Η γυναικεία φωνή με τις ψηλές της συχνότητες μπορεί να επικαλύψει κάθε άλλη φωνή, αφού η εκκλησιαστική μουσική, η αποκαλούμενη βυζαντινή, είναι μονόφωνη. Η ελληνική γυναικεία φωνή αδυνατεί να εκτελέσει εκτός ελάχιστων εξαιρέσεων βεβαίως, ορθά τα μουσικά διαστήματα και τούς χαρακτήρες ποιότητος τής εκκλησιαστικής μουσικής.
Η Μαρία Τιτιούεβα στα Ουράλια διδάσκει Βυζαντινή Μουσική σε γυναικεία μοναστήρια και σε μουσικές σχολές
Αδυνατεί να εκτελέσει τον δεύτερο ήχο, ο οποίος ταλαιπωρείται τελευταία και από ικανό αριθμό νέων ιεροψαλτών τον τέταρτο, τον βαρύ διατονικό, τον πλάγιο του τετάρτου. Θα πρέπει βέβαια να σημειωθεί ότι οι αδυναμίες αυτές τής ελληνικής γυναικείας φωνής οφείλονται και στην επί αιώνες αποχή τής γυναίκας από την ψαλμωδία.
Θα αναφερθούμε σε δύο γνωστά παραδείγματα. Η συχνή ανάθεση τής ψαλμωδίας των Παρακλητικών Κανόνων τής Θεοτόκου σε γυναίκες είχε ως αποτέλεσμα την αλλοίωση των κατανυκτικών μελωδιών των ακολουθιών αυτών και την επικράτηση τής ευσεβούς μεν αλλά αφελούς γυναικείας μελωδίας.
Μεγάλη επίσης αλλοίωση παρατηρείται στα απολυτίκια όπως τα προσόμοια προς το «Ταχύ προκατάλαβε», κυρίως στο απολυτίκιο των Χριστουγέννων, το όποιο αλλοιώθηκε μελωδικά από τον Ιωάννη Σακελλαρίδη προκειμένου να ψάλλεται από τις μικτές χορωδίες πού αυτός χρησιμοποιούσε στην ‘Αγία Ειρήνη, σε ένα κεντρικό ναό των Αθηνών, όπου το εκκλησιαστικό άσμα αποκαταστάθηκε στην ορθή μορφή του μόλις την τελευταία εικοσαετία από τον Άρχοντα Πρωτοψάλτη Λυκούργο Αγγελόπουλο.
Κατά τον Ιερώνυμο και τον Ισίδωρο τον Πηλουσιώτη, η γυναικεία φωνή εκπέμπει, ρομαντισμό και συναισθηματισμό. Το ζητούμενο στις λατρευτικές συνάξεις είναι ή κατάνυξη, γι’ αυτό απορριπτέα είναι και η ρομαντική ψαλμωδία όταν προέρχεται από άνδρες μονωδούς.
Στοιχεία ρομαντισμού στην ορθόδοξη ψαλμωδία εμφανίζονται αρκετά ιδιαίτερα κατά την τελευταία πεντηκονταετία, με τις δεκάδες εκδόσεις μουσικών βιβλίων Θείας Λειτουργίας. Ιδιαίτερη προσοχή χρειάζεται στα λεγάμενα λειτουργικά, τις μελωδίες πού χρησιμοποιούνται ως απαντήσεις στις παρακελεύσεις της ‘Αγίας ’Αναφοράς. Το θέμα βέβαια αυτό είναι σύνθετο και δεν είναι του παρόντος.
Οι μελωδίες τής εκκλησιαστικής μουσικής, που περιέχονται σε επτά χιλιάδες περίπου κώδικες και εκατοντάδες έντυπες εκδόσεις, είναι γραμμένες όλες για ανδρικές φωνές. Η γυναικεία ψαλμωδία μπορεί να περιορισθεί, προς το παρόν τουλάχιστον, στα γυναικεία μοναστήρια.
