Γέροντας Ανανίας: Ο όσιος Πορφύριος ήταν μια άνοιξη!

Όσιος Πορφύριος (1906-1991).

(Επιμέλεια Στέλιος Κούκος)

Από το βιβλίο του Αρχιμανδρίτη Ανανία Κουστένη, «Λόγοι Ενιαυτού», τόμος Α’, των εκδόσεων Κυπρής, Αθήνα 2020.

Λόγος α’, «Ας αφηνόμαστε στην πρόνοια του Θεού»

Ο λόγος εκφωνήθηκε στις 7 Σεπτεμβρίου 2011.

Συνέχεια από εδώ: http://www.pemptousia.gr/?p=321007

Ένας, παλιά, ασκητής, προσευχότανε. Και διάβαζε και το Ευαγγέλιο… To Ευαγγέλιο είν’ η βάση. Tο Ευαγγέλιο είν’ η βάση! Πρώτα είναι το Ευαγγέλιο και μετά είναι όλα τ’ άλλα. Μετά είναι όλα τ’ άλλα! Πρώτα το Ευαγγέλιο! Πάνω στην Αγία Τράπεζα το Ευαγγέλιο έχουμε! Και το Σώμα και το Αίμα του Χρίστου. Αυτό έχουμε.

Η μισή Λειτουργία είναι το Ευαγγέλιο, η Λειτουργία των Κατηχουμένων, κι η άλλη μισή, η Λειτουργία των Πιστών, η τέλεση του μυστηρίου της Θείας Ευχαριστίας. Το Σώμα και το Αίμα του Χρίστου!

Διάβαζε, λοιπόν [ο ασκητής]. Κι άκουσε και κάποιον δίπλα του, πολύ κοντά του, να υποτονθορίζει. Να διαβάζει ψιθυριστά κι αυτός κάτι. Σταματάει και στήνει αυτί ο Γέροντας. Και λέει, «Για, να ιδώ, ποιος είναι αυτός και τι λέει»; Κι ο άλλος συνέχιζε. Κι ο Γέροντας του λέει, «Τι διαβάζετε, καλέ»; Κι εκείνος του απαντά: «Την Παλαιάν». -Εννοείται, την Διαθήκην.- Κι ο Γέροντας τι του λέει; «Την «Καινή» ου γινώσκετε»; -«Την Καινή δεν την γνωρίζετε»;- Κι αυτοστιγμίς, ο άνθρωπος, το ον που ήτο εκεί, εξαφανίστηκε. Έγινε άφαντος. Ποιος ήτανε; Ο Πειρασμός! Διάβαζε την «Παλαιά». Η «Παλαιά» τον καίει λίγο. Μόλις άκουσε «Καινή», και μόνο το όνομα της «Καινής Διαθήκης», που είναι ο Χριστός, ο αφέντης, ο σαρκωθείς Υιός και Λόγος του Θεού κι όλα τα υπόλοιπα, έγινε καπνός!

Ο άγιος Ιωάννης ο Χρυσόστομος λέει, να ’χουμε σπίτι μας το Ευαγγέλιο. Ακόμη κι όταν δεν το διαβάζουμε, -τι ωραία τα λέει ο άγιος!- έχουμε ευλογία. Όταν το διαβάζουμε λίγο, μεγαλώνει το καλό. Έχουμε και φως. Κι όταν το διαβάζουμε περισσότερο, έχουμε περισσότερο φως. Κι όταν το διαβάζουμε και το κάνομε, τότε έχομε τον Παράδεισο. Έχομε τον Παράδεισο! Έχομε τον Παράδεισο! Βέβαια!

Λέγουνε μερικοί, «Διαβάζουμε και δεν καταλαβαίνουμε». «Βρε, διαβάστε και μην καταλαβαίνετε. Καταλαβαίνει ο άλλος και φεύγει»! Είδατε προηγουμένως; Έστριψε, μόνο που του ’πε ο Γέροντας «Την Καινήν ου γινώσκετε»; Έτσι!

