Ιερά Μονή Ξενοφώντος

Ιδρύθηκε περί τα τέλη του 10ου αι. από τον όσιο Ξενοφώντα, ο οποίος φαίνεται ότι είχε την υποστήριξη του Βασιλείου του Βουλγαροκτόνου. Κατά τα τέλη του 18ου αι. διευρύνθηκε ο περίβολος και τριπλασιάσθηκε ο εντός των τειχών χώρος της Μονής. Το παλαιό Καθολικό τιμάται στον άγιο Γεώργιο (όπως και το νέο) και κτίσθηκε γύρω στο έτος 1000. Ο κυρίως ναός τοιχογραφήθηκε από τον Αντώνιο το 1544, η λιτή από κάποιο Θεοφάνη το 1564 και ο εξωνάρθηκας το 1637. Το παρεκκλήσι του Αγίου Δημητρίου είναι κτίσμα του 14ου αι. με τοιχογραφίες της ίδιας περιόδου. Οι τοιχογραφίες της Τράπεζας είναι έργο του 1496. Το νέο Καθολικό κτίσθηκε κατά τα έτη 1817―1837 και θεωρείται ως το μεγαλύτερο αγιορειτικό Καθολικό. Στα πολλά κειμήλια της Μονής ξεχωρίζουν οι δύο μεγάλες ψηφιδωτές εικόνες των αγίων Γεωργίου και Δημητρίου και το ανάγλυφο σε στεατίτη εικονίδιο της Μεταμορφώσεως. Στην Ξενοφώντος υπάγεται και η Σκήτη του Ευαγγελισμού, η λεγόμενη και «Ξενοφωντινή».