Γέροντας Ιωσήφ: Ο Απ. Παύλος περιγράφει την αγάπη και την αναλύει για να μας αποδείξει τα στοιχεία της!

Γέροντας Ιωσήφ Βατοπαιδινός (1921-2009).

 (Επιμέλεια Στέλιος Κούκος)

Η αγάπη είναι το αποτέλεσμα της πίστεως και της υποταγής μας στο θείο θέλημα· είναι το «πλήρωμα του νόμου» και η «καθ’ υπερβολήν οδός» του Απ. Παύλου.

Οι τρεις κορυφαίοι Απόστολοι, Πέτρος, Ιωάννης και Παύλος, λέγουν τα εξής χαρακτηριστικά γι’ αυτήν: ο μεν Πέτρος, «πάνω απ’ όλα να αγαπάτε ο ένας τον άλλο με όλη σας τη ψυχή» (Α’ Πέτρ. δ’ 8), τονίζοντας το «πάνω απ’ όλα», ενώ ο Ιωάννης που θεωρείται ως ο κατ’ εξοχήν απόστολος της αγάπης περιγράφει με δογματική ακρίβεια στο Ευαγγέλιο και τις Επιστολές του την προέλευσή της και τη θέση της στο χώρο των λογικών όντων.

Εμείς όμως εδώ, για το σκοπό της ομιλίας μας, θα περιοριστούμε στην περιγραφή της αγάπης που επιχειρεί ο Παύλος στην Α’ προς Κορινθίους επιστολή του, επειδή είναι πιο αναλυτική και πρακτική.

Ο Παύλος, όχι μόνο την περιγράφει, αλλά και την αναλύει για να μας αποδείξει τα στοιχεία της, αυτά που τη συνιστούν όχι στη φύση της -γιατί αυτή είναι θεία και ακατάληπτη- αλλά στις ενέργειές της.

Αφού περιέγραψε όλα τα υπέροχα χαρίσματα που προίκιζαν τους αποστόλους, τους διδασκάλους, τους προφήτας, που έχουν ιαματική δύναμη, που έχουν το χάρισμα της γλωσσολαλιάς και ερμηνείας, σαν να μεταμελείται στην μέχρις εδώ παρακίνησί του και ζητώντας να μας μεταφέρει ψηλότερα συνεχίζει:

«Ο ζήλος σας, μάλιστα, πρέπει να στρέφεται προς τα σημαντικότερα χαρίσματα. Σας δείχνω κι έναν πολύ ανώτερο ακόμα δρόμο: Αν μπορώ να λαλώ όλες τις γλώσσες των ανθρώπων, ακόμα και των αγγέλων, αλλά δεν έχω αγάπη για τους άλλους, οι λόγοι μου ακούονται σαν ήχος χάλκινης καμπάνας ή σαν κυμβάλου αλαλαγμός. Κι αν έχω της προφητείας το χάρισμα κι όλα κατέχω τα μυστήρια κι όλη τη γνώση, κι αν έχω ακόμα όλη την πίστη, έτσι που να μετακινώ βουνά, αλλά δεν έχω αγάπη, είμαι ένα τίποτα. Κι αν ακόμα μοιράσω στους φτωχούς όλα μου τα υπάρχοντα, κι αν παραδώσω στη φωτιά το σώμα μου για να καεί, αλλά δεν έχω αγάπη, σε τίποτα δεν με ωφελεί. Εκείνος που αγαπά έχει μακροθυμία, έχει και καλοσύνη· εκείνος που αγαπά δεν ζηλοφθονεί· εκείνος που αγαπά δεν κομπάζει ούτε περηφανεύεται· είναι ευπρεπής, δεν είναι εγωιστής ούτε ευερέθιστος· ξεχνά το κακό που του έχουν κάνει. Δεν χαίρεται για το άδικο που γίνεται, αλλά μετέχει στη χαρά για το σωστό. Εκείνος που αγαπά, όλα τα ανέχεται· σε όλα εμπιστεύεται, για όλα ελπίζει, όλα τα υπομένει. Ποτέ η αγάπη δε θα πάψει να υπάρχει» (Α’ Κορ. ιβ’ 31 – ιγ’ 8).

Αφού απέδειξε στην ανάλυσή του, ο μακάριος απόστολος, το παροδικό των άλλων μεγάλων χαρισμάτων που περιέχονται στον αγιασμό σαν δώρα του Αγίου Πνεύματος, επισημαίνει ότι από όλα αυτά «θα μείνουν τελικά για πάντα αυτά τα τρία: η πίστη, η ελπίδα κι η αγάπη. Και απ’ αυτά, το πιο σπουδαίο είναι η αγάπη» (ιγ’ 13).

Γι’ αυτό ακριβώς την ονόμασε «ανώτερο δρόμο». Ίσως μερικοί να απορήσουν για τον χαρακτηρισμό αυτό, σκεπτόμενοι τα τόσα άλλα υψηλά και ζηλευτά και πολύ χρήσιμα χαρίσματα, με τα οποία κατά καιρούς οι άγιοι άνθρωποι ευεργέτησαν την ανθρωπότητα. Ας αναφέρουμε μερικά σχετικά παραδείγματα προς πίστωση των λόγων του Παύλου.

Όταν π.χ. έχει κανείς το χάρισμα της γλωσσολαλιάς, όταν δηλ. μιλά για τη σωτήρια οικονομία του Θεού στου κάθε ανθρώπου τη μητρική γλώσσα, όχι λόγω σπουδών, αλλά αυτόματα, με τη χάρη του Αγ. Πνεύματος, είναι μικρό πράγμα; Και όμως η γλωσσολαλιά είναι προσωρινό χάρισμα που θα καταργηθεί μαζί με τον κόσμο αυτό, γιατί τότε δεν θα χρειάζεται η γλώσσα, όταν όλα ολοκληρωθούν εν Χριστώ.

Άλλο χάρισμα είναι η προφητεία. Λίγο είναι να ξέρει κανείς τα κρυπτά των ανθρώπων, τις βουλές της πρόνοιας του Θεού για το παρόν και το μέλλον; Αλλά και οι προφητείες θα καταργηθούν, όταν έλθει το «τέλος».

Ακόμα και η πίστη τι είναι παρά ένα μέσο που μας φέρνει προς το αποτέλεσμα· πιστεύουμε για να πλησιάσουμε στον Θεό και να σχετιστούμε και να ενωθούμε μαζί Του· όταν αυτό επιτευχθεί, τότε η πίστη είναι περιττή, καθότι τώρα βλέπουμε αυτό που πριν δεχόμασταν με την πίστη.

Εάν τώρα απ’ όλα αυτά τα χαρίσματα απουσιάζει η αγάπη, είναι σαν να δημιουργούμε υπέροχες εικόνες ή αγάλματα μεγάλων προσώπων, όχι όμως αυτά τα ίδια τα πρόσωπα· είναι εικόνες μόνο· είναι μορφές χωρίς ζωή. Δεν μετέχουν στη ζωή διότι η «Ζωή» η αιώνια είναι μόνον ο Θεός (Ιω. ιζ’ 3. Α’ Ιω. ε’ 20), «ο δε Θεός είναι αγάπη» (Α΄ Ιω. δ’ 8, 16).

Συνεχίζεται

Απόσπασμα από το λόγο του Γέροντος Ιωσήφ Βατοπαιδινού, η «Αγάπη» όπως περιέχεται στο βιβλίο του «Λόγοι παρακλήσεως», έκδοση Ιεράς Μεγίστης Μονής Βατοπαιδίου, Αγίου Όρους.