Μην αφήνουμε το άγιο Ευαγγέλιο. Μην αφήνουμε το άγιο Ευαγγέλιο! Κάποτε είχε πάει στον άγιό μας Νεκτάριο ο Γέροντας Φιλόθεος Ζερβάκος. Που ’ταν στην Πάρο, εκεί, και ηγούμενος και είχε και μοναστήρι κι έφτειαξε και γυναικείο, που υπάρχει και σήμερα, και το ανδρικό, και τον είχε τον Γέροντα, τον άγιο Νεκτάριο, πνευματικό. Κι όταν έφτιαξε τη Μονή εκεί της Ζωοδόχου Πηγής στην Πάρο, τη Λογγοβάρδα, επήγε στην Αίγινα, ήταν εκεί ο άγιος τότε, και τον ερωτά με ποιον κώδικα, με ποιο τυπικό, να κυβερνήσει τη Μονή. Με βάση τους Πατέρες της Εκκλησίας ή με βάση το Ευαγγέλιο;

Και τι του απήντησε ο άγιος; Χμ! Προοδευτικός ο άγιος Νεκτάριος, ε! Πιο προοδευτικός απ’ όλους. «Θα διοικήσεις», του λέγει, «αδελφέ Φιλόθεε, τη Μονή, με βάση το Ευαγγέλιο! Και όχι τους Πατέρες». Παρότι οι Πατέρες του Ευαγγελίου δεν είναι; «Με βάση το Ευαγγέλιο»! -Δεν έγινε Προτεστάντης ο άγιος Νεκτάριος, άλλα -αγαπούσε και τους Προτεστάντες, όπως ξέρετε, εμείς δεν τους αγαπάμε. Την αίρεση να μην αγαπάμε. Τους ανθρώπους να τους αγαπάμε.- «Γιατί», του λέει, «Γέροντα, με βάση το Ευαγγέλιο και όχι τους Πατέρες; Αφού και οι Πατέρες από την Εκκλησία είναι και του Χρίστου είναι». «Ναι», λέει. «Άλλα ο Χρίστος είναι πιο εύσπλαχνος από τους ανθρώπους. Ακόμη κι από τους Πατέρες».

Καταλάβατε τι του ’πε ο άγιος; Μπορεί να μην είναι, λοιπόν, νέκταρ αγάπης γλυκύτατον ο άγιος Νεκτάριος; Μπορεί να μην τον αγαπούνε όλοι; Πήγε στη βαθειά Ορθοδοξία! Όπως έχομε σκότος εξώτερον και εσώτερον, έτσι ακριβώς. Πήγε στην εσώτερα Ορθοδοξία. Στην εσωτέρα έρημο. Όπου στο βάθος κήπος! Τι μου θυμίζει, τώρα, αυτό; Του Νικολάι Γκόγκολ «Νεκρές ψυχές», ήταν θεατρικός συγγραφέας, κλπ. «Το ημερολόγιο του τρελού», «Το παλτό», και άλλα, ξέρετε εσείς. Αυτός ήταν ανήσυχο πνεύμα. Ήταν του 19ου αιώνος. Γύρω στο τέλος του 19ου αιώνος, 5 Μαρτίου πέθανε.

Είχα κάνει ομιλία μια φορά εδώ πέρα. Είχα πει πολλά για τον Νικολάι Γκόγκολ. Είχε κάνει και ερμηνεία στη Θεία Λειτουργία. Είναι φοβερή. Ο καημένος ζοριζότανε εκεί στη Ρωσία. Οι Ρώσοι είναι και λίγο ζόρι και στη λατρεία τους, όπως ξέρετε, μπορεί να σε πατήσει και κάτω, είναι ζόρικοι και πομπώδεις. Κάνουν ακολουθίες δέκα ώρες! Και δεν τους νοιάζει! Εμείς να κάνουμε τόσες εδώ; Εδώ μια ώρα κάνω εγώ, και δεν μπορείτε μερικοί. Λοιπόν. Άλλο είμαστε μεις. Άλλη χάρη, όμως. Λοιπόν.

Παράτησε εκεί τους παπάδες και τα μοναστήρια, «Δεν αντέχω», λέει. «Δεν μπορώ». Και σηκώθηκε και πήγε στη Ρώμη. «Θα ‘ν’ καλά», λέει, «ο Πάπας εκεί». Έψαχνε ο άνθρωπος, όμως. Καλοπίχερα. Καλοπροαίρετα. Στην αρχή, βρήκε μια άνεση. Άλλον αέρα. Και χάρηκε. Αλλά μετά από λίγο διαπίστωσε πως εκεί είναι χειρότερα απ’ τη Ρωσία. «Δεν ξαναπάω στον τόπο μου»; λέει. «Τους ξέρω, με ξέρουν, κι ας πάει στο καλό». -«Παπούτσι από τον τόπο σου κι ας είν’ και μπαλωμένο».- Και ξαναγύρισε.

