Άγιος Ιωάννης Χρυσόστομος: Ας ασχοληθούμε με τα κατορθώματα του μακαρίου Βαβύλα

Το μαρτύριο του αγίου Βαβύλα, (Μηνολόγιον Βασιλείου Β’, φ. 10, 11ος αι.).

(Επιμέλεια Στέλιος Κούκος)

Άγιος Ιωάννης Χρυσόστομος, «Εις τον Άγιο Μάρτυρα Βαβύλα»

Λόγος πρώτος

Εγώ ήθελα βέβαια να ξεπληρώσω σήμερα το χρέος που όταν ήρθα εδώ σας υποσχέθηκα, αλλά τι έπαθα; Παρουσιάστηκε στο μεταξύ ο μακάριος Βαβύλας και μας εκάλεσε κοντά του. Δε μίλησε καθόλου, όμως μας γύρισε πίσω με τη λαμπρότητα του προσώπου του. Λοιπόν μη σας κακοφανή που αναβάλλω αυτό το χρέος.
Ασφαλώς όσο περνά ο καιρός τόσο πιο πολύ τόκο θα έχετε. Γιατί με τόκο θα πληρώσω το ποσό αυτό, αφού και ο Κύριος που μου το εμπιστεύθηκε, έτσι πρόσταξε. Βέβαιοι λοιπόν για τα δανεισμένα, ότι και το κεφάλαιο και τα δουλεμένα είναι δικά σας, ας μην αδιαφορήσωμε για το κέρδος που μας έτυχε σήμερα, αλλά ας ασχοληθούμε μ’ ευχαρίστηση με τα κατορθώματα του μακαρίου Βαβύλα.

Πώς λοιπόν διοίκησε την Εκκλησία τη δική μας και πώς έσωσε το ιερό αυτό πλοίο μέσα στην κακοκαιρία και την τρικυμία και τα κύματα, και πόσο θαρραλέα φέρθηκε στον βασιλέα, και πώς πρόσφερε τη ζωή του για τα πρόβατά του και δέχτηκε τη μακάρια εκείνη σφαγή, αυτά και τα όμοια μ’ αυτά θα τα αφήσωμε να τα πουν οι γεροντότεροι διδάσκαλοι και ο πατέρας όλων μας.

Γιατί τα παλαιότερα πράγματα μπορούν να σας τα διηγηθούν καλά όσοι γέρασαν πια, ενώ όσα έγιναν στα νεώτερα χρόνια και την εποχή τη δική μας, αυτά θα σας τα διηγηθώ εγώ ο νέος, δηλαδή όσα έγιναν μετά την ταφή του μάρτυρος, όταν βρισκόταν στο προάστιο.

Και ξέρω βέβαια καλά ότι οι ειδωλολάτρες θα κοροϊδέψουν την υπόσχεσή μου, ότι θα σας πω τα γενναία έργα κάποιου μετά το θάνατο και την ταφή του. Όμως εμείς δε θα σωπάσωμε γι’ αυτό, αλλά γι’ αυτό θα μιλήσωμε προ πάντων, ώστε να αποδείξωμε καθαρά αυτό το παράδοξο και να στρέψωμε την κοροϊδία στο δικό τους κεφάλι.

Γιατί ο καθένας άνθρωπος δεν μπορεί να παρουσιάση κατορθώματα μετά το θάνατό του, ο μάρτυρας όμως μπορεί πολλά και μεγάλα, όχι για να γίνη εκείνος λαμπρότερος (αφού καθόλου δεν τον νοιάζει η δόξα των πολλών), αλλά για να μάθης εσύ ο άπιστος ότι ο θάνατος των μαρτύρων δεν είναι θάνατος, αλλά αρχή καλύτερης ζωής και δρόμος για πνευματικώτερο βίο και μεταφορά από τα ασήμαντα προς τα σπουδαία.

