Παγκόσμια Ημέρα Υγείας – 7 Απριλίου

O 87-χρονος πρώην φαρμακοποιός Helmut Wirz ανακάλυψε το μεγάλο του πάθος, το bungee-jumping, σε ηλικία 75 ετών (!) και δηλώνει απολύτως ήρεμος όταν βρίσκεται εκεί ψηλά, στον αέρα, παρά το γεγονός ότι η ζωή του κρέμεται από ένα και μοναδικό ελαστικό σχοινί. Φωτ: Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας (Π.Ο.Υ.) - Karsten Thormaehlen

Η 7η Απριλίου έχει καθιερωθεί από τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας (Π.Ο.Υ.) ως Παγκόσμια Ημέρα Υγείας και αφιερώνεται κάθε χρόνο σε κάποιο θέμα σχετικό με την υγεία. Το θέμα στο οποίο εστιάζεται ο εορτασμός της φετινής Παγκόσμιας Ημέρας είναι η γήρανση του πληθυσμού, λόγω αύξησης του προσδόκιμου ζωής, τα σχετιζόμενα με αυτή την κατάσταση προβλήματα υγείας και η ανάγκη υγιεινού τρόπου διαβίωσης για καλύτερα και παραγωγικότερα γηρατειά.

Το σύνθημα της φετινής Ημέρας είναι «Η καλή υγεία προσθέτει ποιότητα στα γηρατειά»

Με τη υιοθέτηση του θέματος ο Π.Ο.Υ. θέλει να επισημάνει αυτή την τάση αύξησης του πληθυσμού των ηλικιωμένων ατόμων παγκοσμίως, όχι μόνο στις αναπτυγμένες χώρες, λόγω της μείωσης του αριθμού των γεννήσεων, αλλά και στις αναπτυσσόμενες και φτωχές χώρες, όπου επίσης ο αριθμός των ηλικιωμένων ατόμων αυξάνεται λόγω της ραγδαίας αύξησης του γενικού πληθυσμού τους. Το γεγονός αυτό αποτελεί πρόκληση τόσο σε ατομικό επίπεδο, όπου χρειάζεται επαρκής φροντίδα για τη διατήρηση καλής υγείας, όσο και σε κοινωνικό επίπεδο για τα συστήματα υγείας και κοινωνικής φροντίδας.

Σύμφωνα με τους υπολογισμούς του Π.Ο.Υ. , πολύ σύντομα ο παγκόσμιος πληθυσμός των ηλικιωμένων ατόμων θα είναι μεγαλύτερος από τον παιδικό πληθυσμό.

Το θέμα αυτό αφορά τον κάθε άνθρωπο και αποτελεί και μία ευκαιρία για την αλλαγή νοοτροπίας και στάσης απέναντι στα άτομα της τρίτης ηλικίας με την απάλειψη κάποιων προκαταλήψεων, όπως ότι τα άτομα αυτά είναι ανήμπορα να φροντίζουν τον εαυτό τους, είναι αδύναμα και ασθενικά, έχουν προβλήματα μνήμης και δε μπορούν να προσφέρουν τίποτα στους άλλους.

Στη χώρα μας επίσης η δημογραφική κατάσταση χαρακτηρίζεται από χαμηλή γεννητικότητα και αύξηση του προσδόκιμου ζωής και οι τάσεις δείχνουν ότι ο πληθυσμός θα συνεχίσει να γηράσκει.

Μέσα στο πλαίσιο ευθύνης για διατήρηση, ποιοτική αναβάθμιση και εκσυγχρονισμό του κοινωνικού κράτους, η ελληνική πολιτεία προσπαθεί να βελτιώσει και να συντονίσει τις υπηρεσίες φροντίδας.

Οι βασικοί άξονες ανάπτυξης των πολιτικών για τους ηλικιωμένους παραμένουν σταθεροί τα τελευταία χρόνια και είναι:

• Η διασφάλιση ικανοποιητικού επιπέδου διαβίωσης
• Η αναβάθμιση και ο εμπλουτισμός των παρεχόμενων υπηρεσιών φροντίδας
• Η ενίσχυση των οικογενειακών πολιτικών (άτυπα δίκτυα φροντίδας)
• Η προώθηση της ενεργούς συμμετοχής των ατόμων Τρίτης Ηλικίας, όπως και η παροχή δυνατοτήτων για να αναπτύξουν τις ικανότητες τους
• Η διασύνδεση των επιμέρους προνοιακών πολιτικών και προγραμμάτων
• Η ενθάρρυνση της τοπικής, αποκεντρωμένης και μικρής κλίμακας λειτουργίας προγραμμάτων

Στόχος είναι η αποτελεσματική παροχή φροντίδας στα ηλικιωμένα άτομα που έχουν ανάγκη και που πρέπει να τυγχάνουν ισότιμης, αλλά ταυτόχρονα ενεργητικής προστασίας και υποστήριξης, ώστε να εντάσσονται στις κοινωνικές και οικονομικές δραστηριότητες και να αποτρέπεται το φαινόμενο του κοινωνικού αποκλεισμού.

