Μνημειακό απόθεμα στη Μικρά Ασία

Ολοκληρώθηκε με επιτυχία οι εργασίες του Πανελληνίου Συνεδρίου με θέμα: Μνημειακό απόθεμα στη Μικρά Ασία (Μονές, Ναοί Εκπαιδευτήρια, Οικισμοί κ.α.). Το Συνέδριο διοργανώθηκε από το Τμήμα Ποιμαντικής και Κοινωνικής Θεολογίας του Α.Π.Θ. και την Ομοσπονδία Προσφυγικών Σωματείων Ελλάδος (Ο.Π.Σ.Ε.). Στο Συνέδριο συμμετείχαν επιστήμονες οι οποίοι μετέφεραν επιστημονική γνώση συνταιριασμένη με την εμπειρία της αυτοψίας και της επιτόπιας έρευνας.

Από την τρίτη Συνεδρία, προεδρεύει η κ. Μαρία Καζαμία- Τσέρνου και εισηγήται ο Πασχάλης Βαλσαμίδης

Την αυλαία των εργασιών άνοιξε η Χορωδία της αδελφότητος Προκοπιέων Μακεδονίας Θράκης «Άγιος Ιωάννης ο Ρώσος, η οποία απέδωσε a carella τραγούδια της Ιωνίας και της Κωνσταντινούπολης. Το λόγω έλαβε η κ. Μαρία Καζαμία Τσέρνου Αν. Καθηγήτρια Α.Π.Θ. με θέμα: «Οι Άγιοι της Καππαδοκίας. Η μαρτυρία των μνημείων». Η ενδιαφέρουσα εισήγηση παρουσίασε ένα πλήθος τοιχογραφιών με Αγίους από τους λιθόξυστους  ναούς της Καππαδοκίας.

Ο Νικόλαος Πάχτας Ηλεκτρολόγος Μηχανικός Η/Υ ανέπτυξε το θέμα:«Εικονική περιήγηση σε μνημεία της Καππαδοκίας με χρήση τεχνολογίας πανοραμικών απεικονίσεων». Μια πρωτοποριακή εφαρμογή που δίνει τη δυνατότητα να ταξιδέψουμε  σε κάθε γωνιά της Καππαδοκίας. Όπως τονίστηκε η σπουδαιότητα αυτής της εφαρμογής έγκειται στο γεγονός όχι τόσο της ταξιδιωτικής περιέργειας όσο της διάσωσης και τεκμηρίωσης μνημείων που ο χρόνος και οι συνθήκες μπορεί να καταστρέψουν.

Στη Δεύτερη συνεδρία το Σάββατο 8/Ιουνίου την αυλαία των εισηγήσεων άνοιξε η Ελένη Γαβρά Επ. Καθ. Δυτικής Μακεδονίας με τους συνεργάτες της: Κλαίρη Γκαίφη, Αρχιτέκτονα-Msc, Aναστασία Μπουρλίδου, Αρχιτέκτωνα-MLA, Βασίλειο Δημητριάδη Ιστορικό υπ. διδ. Α.Π.Θ. οι οποίοι ανέπτυξαν το θέμα: «Ερυθραία οι πρώτες διαπιστώσεις από την επιτόπια έρευνα. Οι περιπτώσεις της Κρήνης των Αλατσάτων, των Βουρλών και του Λιθρίου». Με την εισήγησή τους έστρεψαν το ενδιαφέρον στο αρχιτεκτονικό οικιστικό περιβάλλον αυτών των περιοχών και στην προσπάθεια συντήρησης και αποκατάστασης που έγινε. Ο Βασίλειος Δημητριάδης ιστορικός υπ. διδ. Α.Π.Θ. μίλησε εν συνεχεία με θέμα: «Τρίγλεια και Μουδανιά Ιστορία και αρχιτεκτονική δύο κοινοτήτων της Μ. Ασίας». Μια εμπεριστατωμένη εισήγηση με πλούσια φωτογραφική τεκμηρίωση.

Την τρίτη συνεδρία άνοιξε η εισήγηση της Αν Καθ. κ. Θάλειας Μαντοπούλου-Παναγιωτοπούλου με θέμα: «Μεταβυζαντινοί και νεώτεροι Ναοί της Καππαδοκίας (18-20ος αι.). Εκτιμήσεις της κατάστασης κι της αρχιτεκτονικής τους σημασίας». Η εισήγηση ανέδειξε την εξέλιξη και τις αρχιτεκτονικές επιλογές των Καππαδοκικών ναών και τη σχέση τους με τα μνημεία του Ελλαδικού χώρου.

Το λόγο έλαβε εν συνεχεία ο Αθανάσιος Καραθανάσης Καθ. Α.Π.Θ. ένας από τους εμπνευστές και πρωτεργάτες πολλών οργανωμένων επιστημονικών προσπαθειών ανάδειξης και έρευνας της μικρασιατικής κληρονομιάς. Όπως τόνισε «αν δεν είσαι Ρωμιός δεν μπορείς να αντιληφθείς τα πολιτισμικά χαρακτηριστικά αυτών των περιοχών». Με αμεσότητα και παραστατικότητα, χάρη στην πολυετή εμπειρία του και την επιτόπια έρευνα του, παρουσίασε 50 και πλέον φωτογραφίες μνημείων του οικιστικού χώρου των πέριξ της Σμύρνης συνοικιών και περιοχών.

Ο Πασχάλης Βαρσαμίδης, Λέκτορας στο Δημοκριτείο Παν Θράκης, μίλησε με θέμα: «Απαλλοτρίωση και κατεδάφηση του τμήματος του Ναού του Αγίου Γεωργίου Κωνσταντινουπόλεως ως το 1985». Παρουσίασε λεπτομέρειες από εκείνη την απόπειρα κατεδάφησης  και τις κοπιώδεις προσπάθειες του Μητροπολίτη Δέρκων Κωνσταντίνου και των Ελλήνων της Πόλης  να διασώσουν τον Ναό του Αγίου Γεωργίου. Το Συνέδριο έληξε με την εισήγηση του  Διδ. Θωμά Αλεξιάδη με θέμα: «Μνημεία του Πόντου» ο οποίος παρουσίασε φωτογραφικό υλικό μέσα από το οποίο αντιληφθήκαμε τα πολιτισμικά θεμέλια και το μεγαλείο την θυσίας των Ποντίων.

Τις εργασίες παρακολούθησε ικανός αριθμός ενδιαφερομένων, προερχόμενων από την Ομοσπονδία Προσφύγων αλλά και τους φοιτητές του Α.Π.Θ..  Το ενδιαφέρον του κοινού καταδείχθηκε και από τις ζωντανές συζητήσεις που ακολούθησαν τις εισηγήσεις.

Βασίλειος Χάδος