Αποκάλυψη του Ιωάννη κατά Νίκο Παπακώστα

Το Σάββατο 24 Νοεμβρίου στις 21.00μ.μ. παρουσιάζεται στο ‘Ιδρυμα Μιχάλη Κακογιάννη, η “Αποκάλυψη του Ιωάννη κατά Νίκο Παπακώστα”. Πρόκειται για μία σύνθετη παράσταση, η οποία παρουσιάζεται με τη μορφή τραγωδίας, με τη συμμετοχή ηθοποιών, χορού, αλλά και τη συνδομή σύγχρονων εικαστικών τεχνών που διαμορφώνουν ένα εντυπωσιακό σκηνικό περιβάλλον.

Ο κ.Νίκος Παπακώστας μίλησε στην Πεμπτουσία:

Kύριε Παπακώστα, τι σας τράβηξε στο κείμενο της Αποκάλυψης ώστε να θελήσετε να δουλέψετε πάνω σ’ αυτό;

Ν.Π. Το μυστήριο, η αγωνία, ο φόβος, οι συμβολισμοί, τα πραγματικά και τα φανταστικά γεγονότα, η συνεχής πάλη του καλού και του κακού, η καθημερινή επιβεβαίωση της, η προβλεπόμενη τελική επικράτηση της παγκόσμιας αρμονίας και του θείου……

Πάνε χρόνια, που ασχολήθηκα με την Αποκάλυψη θέλοντας να δημιουργήσω ένα λιμπρέτο βασισμένο επάνω της, ώστε να συνθέσω μια σύγχρονη όπερα επηρεασμένος από τις χιλιάδες εικόνες, που δημιουργεί το βιβλίο αυτό ακόμη και στον πιο αδιάφορο αναγνώστη. Έτσι κάποια στιγμή άρχισα να ασχολούμαι περισσότερο με το κείμενο προσπαθώντας να κατανοήσω το περιεχόμενο του. Φυσικά δεν ήταν κάτι που θα μπορούσε ο καθένας να πετύχει, έστω και αν περνούσαν χρόνια μελέτης. Έτσι αποφάσισα η προσπάθεια μου αυτήν να περιορισθεί στη φιλολογική και ιστορική πλευρά του θέματος και όχι στην ερμηνεία του από θεολογική άποψη. Άλλωστε θα ήμουν και ο τελευταίος κατάλληλος για κάτι τέτοιο.

Πέρασε αρκετός καιρός, αλλά αντί για λιμπρέτο δημιουργήθηκε μια σύγχρονη έμμετρη απόδοση του κειμένου, που εκδόθηκε σε βιβλίο αποσπώντας πολύ θετικές κριτικές και σχόλια από το σύνολο του τύπου.

Για ποιο λόγο θελήσατε να αποδώσετε το κείμενο στα νέα ελληνικά;

Ν.Π Πάντα είχα την άποψη, ότι τα ιερά κείμενα θα έπρεπε να είναι κτήμα όλου του λαού και όχι μια κάστας ανθρώπων που δήθεν είχαν το προνόμιο της γνώσης και της μόρφωσης. Πάντοτε πίστευα ότι θα έπρεπε τα κείμενα αυτά να ακολουθούν την εξέλιξη της ζωντανής γλώσσας και όχι να παραμένουν άγνωστα και αμετάφραστα όπου ο καθένας θα μπορούσε εκμεταλλευόμενος την άγνοια της μάζας να τα παρουσιάζει όπως θέλει και να ωφελείται από την διαστρέβλωση και την παραχάραξη τους. Αυτός ήταν και ο λόγος που αποφάσισα και η δική μου μετάφραση και ποιητική απόδοση της Αποκάλυψης να γίνει με μια σύγχρονη μορφή και άποψη στη σημερινή ζωντανή γλώσσα μας.

