Άγιος Συμεών ο νέος Θεολόγος: Να γίνουμε θεοί εκ πολιτογραφήσεως κατά χάριν, και να γίνουμε κληρονόμοι του Θεού και συγκληρονόμοι του Χριστού!

Άγιος Συμεών ο Νέος Θεολόγος.

(Επιμέλεια Στέλιος Κούκος)

XXIV

Περί πνευματικής γνώσεως. Και ότι ο κρυμμένος εις το γράμμα της θείας Γραφής θησαυρός του Αγίου Πνεύματος δεν είναι κατανοητός από όλους όσοι το το επιθυμούν, αλλά μόνον από εκείνους που έχουν οικειοποιηθή εκείνον ο όποιος καθιστά ικανόν τον νουν να αντιλαμβάνεται τας Γραφάς.

Λόγος κδ’

Αδελφοί και πατέρες, η πνευματική γνώσις ομοιάζει με μίαν οικίαν η οποία είναι κτισμένη εις το μέσον της κοσμικής και ελληνικής γνώσεως, μέσα εις την οποίαν ευρίσκεται συγκεντρωμένη ωσάν εις κιβώτιον στερεόν και απαραβίαστα κλεισμένον η γνώσις των θεόπνευστων Γραφών και ο υπάρχων εις αυτήν ανέκφραστος πλούτος, τον οποίον δεν θα δυνηθούν να ιδούν ποτέ όσοι εισέρχονται εις τον οίκον, εάν δεν ανοιχθή προηγουμένως εντελώς εις αυτούς το κιβώτιον.

Δεν είναι δε ποτέ δυνατόν να ανοιγή διά της ανθρώπινης σοφίας και διά τούτο παραμένει άγνωστος εις όλους τους ανθρώπους του κόσμου ο συγκεντρωμένος εντός αυτού πλούτος του Αγίου Πνεύματος.

Και όπως ακριβώς κάποιος άνθρωπος έστω και αν πάρη εις τους ώμους του ολόκληρον το κιβώτιον και το περιφέρη κλειστόν αγνοεί τον τοποθετημένον εις αυτό θησαυρόν, τοιουτοτρόπως και αν ο άνθρωπος αναγνώση και μάθη απ’ έξω όλας τας Γραφάς και απαγγέλη αυτάς ως ψαλμόν, εν τούτοις αγνοεί την κρυπτομένην εις το βάθος αυτών δωρεάν του Αγ. Πνεύματος.

Διότι ούτε με το να κρατή κανείς το κιβώτιον γνωρίζει όσα υπάρχουν εντός αυτού, ούτε με το να έχη και να μελετά την Γραφήν αντιλαμβάνεται τα νοήματα αυτής.

Και πως συμβαίνει αυτό; Ακούσε.

Ευρίσκεις εν μικρόν κιβώτιον, κλεισμένον από όλας τας πλευράς με ασφάλειαν και από το βάρος και την εξωτερικήν πολυτελή εμφάνισίν του συμπεραίνεις -ή και ίσως πιστεύεις όσα ακούεις να λέγουν μερικοί- ότι αυτό έχει μέσα θησαυρόν· αυτό, λοιπόν, το κιβώτιον αφού το πάρης εις τα χέρια σου φεύγεις τρέχοντας.

Πες μου, λοιπόν, ποια θα είναι η ωφέλειά σου, εάν αυτό το περιφέρης πάντοτε εσφραγισμένον και κλεισμένον και δεν το ανοίξης;

Όσον θα ευρίσκεσαι εις την ζωήν δεν θα ιδής ποτέ τον εις αυτό θησαυρόν, δεν θα ιδής την καθαρότητα των πολυτίμων λίθων που υπάρχουν εις αυτό, την λαμπρότητα των μαργαριτών και του χρυσού την απαστράπτουσαν φωτεινότητα.

Ποίον θα είναι το όφελός σου, εάν δεν κατορθώσης να πάρης έστω και ολίγα από αυτά διά ν’ αγοράσης κάτι από όσα αναγκαιούν προς διατροφήν ή ενδυμασίαν, αλλ’ ως είπομεν, περιφέρεις μεν το κιβώτιον εντελώς κλεισμένον, γεμάτο από πολύν και πολύτιμον θησαυρόν, συ δε ο ίδιος υποφέρεις από πείναν και δίψαν και γυμνότητα; Ασφαλώς ουδέν.

Αυτά, Αδελφέ μου, έχουν ανάλογον εφαρμογήν και εις τα πνευματικά ζητήματα.

Θεώρησε, λοιπόν, ως κιβώτιον το Ευαγγέλιον του Χρίστου και τας υπολοίπους θείας Γραφάς, αι οποίαι έχουν εντός των κλεισμένην και σφραγισμένην την αιώνιον ζωήν και μαζί με αυτήν τα υπάρχοντα εις αυτήν ανέκφραστα και με τα σωματικά μάτια αόρατα αιώνια αγαθά, καθώς ο ίδιος ο Κύριος λέγει: «Ερευνάτε τας Γραφάς, ότι εν αυταίς εστιν η ζωή η αιώνιος».