Τα τελευταία χρόνια το φάσμα των υπηρεσιών φροντίδας έχει διευρυνθεί και συμπληρωθεί με υπηρεσίες ανοικτής φροντίδας στο σπίτι. Υπάρχει σταδιακή απομάκρυνση από την Ιδρυματική-Κλινική φροντίδα (εκτός αν είναι αναγκαία) και υιοθέτηση του «κοινωνικού μοντέλου» το οποίο αναπτύσσεται κυρίως σε τοπικό επίπεδο. Η επιτυχία του κοινωνικού και τοπικού προσανατολισμού βοηθά να περιορίζεται στο ελάχιστο η προσφυγή σε Ιδρυματική φροντίδα, και να γίνεται σεβαστή η επιθυμία των ηλικιωμένων να παραμένουν στο σπίτι τους.

Ειδικότερα η φροντίδα προς τους ηλικιωμένους παρέχεται μέσω των:

1) Των Κέντρων Ανοικτής Προστασίας Ηλικιωμένων (ΚΑΠΗ)

Το πρώτο πρόγραμμα που αναπτύχθηκε κάτω από τις νέες αντιλήψεις ήταν τα Κέντρα Ανοικτής Προστασίας Ηλικιωμένων (ΚΑΠΗ) κατά τη δεκαετία του 1980. Είναι αποδεδειγμένο ότι η μακροχρόνια παρουσία των ΚΑΠΗ στον Ελληνικό χώρο έχει επιδράσει θετικά στην καθημερινότητα των ηλικιωμένων.

Αποτελούν ανοικτά προγράμματα στα οποία συμμετέχουν οι ηλικιωμένοι χωρίς κοινωνικοοικονομικά κριτήρια με σκοπό την κοινωνικοποίηση όλων των μελών της κοινότητας.

2) Μονάδων Φροντίδας Ηλικιωμένων (Μ.Φ.Η.) , οι οποίες είναι είτε κερδοσκοπικού χαρακτήρα που ιδρύονται από ιδιώτες, είτε μη κερδοσκοπικού χαρακτήρα που ιδρύονται από την Εκκλησία, φιλανθρωπικά σωματεία ή την Τοπική Αυτοδιοίκηση.

3) Των Κέντρων Ημερήσιας Φροντίδας Ηλικιωμένων (ΚΗΦΗ)

Ιδρύονται σε αστικές και ημιαστικές περιοχές από φορείς της Τοπικής Αυτοδιοίκησης και φορείς ιδιωτικού δικαίου μη κερδοσκοπικού χαρακτήρα και φιλοξενούν κατά τη διάρκεια της μέρας ηλικιωμένα άτομα τα οποία δεν μπορούν να αυτοεξυπηρετηθούν απόλυτα (κινητικές δυσκολίες, άνοια κ.λ.π.), των οποίων το οικογενειακό περιβάλλον που τα φροντίζει εργάζεται ή αντιμετωπίζει σοβαρά κοινωνικά, οικονομικά προβλήματα ή προβλήματα υγείας και αδυνατεί να ανταποκριθεί στη φροντίδα των ηλικιωμένων.

4) Του Προγράμματος «Βοήθεια στο Σπίτι» που εφαρμόζεται με ευθύνη της Τοπικής Αυτοδιοίκησης σε Δήμους όλης της Χώρας, παρέχοντας υπηρεσίες κοινωνικής εργασίας, νοσηλευτικής φροντίδας και οικογενειακής οικιακής βοήθειας σε ηλικιωμένα άτομα που ζουν μόνα τους μόνιμα ή ορισμένες ώρες της ημέρας και δεν αυτοεξυπηρετούνται σε ικανοποιητικό βαθμό, αλλά και σε άτομα με αναπηρία που αντιμετωπίζουν καταστάσεις απομόνωσης και αποκλεισμού.

Το Υπουργείο Υγείας και Κοινωνικής Αλληλεγγύης στα πλαίσια της κοινωνικής του πολιτικής, με σκοπό την περίθαλψη και φροντίδα απόρων ηλικιωμένων που δεν μπορούν να εξυπηρετηθούν από Κρατικά Ιδρύματα, έχει συνάψει συμβάσεις με Μ.Φ.Η. ιδιωτικής πρωτοβουλίας με τη διάθεση από αυτές κλινών για τη φιλοξενία των παραπάνω ηλικιωμένων, με δαπάνες του δημοσίου.

Επιπλέον στους μοναχικούς ανασφάλιστους και οικονομικά αδύνατους ηλικιωμένους άνω των 65 ετών, καθώς και σε ζεύγη ανασφάλιστων που στερούνται αποδεδειγμένα στέγης καταβάλλεται επίδομα στέγης υπό μορφή ενοικίου. Το πρόγραμμα εφαρμόζεται από τις Διευθύνσεις Υγείας και Κοινωνικής Μέριμνας των Περιφερειών της χώρας.

Πηγή: Υπουργείο Υγείας & Κοινωνικής Αλληλεγγύης (www.yyka.gov.gr)