Ο Γέροντας Σεργκέυ της Βάνβς,περί μετανοίας

Ο Γέργοντας Σεργκέυ γεννήθηκε στην Ολλανδία το 1903. Πέρασε το μεγαλύτερο μέρος της ζωής του στη Γαλλία. Είναι πνευματικό παιδί του Ηγουμένου Χαρίτωνος, τελευταίου Ηγουμένου του μοναστηριού Βαλαάμ πριν το κλείσουν οι κομμουνιστές. Πέρασε τη ζωή του σε μιά χώρα όπου οι Ορθόδοξοι Χριστιανοί ήταν ελάχιστοι. Οι απόψεις του είναι πολύ βοηθητικές γιατί έζησε συμβουλεύοντας πνευματικά παιδιά που ζούν στην δυτική, κοσμική κοινωνία.

Δίδασκε ότι η μετάνοια είναι «η αρχή, το μέσον και το τέλος της πνευματικής ζωής». Διέκρινε μάλιστα δύο ήδη μετάνοιας: α) για κάποιο ειδικό αμάρτημα και β) για τη γενικευμένη αμαρτωλή κατάσταση.

Το πρώτο είδος είναι και το πιό σημαντικό. Γράφει:

«Υπάρχουν τρία στάδια μετάνοιας για ειδικά αμαρτήματα. 1) Μετανοείς για το αμάρτημα στο μυαλό σου αμέσως μόλις αμαρτήσεις. 2) Μετανοείς στο τέλος της ημέρας όταν προβαίνεις σε αυτοεξέταση της συνείδησής σου, θυμάσαι την αμαρτία και παρακαλάς το Θεό να σε συγχωρέσει και πάλι. 3) Αναφέρεις την αμαρτία κατα το ιερό μυστήριο της Εξομολογήσεως και μετανοείς ξανά».

Το πρώτο στάδιο μάς επιτρέπει να ζητήσουμε συγχώρεση από το Θεό όταν έχουμε να κάνουμε με μικρότερα αμαρτήματα και ακάθαρτους λογισμούς. Λέει: « Αν έχεις έναν αμαρτωλό λογισμό και μετανοείς επιθυμώντας να κάνεις το αντίθετο, τότε η αμαρτία σβύνεται αμέσως».

Ο γέροντας έδινε μεγάλη σημμασία στο δεύτερο στάδιο. Πρέπει, έλεγε, να σιγουρευτούμε ότι στο τέλος κάθε μέρας θα έχουμε λίγη ώρα για να συγκεντρωθούμε στο έργο της μετάνοιας. Αυτήν την ώρα θα κάνουμε κριτική όλων όσων έχουμε πράξει κατά τη διάρκεια της ημέρας, κακών αλλά και καλών που αποφύγαμε να πράξουμε. Μετά από αυτήν την εξέταση ζητούμε συγχώρεση από το Θεό με ειλικρίνεια και συντριβή για όλα όσα κάναμε έχοντας απιστήσει ενώπιόν Του. «Πρέπει να διατηρήσουμε οξεία τη συνείδησή μας ώστε κάθε βράδυ να εξετάζουμε τι κακό κάναμε, τι καλό αποφύγαμε να πράξουμε και τι κάναμε με χλιαρή διάθεση. Πρέπει να ζητούμε τη συγχώρεση από το Θεό για όλ’ αυτά».

Το τρίτο στάδιο που περιλαμβάνει την εξομολόγηση στο Θεό ενώπιον του ιερέα είναι αναγκαίο γιατί «μάς επιτρέπει να αποφύγουμε το ψυχολογικό και πνευματικό βάρος των αμαρτιών του παρελθόντος».

Το δεύτερο είδος μετανοίας αφορά το χαρακτήρα μας. Εχουμε διαπράξει αμαρτίες τις οποίες δεν έχουμε κάν συνειδητοποιήσει. Εχουν γίνει μέρος του εαυτού μας. Γι αυτό κατά την εξομολόγηση πρεπει να ζητούμε από το Θεό να μάς συγχωρέσει «τα αμαρτήματα που δεν γνωρίζουμε και όλα μας τα υποσυνείδητα λάθη».

«Πρέπει επίσης να μετανοούμε για όλες τις αποτυχίες και τις αδυναμίες μας. Δεν πρεπει να δικαιολογούμε τον εαυτό μας αφού δεν υπάρχουν εξωτερικές καταστάσεις που να δικαιολογούν τις αδυναμίες μας».

Η Μετάνοια είναι αναγκαία για όλους γιατί δεν υπάρχει κανένας που δεν αμάρτησε. Όποιος νομίζει ότι δεν αμαρτάνει πλανάται. Η μετάνοια είναι μιά «εσωτερική στάση» του φόβου του Θεού, της μνήμης του θανάτου και πάνω απ’ όλα της ταπείνωσης. Είναι «το κλειδί της πνευματικής ζωής».

«Ο Θεός προτιμά κάποιον που αμάρτησε και μετανόησε παρά κάποιον που ποτέ δεν αμαρτάνει και δεν μετανοεί».

Όσοι δεν έχουν μετανοήσει για αρκετό καιρό πρεπει να ζητήσουν συγχώρεση από το Θεό για την αμέλειά τους. Ο Θεός γνωρίζει τον αμαρτωλό αγώνα μας, την θνητότητά μας και συγχωρεί με απέραντο έλεος όλους όσοι συνεχώς μετανοούν.

Ο γέροντας γράφει επίσης: «Πρέπει να σκεφτόμαστε για την Βασιλεία των Ουρανών όπως τον ταξιδιώτη που δεν πρεπει να πανικοβληθεί για όλα όσα πρεπει να κάνει για να φτάσει στο τέρμα, αλλά συνεχίζει να προετοιμάζει το ταξίδι του. Πρέπει να συνειδητοποιήσουμε ότι δεν ξέρουμε πότε θα περάσει το τραίνο που θα μάς πάρει στη Βασιλεία των Ουρανών. Πρέπει να είμαστε έτοιμοι για την άφιξή του και όπως τις φρόνιμες παρθένες να φροντίζουμε να έχουμε λάδι στα λυχνάρια μας. Δεν πρεπει ποτέ να χάνουμε το θάρρος μας και να πιστεύουμε ότι η αμαρτωλή μας κατάσταση δεν πρόκειται να βελτιωθεί. Πρέπει αντίθετα να πιστεύουμε ότι υπάρχει συγχώρεση για όλους. Το μόνο που μάς χρειάζεται για να συγχωρεθούμε είναι να το ζητήσουμε».

Σύμφωνα με το γέροντα «η μετάνοια είναι η μόνιμη κατάσταση του αληθινού Χριστιανού και είναι η κατάσταση και όλων των Αγίων. Πρέπει να προσπαθούμε με όλη μας τη δύναμη και την προσευχή να επιτύχουμε αυτήν την κατάσταση. Τότε θα μάς αποκαλυφθεί με μεγάλη δύναμη η πνευματική πρόοδος».

«Η μετάνοια είναι το κλειδί της πνευματικής ζωής. Μάς επιτρέπει να φορέσουμε το γαμήλιο ένδυμα χωρίς το οποίο δεν θα μπορέσουμε να εισέλθουμε στο νυμφώνα»

Μετάφραση από τα Αγγλικά: Φιλοθέη

Πηγή: Elder Sergei of Vanves: Life and Teachings, pp 29-34

 Πηγή: http://orthodoxwayoflife.blogspot.com/2012/11/elder-sergei-of-vanves-on-repentance.html