Page 13 - papastavrou-oikologia

Σύμφωνα με την ανθρωποκεντρική περιβαλλοντική ηθική, κυρίαρχο ρόλο κατέχει ο άνθρωπος,

ενώ το φυσικό περιβάλλον αποτελεί μια αποθήκη υλικών εργαλιακής αξίας, με μόνο υπαρξιακό
σκοπό την ικανοποίηση των ανθρωπίνων αναγκών. Υπέρμαχος αυτής της άποψης υπήρξε ο

Άγιος Θωμάς ο Ακινάτης, ο οποίος θεωρούσε πως μόνο η διανοητική φύση είναι ελεύθερη,
δίνοντας της το δικαίωμα να χρησιμοποιεί και να εκμεταλλεύεται τους φυσικούς πόρους άμετρα

13
και κατά βούληση. Αυτή η άποψη βρίσκει σύμφωνο και τον Καντ, ο όποιος υποστήριζε πως η
μόνη υπαρξιακή αξία των ζώων και των φυτών είναι να λειτουργούν υποστηρικτικά προς το
14
ανώτερο ον, δηλαδή τον άνθρωπο.

Ακόμη ένας υποστηρικτής της ανθρωποκεντρικής έννοιας είναι ο Hans Jonas, ο οποίος θεωρεί

πως ο άνθρωπος είναι αποκλειστικά υπεύθυνος για το πώς θα ορίσει το μέλλον του, γεγονός το
15
οποίο τον αποσυνδέει πλήρως από κάθε θεϊκή αρχή.

Στην αντίπερα όχθη του ανθρωποκεντρισμού βρίσκεται η οικοκεντρική περιβαλλοντική ηθική,

η οποία δεν έχει γίνει αποδεκτή από τον δυτικό τρόπο ζωής, σε αντίθεση με τις ανατολικές
16
παραδοσιακές κοινωνίες. Σύμφωνα με την οικοκεντρική θεώρηση ο άνθρωπος δεν είναι
ανώτερος από τα μη ανθρώπινα όντα και δεν έχει το δικαίωμα να υπερεκμεταλεύεται το φυσικό
περιβάλλον ασύστολα με μόνο σκοπό την ικανοποίηση των αναγκών του. Η φύση δεν αποτελεί

πλέον μια ανοιχτή αποθήκη φυσικών και ατελείωτων πόρων, αλλά σε συνδυασμό με τον

άνθρωπο αποτελούν την ηθική της γης, μια ηθική που δημιούργησε ο πρωτεργάτης των
17
οικοκεντρικών σκέψεων Αldo Leopold .

13 Αλέξανδρος Γεωργόπουλος, Περιβαλλοντική Ηθική, εκδ, Gutenberg, 2002, σελ 46
14 Αλέξανδρος Γεωργόπουλος Ό.π, σελ 47
15 Νικόλαος Κόϊος, Ζητήματα εφαρμοσμένη ηθικός υπό το φως της ορθόδοξης θεολογίας, υπό έκδοση από
το Ινστιτούτο «Άγιος Μάξιμος ο γραικός», Αθήνα, σελ 29
16 Χριστόφορος Ε. Αρβανίτης, Οι επιπτώσεις της οικολογικής κρίσης στο ανθρώπινο πρόσωπο, εκδ.
Ακρίτας, Αθήνα 2002, σελ. 124
17 Ο Aldo Leopold ήταν αμερικανός συντάκτης, φιλόσοφος, επιστήμονας, οικολόγος, δασοφύλακας, και
μαχόταν για τη διατήρηση του φυσικού περιβάλλοντος. Ο Leopold είχε καταλυτικό ρολό στην ανάπτυξη
της σύγχρονης περιβαλλοντικής ηθικής αλλά και στο κίνημα για την προστασία της άγριας φύσης. Οι
απόψεις του, άσκησαν βαθιά επίδραση στο περιβαλλοντικό κίνημα της οικοκεντρικής οικολογίας.

13