Η αρχιτεκτονική διαδρομή της Θεσσαλονίκης

Η αρχιτεκτονική διαδρομή της Θεσσαλονίκης είναι το θέμα της έκθεσης που διοργανώνεται στα πλαίσια του εορτασμού των 100 χρόνων από την απελευθέρωση της πόλεως, υπό τον τίτλο «Θεσσαλονίκη+» στο νέο  κτήριο του Μεγάρου Μουσικής. Μέσα από περίπου 500 σπάνιες και ενδιαφέρουσες φωτογραφίες, αρχιτεκτονικά σχέδια και καρτ ποστάλ, ξεδιπλώνεται η ιστορία της πόλης και βλέπεις χαραγμένα τα σημάδια της κάθε εποχής.

Η έκθεση διοργανώνεται από το Τεχνικό Επιμελητήριο Ελλάδας-Τμήμα Κεντρικής Μακεδονίας, (ΤΕΕ/ΤΚΜ), το Τμήμα Αρχιτεκτόνων της Πολυτεχνικής Σχολής του ΑΠΘ και το Διαπανεπιστημιακό Πρόγραμμα Μεταπτυχιακών Σπουδών Μουσειολογίας, με τη συνεργασία του Οργανισμού Μεγάρου Μουσικής Θεσσαλονίκης και τη στήριξη του Υπουργείου Περιβάλλοντος, Ενέργειας και Κλιματικής Αλλαγής.Εντάσσεται στο πρόγραμμα «Θεσσαλονίκη 1912-2012» του Δήμου Θεσσαλονίκης, για τον εορτασμό των 100 χρόνων από την απελευθέρωση της πόλης. Τη γενική επιμέλεια της έκθεσης έχει ο καθηγητής του Τμήματος Αρχιτεκτόνων της Πολυτεχνικής Σχολή του ΑΠΘ, Νίκος Καλογήρου.

Η Έκθεση εκτυλίσσεται σε τέσσερις ενότητες:

Η πρώτη έχει τίτλο «Πριν από το 1912» και περιγράφει –μέσα από τα εκθέματα- την περίοδο κατά την οποία ο δυτικός εκσυγχρονισμός άρχισε να «διαπραγματεύεται» με τις έντονα παρούσες βυζαντινές και οθωμανικές κληρονομιές.

Η δεύτερη έχει να κάνει με τον Μεσοπόλεμο: το σχέδιο Εμπράρ (1917-21) μετά από τη μεγάλη πυρκαγιά που κατέστρεψε την κεντρική περιοχή ήταν μια από τις πρώτες σημαντικές πολεοδομικές παρεμβάσεις του 20ου αιώνα.

Η τρίτη τιτλοφορείται «Μεταπολεμική ανοικοδόμηση και ψυχροπολεμικός μοντερνισμός» και «αφηγείται» τη μεταπολεμική ανοικοδόμηση, με τις πολυώροφες αστικές πολυκατοικίες της αντιπαροχής, που είχε ως αποτέλεσμα τη σημερινή εικόνα του πυκνοδομημένου πολεοδομικού συγκροτήματος.

Η τέταρτη και τελευταία ενότητα τιτλοφορείται «Πρόσφατες εξελίξεις, διάχυτη αστικότητα και υβριδικές συνθέσεις».

Σίγουρα ο επισκέπτης θα μεταφερθεί σε κόσμους μακρινούς και ταυτόχρονα τόσο κοντινούς στην ύπαρξη του, στην καθημερινότητα του. Η αρχιτεκτονική εξέλιξη ακολουθεί την πορεία  του ανθρώπου. Ο μετασχηματισμός της  Θεσσαλονίκης σύγχρονη μεγαλούπολη και η ανεξέλεγκτη οικοδόμηση που διαδέχτηκε την παραδοσιακή όψη της πόλης έχει πολλά να μας πει για τον άνθρωπο και τη λειτουργία του ως πρόσωπο. Πιστεύω ότι έχουμε να διδαχθούμε πολλά απ αυτή την Έκθεση, η οποία θα διαρκέσει μέχρι τις 31 Ιανουαρίου.

Βασίλειος Χάδος