Και μη βλέπης αυτό τώρα, ότι του μάρτυρα το σώμα βρίσκεται εμπρός μας χωρίς ζωή, στερημένο την ψυχική του ενέργεια, αλλά το άλλο παρατήρησε, ότι αντί εκείνης της ψυχής παραμένει σ’ αυτό μια άλλη δύναμη, η χάρη του αγίου Πνεύματος, που με όσα θαύματα ενεργεί, μας βεβαιώνει όλους για την ανάσταση.

Γιατί αφού ο Θεός χάρισε δύναμη μεγαλύτερη στα νεκρά σώματα και στα διαλυμένα σε σκόνη, πολύ περισσότερη ζωή θα χαρίση σ’ αυτούς, καλύτερη της πρώτης και πιο μακάρια, κατά τον καιρό των στεφάνων. Λοιπόν ποια είναι τα κατορθώματά του;

Αλλά μην ανησυχήσετε αν φέρωμε το λόγο πιο πριν. Γιατί κι αυτοί που θέλουν να παρουσιάσουν καλά τις εικόνες, απομακρύνουν λίγο τους θεατές από εκεί που τις έχουν κρεμάσει κι έπειτα τις ξεσκεπάζουν, κάνοντάς τους με την απόσταση καθαρώτερο το θέαμα της εικόνας.

Ανεχθήτε λοιπόν κι εσείς να τραβήξωμε το λόγο προς τα πίσω.
Όταν δηλαδή αυτός που όλους τους ξεπέρασε στην ασέβεια, ο Ιουλιανός [ο αυτοκράτορας Ιουλιανός ο Παραβάτης (331ή332-363)], ανέβηκε στο θρόνο το βασιλικό, κι έπιασε τα σκήπτρα της εξουσίας, αμέσως ύψωσε τα χέρια του κι εναντίον του Θεού που τον έπλασε, κι αγνόησε τον ευεργέτη, και βλέποντας προς τον ουρανό από κάτω, από τη γη, γαύγιζε σαν τα λυσσασμένα σκυλιά, που απειλούν κι όσους δεν τους δίνουν τροφή αλλά κι όσους τους δίνουν.

Κι απ’ αυτά τα σκυλιά πολύ αγριώτερη τον έπιασε μανία.
Γιατί αυτά αποστρέφονται και μισούν το ίδιο και τους δικούς τους και τους ξένους, ενώ αυτός καλόπιανε και με κάθε περιποίηση περιποιόταν τους δαίμονες που εχθρεύονταν τη σωτηρία του, και τον ευεργέτη και σωτήρα, που δεν λυπήθηκε ούτε το Μονογενή του γι’ αυτόν, τον αποστρεφόταν και τον μισούσε.
Και κατηγορούσε τον Σταυρό, πράγμα που σήκωσε ψηλά την οικουμένη από το πέσιμό της κατά γης, κι απόδιωξε από παντού το σκοτάδι και μας έφερε φως κι από τις ακτίνες του ηλίου λαμπρότερο. Κι ούτε σ’ αυτά δε στάθηκε ο ασεβέστατος αλλά υποσχέθηκε να εξαφανίση από την οικουμένη το έθνος των «Γαλιλαίων» [τους Χριστιανούς], όπως συνήθιζε να μας λέη.

Αν και αφού το όνομα Χριστιανός το θεωρούσε σιχαμερό και πράγμα ντροπή γεμάτο, για ποιο λόγο δε μας ωνόμαζε μ’ αυτό το όνομα όταν ήθελε να μας ντροπιάζη, παρά μας έδινε όνομα ξένο; Αυτό φανερώνει πως ήξερε καλά ότι το να παίρνης το όνομά σου από τη σχέση σου με τον Χριστό, αυτό είναι μεγάλη τιμή όχι μόνο για τους ανθρώπους αλλά και για τους αγγέλους και για τις ανώτερες δυνάμεις.