Κάποιος του είπε για μια μονή, που ’ναι εκεί, στη Ρωσία, η Μονή της Όπτινα. Γνωστή, σήμερα, από βιβλία που κυκλοφορούν κι από προσευχές κι από συμβουλές, ωραία πράγματα. «Πήγα», λέει, «εκεί. Μπήκα στη μονή, ανέπνευσα. Μίλησα με τους πατέρες, και βρήκα αυτό που ήθελα. Αυτοί είχαν αφήσει προ πολλού πίσω τους την αυστηρότητα. Κι ήταν όλοι τους μία άνοιξη. Ένα έαρ. Τι ήταν αυτό»!

Κι έγραφε, αργότερα, στο «Ημερολόγιό» του. «Πάντοτε, Χριστέ μου, θα θυμάμαι αυτή την ημέρα της επίσκεψής μου στη Μονή της Όπτινα, στους πατέρες τους αγίους. Πάντα θα θυμάμαι. Και πάντα θα Σ’ ευχαριστώ, για το δώρο της ευσπλαχνίας Σου, που μου έκανες εκείνη την ημέρα». Κι από τότε πήγαινε τακτικά κι άλλαξε τελείως η ζωή του. Αυτή είν’ η Εκκλησία! Είναι η Άνοιξη!

Εμείς, βέβαια, είχαμε εδώ, προ ετών, κι έχομε και τώρα, αοράτως, βέβαια, μία Άνοιξη. Τον Γέροντα Πορφύριο [νυν όσιο Πορφύριο], τον μαθητή του αγίου Νεκταρίου. Και τον φίλο του αγίου Νικολάου, του εν Μύροις. Θαυματουργοί όλοι άγιοι. Μεγάλοι θαυματουργοί στην πατρίδα μας και την οικουμένη όλη. Γιατροί χωρίς σύνορα. Ο Γέροντας Πορφύριος φτάνει παντού τώρα. Το ξέρετε! Μου έλεγαν το μεσημέρι, ότι στο Πατριαρχείο Αντιόχειας του έκαναν αγιοκατάταξη. Του ’φτειαξαν εκκλησία. Στη Ρουμανία, ακόμη περισσότερο. Στη Ρωσία…

Πού έχει φτάσει ο παππούλης! Θυμάμαι, όταν ήταν εδώ, μου έλεγε: «Βρε, τι καλό είν’ αυτό το τηλέφωνο, πάτερ»! «Γιατί, παππούλη»; «Ξέρεις, ρε; Είσαι δω, και μιλάς με τη Νότιο Αφρική»! Εκείνη την ώρα τον παίρνει κάποιος απ’ τη Νότιο Αφρική, και μίλησαν ώρα. Μου λέει, «Να το. Έφτασε η χάρη μου στη Νότιο Αφρική! Κι έφτασε και η χάρη της Νότιας Αφρικής εδώ στην Ελλάδα! Στο κελλάκι το φτωχικό». Ήταν στο Καλυβάκι. «Έφτασε δω! Είδες; Τι είν’ αυτό! Τι; Το τηλέφωνο! Τι ωραίο το τηλέφωνο»! «Τι ωραίο το τηλέφωνο»!

Κι άμα είχε τώρα με τα κινητά θα χαιρότανε. Γιατί δεν είναι κακό, ούτε το κινητό ούτε η τηλεόραση ούτε το τηλέφωνο. Η χρήση ή η κατάχρηση είναι το πρόβλημα. Αυτά είναι εφευρέσεις θαυμάσιες. Και δείχνει πόσο το μυαλό του ανθρώπου έχει μέσα δυνατότητες. το «κατ’ εικόνα και το καθ’ ομοίωσιν»! Τι δυνατότητες παράγει και προσφέρει στον άνθρωπο! Τι μεγαλείο!

Λοιπόν, ο Γέροντας ήταν μία Ανοιξη! Μία Ανοιξη! Μία Ανοιξη! Πήγαινες εκεί κι ένοιωθες ότι ήταν δικός σου. Ένοιωθες εαρινά, καθώς σου τα ’παιρνε όλα! Και μετά δεν ήθελες να φύγεις! Δεν ήθελες να φύγεις! Σε πήγαινε εκεί, που ήθελε. Σε ανάσταινε. Αυτό είν’ η Ορθοδοξία! Αυτό είν’ η Ορθοδοξία! Έτσι. Είναι η αγάπη. Η έμπρακτη αγάπη.