Page 9 - Ο χρόνος & οι μήνες: απο το ημερολόγιο στη ζωή των ανθρώπων

www.pemptousia.gr Τεύχος 17 / Οι Μήνες: από το ημερολόγιο στη ζωή των ανθρώπων / 01 Ιανουαρίου 2014 ΑΝΑΛΕΚΤΑ

Το 14ο αιώνα ο βασιλιάς της Καστίλης Αλφόνσος Ι' που χρησιμοποιείται πλέον επίσημα από το μεγαλύτε-
ο Σοφός (γνωστότερος ως συγγραφέας και αστρονόμος, ρο τμήμα του παγκόσμιου πληθυσμού, παρόλο που δεν
στον οποίο αφιερώθηκαν οι περίφημοι αστρονομικοί «Αλ- έγινε αμέσως ή εύκολα αποδεκτό απ’ όλους.
φόνσιοι Πίνακες») πληροφορήθηκε από ομάδα αστρονό-
μων που είχε συγκεντρώσει ότι η διάρκεια του ηλιακού Εν τούτοις πολλοί λαοί χρησιμοποιούν παράλ-
(τροπικού) έτους ήταν 365 ημέρες, 5 ώρες, 43 λεπτά και ληλα με το Γρηγοριανό ημερολόγιο, για πολιτικούς
12 δευτερόλεπτα, που είναι κατά 5 λεπτά και 34 δευτερό- κυρίως λόγους, και το δικό τους αυτόχθονο ημερο-
λεπτα, μόνο μικρότερη από τη σήμερα αποδεκτή. Ο νέος λόγιο για τις θρησκευτικές τους εορτές. Οι Εβραίοι,
αυτός υπολογισμός απέδειξε πλέον επίσημα την ανάγκη για παράδειγμα, χρησιμοποιούν ένα σεληνιακό ημερο-
για τη διόρθωση του Ιουλιανού Ημερολογίου. λόγιο που χωρίζεται σε 12 μήνες των 29 ή 30 ημερών
ανάλογα με τις φάσεις της Σελήνης. Κάθε 19 χρόνια
Ο Ρότζερ Μπέηκον υπολόγισε επίσης ότι το συσσω- όμως προστίθεται ένας επί πλέον μήνας στο έτος για
ρευθέν λάθος είχε φτάσει στην εποχή του τις 8 ημέρες να φέρει το ημερολόγιο να συμφωνεί με το ηλιακό έτος.
και πρότεινε ημερολογιακή μεταρρύθμιση στον πάπα
Κλήμεντα Α'. Ο πάπας όμως πέθανε πριν προλάβει να Αντίθετα στην περίπτωση του Αραβικού-Μουσουλ-
κάνει τίποτα. Στις αρχές του 15ου αιώνα πολλοί ήταν μανικού ημερολογίου, που κι αυτό είναι σεληνιακό με
αυτοί που ανακίνησαν και πάλι το θέμα του λάθους. Η διάρκεια 354 ημερών, δεν προστίθεται ποτέ κάποιος
σύνοδος μάλιστα της Βασιλείας το 1439 προετοίμασε επί πλέον μήνας με αποτέλεσμα οι διάφορες θρησκευ-
και ανακοίνωση που όμως δεν εξεδόθη ποτέ. Το 1474 τικές εορτές των Μουσουλμάνων να μετακινούνται δια
ο πάπας Σίξτος Δ' ανέθεσε στον περίφημο αστρονόμο μέσου των εποχών. Το γεγονός αυτό οδηγεί το ημερο-
Γιοχάνες Ρεγκομοντάνους την ημερολογιακή μεταρ- λόγιο να αρχίζει 10 έως 12 ημέρες νωρίτερα του προ-
ρύθμιση. Δεν πρόλαβε όμως ούτε καν να αρχίσει την ηγουμένου σε σχέση με το ηλιακό έτος. Η Πρωτοχρο-
εργασία αυτή, γιατί πέθανε δηλητηριασμένος από τους νιά δηλαδή των Μουσουλμάνων είναι πάντα η πρώτη
εχθρούς του. Η σύνοδος του Λατερανού ξανάπιασε το ημέρα του μήνα τον οποίον ονομάζουν «Μουχαράμ».
θέμα το 1524 χωρίς όμως αποτέλεσμα. Το 1545 η σύ- Αλλά και στη χρονολόγηση υπάρχει διαφορά, αφού οι
νοδος του Τρεντίνου ανέθεσε στον πάπα Παύλο Γ' και Μουσουλμάνοι ξεκινούν την αρίθμηση των ετών τους
κατόπιν στον πάπα Πιο Ε' να κάνει τη μεταρρύθμι- από το έτος της «Εγίρας», δηλαδή την 16η Ιουλίου του
ση, χωρίς όμως ούτε αυτοί να βρουν κάποια αποδεκτή 622 μ. Χ. στο Ιουλιανό ημερολόγιο. Η ημέρα αυτή είναι