Να έρθουμε τώρα στη σύνθετη παράσταση που δημιουργήσατε. Θέλετε να την περιγράψετε;

Ν.Π Η “Αποκάλυψη του Ιωάννη”, είναι ένα πανανθρώπινο έργο που κινείται ανάμεσα στην προφητεία και το όραμα, την αγωνία και την υπέρβαση. Με την ποιητική απόδοση, τη μουσική, αλλά και τη συμμετοχή σημαντικών ηθοποιών του πρωτοποριακού Θεάτρου πιστεύω ότι αποκτά μία νέα, διαφορετική μορφή. Μια μινιμαλιστική μορφή διαδραστικής τραγωδίας, όπου κυριαρχεί ο θείος λόγος, η παρουσία του χορού-λαού, η εικόνα, ο ήχος και το φως.

Χωρίς να αλλοιώνεται το περιεχόμενό του ή να επιβάλλονται αυθαίρετες ερμηνείες έρχεται ένα βήμα πιο κοντά στο θρησκευόμενο και μη κοινό αναδεικνύοντας όλη την μοναδικότητά του. Όλη την ξεχωριστή του δύναμη, τους πολλαπλούς συμβολισμούς του και το θείο μεγαλείο, όπως αποκαλύπτεται από τα οράματα και το λόγο του Ιωάννη. Προσωπικά επεδίωξα να κάνω πιο κατανοητό στον αναγνώστη και τον ακροατή ένα εξαιρετικά δύσκολο και μερικές φορές στριφνό και δυσνόητο κείμενο. Η παράστασή μας, συνοδευόμενη από εικαστικές απεικονίσεις της Αποκάλυψης την χρονική περίοδο από το 950 έως και το 1870, street art δημιουργίες και ακολουθούμενη από την εμπλουτισμένη με παραδοσιακά και σύγχρονα όργανα και μοτίβα μουσική, επιδιώκει να αναδείξει την εντυπωσιακή, πυκνή και πλήρη μάχη των δυνάμεων του πρωτότυπου έργου. Το Σκοτάδι απέναντι στο Φως, τους Δαίμονες απέναντι στους Αγγέλους, τον ανθρώπινο Φόβος απέναντι στη αρχέγονη Γνώση.

Ποιες διαφορές έχει η φετινή παράσταση από την περσινή;

Ν.Π Πρόκειται ουσιαστικά για μια διαφορετική θεατρική θεώρηση του ίδιου κειμένου. Πέρυσι με τη συμμετοχή και την σκηνοθετική επιμέλεια του σπουδαίου ηθοποιού και φίλου Γιώργου Καραμίχου είχε την μορφή πειραματικού αναλογίου με τη συνοδεία ορχήστρας, ενώ φέτος με μια άλλη σκηνοθετική άποψη, δική μου όπως και η μουσική, έχει πάρει τη μορφή μιας σύγχρονης τραγωδίας βασισμένης στο διαχρονικό και αιώνιο αυτό κείμενο.

Συντελεστές της παράστασης κατά σειρά εμφάνισης είναι οι:

Νίκος Μαραγκόπουλος ΑΦΗΓΗΤΗΣ

Δανάη Παπουτσή ΠΝΕΥΜΑ

Περικλής Κασσανδρινός ΑΓΓΕΛΟΣ

Δημήτρης Τσολάκης ΣΚΙΑ

Ομάδα χορού:

Μάρω Αγρίτη

Ράνια Αηδώνη

Θέμης Αμοιρίδης

Άννα Βασιλείου

Θέμης Μητρόπουλος

Ποιητική απόδοση, Σκηνοθεσία και Μουσική: Νίκος Παπακώστας

Σκηνογραφία: Μιχάλης Αθανασιάδης

Βοηθός σκηνοθέτης: Γιάννης Παπαϊωάννου

Εικαστική δημιουργία: Stam Bside,

Φωτισμοί: Tάκης Ποδαρόπουλος,

Ηχητικά εφέ βίντεο: Panas

Τι θα θέλατε να αποκομίσει ο θεατής αυτού του δρώμενου;