Εις την θέσιν δε του ανθρώπου ο οποίος επήρε το κιβώτιον φαντάσου εκείνον ο όποιος γνωρίζει απ’ έξω όλας τας Γραφάς και απαγγέλλει αυτάς διαρκώς. Κρατεί δε αυτάς μέσα εις την μνήμην το ωσάν κιβώτιον, εις την οποίαν φυλάσσονται αι εντολαί του Θεού ωσάν ως πολύτιμοι λίθοι· εις αυτάς υπάρχει η αιώνιος ζωή -διότι οι λόγοι του Χριστού είναι φως και ζωή καθώς ο ίδιος λέγει· «Ο απειθών τω Υιώ ουκ όψεται την ζωήν»-, μαζί δε με τας εντολάς υπάρχουν ως άλλοι πολύτιμοι μαργαριταί αι αρεταί.

Διότι από τας εντολάς γεννώνται ως από γυναικείας μήτρας αρεταί και από αυτάς (τη βοηθεία αυτών) προέρχεται η φανέρωσις των μυστήριων, τα όποια είναι, κρυμμένα και σκεπασμένα κάτω από το γράμμα του θείου νόμου. Διότι διά της εφαρμογής των εντολών πραγματοποιούνται αι αρεταί και αντιστρόφως, διά της πραγματοποιήσεως των αρετών επιτυγχάνεται η εκπλήρωσις των εντολών, και τοιουτοτρόπως δι’ αμφοτέρων αυτών ανοίγεται εις ημάς η θύρα της κατανοήσεως του θελήματος του Θεού· ορθότερον όμως είναι να είπωμεν όχι δι’ αυτών, αλλά διά της δυνάμεως εκείνου, ο όποιος είπεν «Ο αγαπών με τας εντολάς μου τηρήσει και ο Πατήρ μου αγαπήσει αυτόν και εγώ εμφανίσω αυτώ εμαυτόν».

Όταν, λοιπόν, ο θεός κατοικήση εντός μας και περιπατήση μαζί μας και παρουσιάση ο ίδιος τον εαυτόν του εις ημάς κατά τρόπον ψηλαφητόν, τότε θα βλέπωμεν και θα γνωρίζωμεν τα όσα υπάρχουν μέσα εις το κιβώτιον δηλαδή τα κρυμμένα μέσα εις την Αγίαν Γραφήν μυστήρια του Θεού.

Κατ’ άλλον τρόπον δεν είναι δυνατόν -κανείς ας μη γελιέται επ’ αυτού- να ανοίξωμεν την κιβωτόν της θείας γνώσεως και να απολαύσωμεν τα υπάρχοντα εις αυτήν αγαθά ειμή μόνον εάν συμμετάσχωμεν προσωπικώς εις αυτά και τα εξετάζωμεν εξωπλισμένοι με τον θείον φωτισμόν.

Περί ποίων όμως αγαθών ομιλώ;

Δια την τελείαν αγάπην, δηλαδή την αγάπην προς τον Θεόν και τον πλησίον· την περιφρόνησιν όλων όσα είναι ορατά· περί της νεκρώσεως της σαρκός και των γήινων μελών της ακόμη και αυτάς τας κακάς επιθυμίας, ώστε όπως ακριβώς ο νεκρός δεν σκέπτεται ούτε αισθάνεται απολύτως τίποτε, τοιουτοτρόπως και ημείς οι ίδιοι δεν αντιλαμβανόμεθα ούτε την παραμικράν κακήν επιθυμίαν ή την ύπαρξιν κάποιου πάθους ούτε αισθανόμεθα την βασανιστικήν όχλησιν του κακού, ενθυμούμεθα μόνον και αισθανόμεθα τας εντολάς του Σωτήρος Χριστού.

Ακόμη δε (ομιλώ διά τα αγαθά) της αθανασίας, της αφθαρσίας, της αιωνίου δόξης, της αιωνίου ζωής της βασιλείας των ουρανών, της υιοθεσίας μας υπό του Θεού, η οποία επιτυγχάνεται διά της αναγεννήσεως την οποίαν προκαλεί εντός μας η χάρις του Αγ. Πνεύματος και του να γίνωμεν θεοί εκ πολιτογραφήσεως κατά χάριν, και να γίνωμεν κληρονόμοι του Θεού και συγκληρονόμοι του Χριστού, και μαζί με όλα αυτά να αποκτήσωμεν «νουν Χριστού» και με αυτόν τον νουν να κατορθώσωμεν να ίδωμεν τον Θεόν και τον ίδιον τον Χριστόν, ο όποιος ως Θεός ενοικεί εις τον Θεόν και περιπατεί ορατός ανάμεσά μας (ως Θεάνθρωπος).

Συνεχίζεται

Από το βιβλίο «Συμεών του Νέου Θεολόγου 3», της σειράς «Άπαντα των Αγίων Πατέρων» των εκδόσεων Ωφελίμου βιβλίου. Κείμενο Basile Krivochenie, μετάφραση, σχόλια Ηλίας Τσιάκος (θεολόγος, νομικός).