Page 14 - Η βιοηθική Παιδεία

ΑΝΑΛΕΚΤΑ Τεύχος 13 / Η Βιοηθική Παιδεία / 01 Αυγούστου 2013 www.pemptousia.gr

Ενδεικτικά, η Ιερά Σύνοδος της Εκκλησία της θέλημά σου»). Στα πλαίσιο όμως της ποιμαντικής
Ελλάδος, πρώτη μεταξύ των Ορθόδοξων Εκκλη- αντιμετώπισης του όλου θέματος, η άποψη που θα
σιών, τοποθετήθηκε με επίσημο κείμενό της στο μπορούσε να προβληθεί είναι ότι η ομόλογη εξω-
θέμα των μεταμοσχεύσεων κατά τη συνεδρία σωματική γονιμοποίηση (με χρήση του γενετικού
της Ιεραρχίας της Εκκλησίας της Ελλάδας, την υλικού του ζευγαριού), με βασική προϋπόθεση τον
7η Οκτωβρίου του 1999. Η Εκκλησία, τονίζεται, οφειλόμενο σεβασμό στα έμβρυα είναι, κατ’ αρ-
«αντικρίζει τις μεταμοσχεύσεις μόνο στη βάση της χήν, αποδεκτή.
υπέρβασης του ατομικισμού και της φιλοζωίας με
την αγάπη, τη συναλληλία ή και την καλλιέργεια Οι Πατέρες της εκκλησίας βεβαιώνουν εξάλλου,
αυτοθυσιαστικού φρονήματος. Η προστασία του ότι ο Θεός μερικές φορές δεν αποδέχεται και δεν
δότη, τον οποίο περιβάλλει με ιδιαίτερη ευαισθη- εκπληρώνει κάποια αιτήματα, γιατί αυτό επιβάλ-
σία και ως πρόσωπο και ως έννοια, και που εκ- λει το πραγματικό συμφέρον του αιτούντος. Εδώ
φράζεται με το σεβασμό στην ελευθερία του και ίσως πρόκειται για μία αυστηρή προσέγγιση που
την τιμή στο πρόσωπο και τις τελευταίες στιγμές δεν αντιμετωπίζει αποτελεσματικά τα προβλήμα-
του, προέχει στην Ορθόδοξη εκκλησιαστική συνεί- τα της ανθρώπινης αναπαραγωγής. Βέβαια για να
δηση και ως αξία βαραίνει περισσότερο από όσο η εξάγει κάποιος ένα ασφαλές συμπέρασμα για τις
παράταση της βιολογικής ζωής του λήπτη». θέσεις της Εκκλησίας χρειάζεται σε βάθος και σε
πλάτος μελέτη τόσο της θεολογίας της όσο και
Σχετικά με το θέμα του εγκεφαλικού θανάτου, της ανθρωπολογίας και της ποιμαντικής πρακτι-
δεν υπάρχει μία αναλυτική θεολογική ερμηνεία, η κής της.
οποία να ταυτίζει τον ευρέως αποδεκτό – όπως
μάθαμε από σχετικές διαλέξεις ιατρών και άλλων Όλοι μας, αργά, σύντομα ή συντομότερα θα
επιστημόνων – εγκεφαλικό θάνατο με το χωρισμό κληθούμε να έρθουμε αντιμέτωποι με κάποιο ή
ψυχής και σώματος. Στην πραγματικότητα απο- κάποια από τα προαναφερθέντα ζητήματα. Με αυ-
φεύγεται κάτι τέτοιο. τές τις προβληματικές, προεκτάσεις αυτών αλλά
και άλλες «ανεξερεύνητες», επέλεξα να ασχολη-
Παρά ταύτα, στο επίσημο κείμενο τονίζεται ότι θώ τα δύο αυτά έτη του διατμηματικού μεταπτυ-
η Εκκλησία της Ελλάδος «αν και δεν είναι αρμό- χιακού προγράμματος «ΣΥΓΧΡΟΝΕΣ ΙΑΤΡΙΚΕΣ
δια, θα μπορούσε να δεχτεί τη διεθνώς ομόφωνη ΠΡΑΞΕΙΣ: ΔΙΚΑΙΪΚΗ ΡΥΘΜΙΣΗ ΚΑΙ ΒΙΟΗΘΙΚΗ
άποψη ότι ο εγκεφαλικός θάνατος ταυτίζεται με ΔΙΑΣΤΑΣΗ» θεωρώντας ότι, πέραν των όποιων
το αμετάκλητο βιολογικό τέλος του άνθρωπου» Η επαγγελματικών προοπτικών, ανοίγονται τοιουτο-
διατύπωση αυτή εξυπονοεί ότι αφ’ ενός μεν η Εκ- τρόπως καινούριοι ορίζοντες στο ταξίδι της ολο-
κλησία δε δογματίζει επί του θέματος του εγκε- κλήρωση όλων όσων συμμετέχουμε ως ανθρώπων.
φαλικού θανάτου, αφού δεν είναι αρμόδια για
κάτι τέτοιο, αφ’ ετέρου δε, απέναντι στην ομό-
φωνη ιατρική άποψη, στέκεται με σεβασμό και
διάθεση θετική, όχι όμως και με ανεπιφύλακτη
ταύτιση (αυτό σημαίνει ο δυνητικός χρόνος).

Επιπλέον, απορρίπτει τη λήψη οργάνων από
ανεγκέφαλα βρέφη, την εμπορευματοποίηση των
μεταμοσχεύσεων και την εικαζόμενη συναίνεση
(όποιος δεν έχει δηλώσει ρητά τη σχετική αντίρ-
ρησή του όσο ζούσε θα τεκμαίρεται ως δωρητής
οργάνων), ενώ δέχεται υπό όρους και κατ’ οικο-
νομίαν τη συγγενική συναίνεση. Η ρητή συναίνεση
του δότη αφ’ ενός και η έκφραση ύψιστου σεβα-
σμού προς τις τελευταίες στιγμές του ανθρώπου
–είτε είναι είτε δεν είναι δωρητής-, αποτελούν
αδιαπραγμάτευτους όρους για την αποδοχή των
μεταμοσχεύσεων από την Εκκλησία της Ελλάδος.
Ωστόσο, αυτός ο σεβασμός στις τελευταίες στιγ-
μές του ανθρώπου και ο τρόπος με τον οποίο εκ-
φράζεται καλύτερα, δέχεται διάφορες ερμηνείες.

Η ορθόδοξη θεολογική προσέγγιση της υποβο-
ηθούμενης αναπαραγωγής (IVF), συνοπτικά αντι-
μετωπίζει την ατεκνία, όπως και την υιοθεσία
άπορων τέκνων, ως θείο θέλημα («γενηθήτω το

Σελίδα 14