Ν.Π Είναι πράγματι μια δύσκολή ερώτηση. Τι θα μπορούσε να αποκομίσει ο θεατής από μια δική μας θεατρική προσέγγιση ενός κειμένου που απασχόλησε και εξακολουθεί να απασχολεί την ανθρωπότητα ολόκληρη για δυο χιλιάδες χρόνια; Προσωπικά θα ήθελα ο θεατής μας να αναζητήσει, να προβληματισθεί και να βρει μόνος του τη δική του αποκάλυψη. Ανοίγοντας τα μάτια και το μυαλό και προετοιμάζοντας τον εαυτό του κάθε μέρα και ώρα για αυτά που θα συμβούν και τον αφορούν άμεσα η έμμεσα. Χωρίς φόβο και τρόμο να αντιμετωπίσει τη ζωή και το θάνατο, να δει τον αιώνιο πόλεμο του καλού με το κακό και πάνω από όλα να καταλάβει τον εαυτό του. Και φυσικά θα ήταν ευτυχία αυτά που θα θέλαμε να αποκομίσει ο θεατής της παράστασης μας να τα βρίσκαμε και όλοι εμείς που την δημιουργήσαμε.

Η παράσταση αυτή θα παρουσιαστεί στη συνέχεια στις Βρυξέλλες. Θα είναι διαφορετική από την παράσταση που θα δούμε στο Ίδρυμα Κακογιάννη;

Ν.Π Θα είναι ακριβώς η ίδια και με την ευκαιρία θα ήθελα να ευχαριστήσω δημόσια τον Σύλλογο Ηπειρωτών Βελγίου, που είχε την ιδέα να μας καλέσει να παρουσιάσουμε αυτό το έργο στην καρδιά της Ευρωπαϊκής Ένωσης, σε μια περίοδο που η χώρα μας ζει μέρες «Αποκάλυψης».

Θα έρθουν μέρες δύσκολες , καιροί φουρτουνιασμένοι

Κι η Βαβυλώνα θα γενεί ίδια με την Ελλάδα.

Όση ήτανε η δόξα της τόσο θα ‘ναι το κλάμα

κι όσο ήταν το ξεσάλωμα τόσα τα βάσανα της…

Ο Νίκος Παπακώστας κατάγεται από την ορεινή Σκουληκαριά της Άρτας και μεγάλωσε στην Αθήνα. Το βασικό όργανο του είναι η κιθάρα και έχει συνεργαστεί σε παλιές η πρόσφατες συναυλίες η δισκογραφικά με πολλούς έλληνες και ξένους καλλιτέχνες, όπως η Χάρις Αλέξιου, η Ελένη Βιτάλη, η Άννα Βίσση, ο Γιώργος Ζωγράφος, η Γιώτα Λύδια, ο Μιχάλης Δημητριάδης, η Νάντια Καραγιάννη, ο Αλέξανδρος Χατζής, η Μαρία Σουλτάτου, η Καλλιόπη Βέττα, ο Μίλτος Πασχαλίδης , ο Μπάμπης Στόκας, ο Franco Simone, η Iva Zannichi και οι Nomadi από την Ιταλία, o Αlex Busanel από τη Γαλλία, οι Africa Moyo από το Κογκό, οι Guaragniaum και η Maria Moramarco από τα ελληνόφωνα χώρια της Κάτω Ιταλίας κ.α. Η μουσική του κινείται σε ευρύτατα επίπεδα. Από την παραδοσιακή ελληνική μουσική μέχρι τη τζαζ και το μπλουζ και χαρακτηριστικό του είναι το εντελώς διαφορετικό ύφος και χρώμα σε κάθε νέα του δουλειά. Έχει γράψει μουσική για θεατρικά έργα, ταινίες μικρού μήκους και ντοκιμαντέρ, ενώ έχει δώσει συναυλίες σε πολλές ευρωπαϊκές χώρες.

Είναι μέλος των Ενώσεων Συνθετών και Στιχουργών Γαλλίας και Ιταλίας, καθώς και πολλών οργανώσεων της παγκόσμιας ανεξάρτητης μουσικής σκηνής.

Για πολλά χρόνια ήταν υπεύθυνος του Πολιτιστικού Τμήματος της Παγκόσμιας Ομοσπονδίας Ανεξάρτητων Παραγωγών Δισκογραφίας ( F.I.P.I.) για όλο τον κόσμο, ενώ τώρα είναι γενικός Γραμματέας της Ένωσης Μουσικοσυνθετών και Στιχουργών Ελλάδας, ΕΜΣΕ.

Κατερίνα Χουζούρη