λύση. Τελικά η λύση βρέθηκε το 1572 τη χρονιά που η συμβατική ημέρα της αναχώρησης του Μωάμεθ από
εξελέγη πάπας ο Γρηγόριος ΙΓ'. την Μέκκα προς την γειτονική Μεδίνα για να γλιτώσει
από μία συνωμοσία εναντίον του. Την ημέρα αυτή γιορ-
Με τη βοήθεια του αστρονόμου Λουίτζι Λίλιο, ο ιη- τάζεται και η Πρωτοχρονιά των Μουσουλμάνων.
σουΐτης αστρονόμος Χριστόφορος Κλάβιους επεξεργά-
στηκε την παπική βούλλα της ημερολογιακής μεταρ- Στην Ιαπωνία γιορτάζονταν ανέκαθεν η φύση, όπως
ρύθμισης που δημοσιεύτηκε επιτέλους το Φεβρουάριο για παράδειγμα, η ημερομηνία άνθισης των κερασιών.
του 1582. Με τη μεταρρύθμιση η 5η Οκτωβρίου 1582 Το ημερολόγιό τους ήταν παρόμοιο με το Κινεζικό και
ονομάστηκε 15η Οκτωβρίου, για να διορθωθεί το λάθος χωρίζονταν σε 24 δεκαπενθήμερες περιόδους και ήταν
των 10 ημερών, που είχε συσσωρευτεί στους προηγού- συνδεδεμένο με τις αγροτικές τους εργασίες. Από το
μενους 11 αιώνες, και για να επιστρέψει η εαρινή ιση- 1873 όμως η Ιαπωνία εισήγαγε το Γρηγοριανό ημερο-
μερία στην 21η Μαρτίου. λόγιο με διαφορετική όμως χρονολόγηση που συνεχί-
ζεται από το 660 π. Χ. Πολλοί, επίσης, λαοί την νο-
Για να μην επαναληφθεί το λάθος αυτό, ο Λίλιο τιοανατολικής Ασίας χρησιμοποιούν το σεληνο-ηλιακό
διόρθωσε τον κανόνα του Ιουλιανού Ημερολογίου που Βουδιστικό ημερολόγιο 12 μηνών 29 ή 30 ημερών με
όριζε ότι δίσεκτα είναι τα έτη που ο αριθμός τους δι- ένα δίσεκτο μήνα 30 ημερών που προστίθεται σε κα-
αιρείται με το 4 εξαιρουμένων των «επαιωνίων», τα νονικά διαστήματα. Και σ’ αυτές όμως τις περιπτώσεις
έτη δηλαδή των αιώνων. Από αυτά όριζε ως δίσεκτα αλλάζει κι εδώ η χρονολόγηση.
μόνον όσα έχουν αριθμό αιώνων που διαιρείται με το
4. Με αυτή την τροποποίηση το έτος 1900 δεν ήταν Αν λοιπόν νομίζετε ότι βρισκόμαστε στο έτος 2014
δίσεκτο, ενώ αντίθετα το 2000 ήταν. Η τροποποίηση μ. Χ. θα πρέπει να αναθεωρήσετε, γιατί όπως επεξηγή-
αυτή καθορίζει ότι κάθε 400 χρόνια θα έχουμε 97 μόνο θηκε συνοπτικά πιο πάνω η χρονολόγηση αυτή αφορά
δίσεκτα έτη, αντί των 100 δίσεκτων του Ιουλιανού τον Χριστιανικό κυρίως κόσμο, αφού και οι άλλοι λαοί
Ημερολογίου, μια και το λάθος του Ιουλιανού είναι 3 έχουν την δική τους χρονολόγηση. Με βάση αυτά τα
ημέρες και 3 ώρες περίπου κάθε 400 χρόνια. Φυσικά δεδομένα το έτος που διανύουμε είναι το έτος 4711 για
με αυτό τον τρόπο διορθώνουμε μεν το λάθος των τους Κινέζους, το 1434 για τους Μουσουλμάνους, το
τριών ημερών, παραμένει όμως ένα λάθος περίπου 1392 για τους Πέρσες, το 5774 για τους Εβραίους, το
τριών ωρών κάθε 400 χρόνια που θα συσσωρευτεί 2762 για τους Αιγύπτιους, το 1463 για τους Αρμένιους,
σε μία περίπου ημέρα μετά την πάροδο περίπου το 1730 για τους Κόπτες, το 2006 για τους Αιθίοπες,
4.000 χρόνων. Το Γρηγοριανό Ημερολόγιο, όπως ονο- το 5114 για τους Ινδουιστές, και το έτος 222 από την
μάστηκε προς τιμή του πάπα Γρηγορίου ΙΓ', είναι αυτό Γαλλική Επανάσταση. Διαλέγετε και παίρνετε!

Σελίδα 9