα.

114. Η εκουσία επίδοσις στους κόπους αφαιρεί το αφόρητο και βαρύ των ακουσίων· γι’ αυτό είναι χρήσιμη η επίδοσις και μελέτη στους εκουσίους.

115. Γνώρισμα της τελείας αρετής του άρχοντος είναι να μη εντρέπεται μόνο το πλήθος ώστε να μη αμαρτάνη, αλλά και τον εαυτό του πριν από το πλήθος.

116. Στους ελεύθερους ανθρώπους η ύβρις με λόγια δεν παραλλάσσει πολύ από τις πληγές και τις μάστιγες. Πρέπει λοιπόν να συγκρατούμε την αυθάδεια που υπάρχει σ’ αυτά· διότι, ενώ φαίνεται ότι δεν είναι μεγάλο πράγμα, φέρει μεγάλες ζημίες.

117. Πολλούς έβλαψε η ευφυολογία· διότι, όταν εκπέση από την παιγνιώδη γνώμη, γίνεται καίρια πληγή των εμπαιζομένων και με τη σύντομη τέρψι των τυχαίων γεννά μεγάλες έχθρες των σπουδαίων. Κάθε φρόνιμος άνθρωπος πρέπει να την αποφεύγη, περισσότερο δε από τους άλλους ο άρχων, διότι και χυδαίο είναι και τον καταντά να καταφρονήται μάλλον παρά να χαριεντίζεται.

118. Όταν ευεργετής, να περιφρουρής τους υπηκόους σαν νεύρο της αρχής και σαν μέλη σου· αν διασπασθούν εκείνοι, υπάρχει κίνδυνος να καταλυθή μαζί τους και η δική σου εξουσία.

119. Τις σχεδιαζόμενες στάσεις, όσες δεν είναι εύκολο να τις σβήσης, καλύτερα να υποκριθής ότι τις αγνοείς και να τις καλύψης με την λήθη, παρά να τις καταστείλης θριαμβευτικώς· διότι η εκδικητική αντιμετώπισις μερικές φορές ανάβει τη φλόγα περισσότερο και φέρει φοβερούς κινδύνους, και προκαλεί πολλή ζημιά και στον διασωθέντα, ενώ η λήθη κοιμίζει ήρεμα και μαζί με το ακίνδυνο περιέχει και το φιλάνθρωπο και συνετό και αζήμιο.

120. Ο άρχων πρέπει να ασφαλίζη και ρυθμίζη τα πράγματα σαν να σαλεύωνται, ακόμη και όταν του έρχωνται ευνοϊκά· όταν πάλι ανατρέπωνται και διαταράσσωνται, να σκέπτεται και να φροντίζη πώς θα επανέλθουν σε ομαλότητα και θα εδραιωθούν.

Η πείρα δεν δείχνει ανέλπιστο κανένα από τα δύο αντίθετα ενδεχόμενα, αλλά πολλές φορές μικρή ραθυμία καταρρίπτει μεγάλες και υπέρογκες δυναστείες, και αντιθέτως ο ζήλος μαζί με την σύνεσι επαναφέρουν τους εκπτώτους σε μέγα ύψος δυνάμεως.

Η «Επιστολή προς Βούλγαρον Ηγεμόνα» του αγίου Φωτίου του Μεγάλου δημοσιεύτηκε στο περιοδικό «Εποπτεία» τον Φεβρουάριο του 1992. Εισαγωγή, μετάφραση, σημειώσεις Παναγιώτης Κ. Χρήστου. Αναδημοσίευση από την ιστοσελίδα Myriobiblos Βιβλιοθήκη: http://www.myriobiblos.gr/texts/greek/fotios_epistoli.html