Γι’ αυτό έκανε το παν για να μας αποστερήση από την τιμή αυτή και να καταργήση το κήρυγμα. Αυτό όμως, άθλιε και ταλαίπωρε, είναι αδύνατο, όπως αδύνατο είναι να γκρεμίσης τον ουρανό και να σβήσης τον ήλιο και να κλονίσης τα θεμέλια της γης και να τα κατασκάψης. Κι αυτά τα προφήτεψε ο Χριστός, λέγοντας «Ο ουρανός και η γη θα πάψουν να υπάρχουν, αλλά τα λόγια μου δε θα πάψουν να υπάρχουν».

Αλλά εσύ δεν ανέχεσαι να το λέη αυτό ο Χριστός, δέξου λοιπόν που το φωνάζουν τα πράγματα. Γιατί εγώ αξιώθηκα να μάθω τι θα πη απόφαση Θεού, πόσο δυνατό και ακαταμάχητο πράγμα είναι και έχω πιστέψει πως είναι πιο αξιόπιστη κι από τους νόμους τους φυσικούς κι από την πείρα των πραγμάτων. Εσύ όμως, που σέρνεσαι ακόμα κατά γης και φοβάσαι να παραδεχθής ανθρώπινους λογισμούς, δέξου αυτό που μαρτυρούν τα πράγματα. Εγώ δεν αντιμιλώ κι ούτε παίρνω θέση.

Β’. Λοιπόν, τι λένε τα πράγματα; Είπε ο Χριστός ότι είναι ευκολώτερο να χαθή ο ουρανός και η γη, παρά να ακυρωθή ένας λόγος του. Σ’ αυτά αντιτάχθηκε ο βασιλιάς κι απείλησε να καταργήση τα δόγματα.

Πού είναι λοιπόν τώρα ο βασιλιάς που τα απείλησε αυτά; Χάθηκε και καταστράφηκε και τώρα βρίσκεται στον άδη και περιμένει την αναπόφευκτη τιμωρία του. Ενώ πού είναι ο Χριστός που τα αποφάσισε αυτά; στους ουρανούς, στα δεξιά του Πατρός, και κάθεται στον υψηλότατο θρόνο της δόξης.

Πού είναι του βασιλιά τα βλάστημα λόγια και η ακόλαστη γλώσσα; Έχει γίνει στάχτη και σκόνη και για τα σκουλήκια τροφή.

Πού είναι του Χριστού η απόφαση; Λάμπει από την ίδια την αλήθεια των πραγμάτων, αστραφτερή με τ’ αποτελέσματά της, σαν στήλη χρυσή.
Κι όμως ο βασιλιάς τίποτα δεν παράλειψε τότε, όταν ήταν να ξεσηκώση πόλεμο εναντίον μας, αλλά και μάντεις καλούσε και αγύρτες μάζευε, κι όλα ήταν γεμάτα δαίμονες και πνεύματα πονηρά.

Ποιο αποτέλεσμα είχαν οι ενέργειες αυτές; Να αναστατωθούν πολιτείες και νάρθη πείνα χειρότερη από κάθε πείνα. Γιατί ξέρετε βέβαια και θυμόσαστε πως ήταν άδεια η αγορά από πράγματα κι ήταν γεμάτα τα εργαστήρια από ταραχή, όπως αγωνιζόταν ο καθένας να πρωταρπάξη αυτό που εμφανιζόταν και να φύγη.
Μα γιατί λέω πείνα, όταν και οι πηγές ακόμα που άλλοτε έτρεχαν πιο άφθονα κι από ποτάμια στέρεψαν από νερό;

Συνέχεια εδώ: http://www.pemptousia.gr/?p=321227

Απόσπασμα από τον Πρώτο λόγο,«Εις τον Άγιο Μάρτυρα Βαβύλα», του αγίου Ιωάννου Χρυσοστόμου, από την έκδοση «Ιωάννου του Χρυσοστόμου έργα», τόμος Ε’, τα «Εγκωμιαστικά Β’», των εκδόσεων ο Λόγος. Εισαγωγή, μετάφραση, σχόλια Κων. Λουκάκης.