Έκθεση της Όπυς Ζούνη

«Η ίδια η φύση είναι ο χώρος από τον οποίο αντλώ έμπνευση και ως στοιχείο κυριαρχεί. Μου αρέσει να παρατηρώ επί ώρες τα σύννεφα ή τις πρασινάδες και τις ανταύγειες τους, και, όταν δουλεύω, αφήνω όλες τις εικόνες που απορρόφησα να αναδυθούν μέσα από την μνήμη μου».

Όπυ Ζούνη

Την Τετάρτη 27 Νοεμβρίου, το ξενοδοχείο Radisson Blu PARK HOTEL, ATHENS – στα πλαίσια του αφιερώματος «ΣΥΓΧΡΟΝΗ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΤΕΧΝΗ» και της συνεργασίας του με την ιστορικό τέχνης Ελένη Αθανασίου – παρουσιάζει έργα της εικαστικού Όπυς Ζούνη, με τίτλο Ψευδαίσθηση και Πραγματικότητα. Τα έργα προέρχονται από την τελευταία δεκαπενταετία της καλλιτεχνικής της πορείας (1993-2008) και θα εκτίθενται στους χώρους του ξενοδοχείου έως τις 14 Ιανουαρίου 2014.

Το συγκεκριμένο Ξενοδοχείο παρουσιάζει ανά τακτά χρονικά διαστήματα το έργο καταξιωμένων Ελλήνων καλλιτεχνών με σκοπό την προβολή της Ελληνικής τέχνης τόσο στο εγχώριο κοινό όσο και στο ξένο που επισκέπτεται την χώρα μας. Μέσα στο συγκεκριμένο πλαίσιο επιλέχθηκε η εικαστικός Όπυ Ζούνη η οποία υπήρξε μια από τις μεγαλύτερες Ελληνίδες καλλιτέχνιδες του 2ου μισού του 20ού αιώνα και μια από τις σπουδαιότερες εκπροσώπους της γεωμετρικής αφαιρετικής τέχνης στην Ελλάδα.

Η Όπυ Σαρπάκη-Ζούνη γεννήθηκε το 1941 στο Κάιρο και από το 1963 μέχρι και το θάνατό της το 2008 έζησε και εργάστηκε στην Αθήνα. Πραγματοποίησε ελεύθερες σπουδές ζωγραφικής, κεραμικής και φωτογραφίας στο Κάιρο (1959-1962), ενώ σπούδασε από το 1963 έως το 1968 στην ΑΣΚΤ, ζωγραφική με δάσκαλο τον Γ. Μόραλη, καθώς και σκηνογραφία με τον Γ. Βασιλειάδη. Παρουσίασε τη δουλειά της σε ατομικές και ομαδικές εκθέσεις τόσο στην Ελλάδα όσο και στο εξωτερικό και εκπροσώπησε τη χώρα μας σε μεγάλες διεθνείς διοργανώσεις. Έργα της βρίσκονται σε σημαντικές ιδιωτικές συλλογές και μεγάλα μουσεία, στην Ελλάδα και στο εξωτερικό.

Το έργο της έχει έντονες επιρροές από την κλασική της παιδεία και τα βιώματα πολιτισμών όπως ο Αιγυπτιακός και ο Ελληνικός. Εκφράζεται εικαστικά με ποικίλους τρόπους, αφού συνδυάζει διαφορετικά υλικά τόσο στην ζωγραφική όσο και στην γλυπτική, τα κολλάζ, τις κατασκευές, τα objets trouvées και τις εγκαταστάσεις. Επίκεντρο της έρευνάς της υπήρξε ο χώρος, ενώ η θεματολογία της προέρχεται από φανταστικά τρισδιάστατα περιβάλλοντα, τετράγωνα ανοίγματα, ναούς και κατοικίες, πύλες, στοές και πυραμίδες, βέλη, σημάνσεις, αναβάσεις και δρόμους, εσωτερικούς χώρους διπλούς και συμμετρικούς, κίονες με ραβδώσεις, κύβους και ορθογώνια, περάσματα, ορίζοντες, αδιέξοδα και σκακιέρες – δάπεδα. Στα πρώτα χρόνια της καλλιτεχνικής της δημιουργίας κινήθηκε προς την εξπρεσιονιστική γραφή (1959-1969), στη συνέχεια προς την γεωμετρική αφαίρεση και τέλος το έργο της (1993-2008) χαρακτηρίζεται από αντιθέσεις, όπως αυστηρή ακινησία, σταθερότητα αλλά και ταυτόχρονα κίνηση μέσα από την ψευδαίσθηση και την οφθαλμαπάτη.

Η ίδια η Όπυ Ζούνη σημείωνε σε κείμενα και συνεντεύξεις της: «Η τεχνολογία σήμερα μας προτείνει αδιάκοπα καινούργιες οπτικές και είναι αδύνατον να τις αγνοήσουμε. Έχουμε μοναδικές οπτικές εμπειρίες που δεν έζησαν οι προηγούμενες γενιές. Ο καλλιτέχνης είναι δημιουργός εικόνας και η εποχή μας είναι κατ΄ εξοχήν εποχή της εικόνας. Ο καλλιτέχνης μπορεί να έχει απαλλαγεί από την απεικόνιση αλλά όχι από την εικόνα. Εκείνο που δημιουργεί είναι η δική του εικόνα, γιατί αποτυπώνει τη φαντασία, τη σκέψη και τη ζωή του σε σχέση με το παρόν, ίσως και το μέλλον. Κάθε δημιουργός, κάθε σκεπτόμενος, πρέπει να συνειδητοποιεί πως ό,τι πολυτιμότερο διαθέτει είναι η σκέψη του που τον ακολουθεί και στις χαρές και στις λύπες και πως μπορεί να αναπτύξει με άπειρους τρόπους το δώρο της έκφρασης, αν ενεργοποιήσει την εσωτερική του φλόγα…».

Αξίζει να σημειωθεί ότι τα έργα του τελευταίου έτους της ζωής της, τα φιλοτέχνησε μέσα στο 1ο εξάμηνο του 2008, όσο δηλαδή κατόρθωνε η ισχυρή θέλησή της να επιβάλλεται στις μειωμένες αντοχές της. Σε αντιδιαστολή με τα συναισθήματα, που της δημιουργούσε η βαρύτατη επιδείνωση της υγείας της, στα δημιουργήματά της αυτά επικρατεί ο μαχητικός της χαρακτήρας και τα τελευταία έργα της Ζούνη χαρακτηρίζονται από αισιοδοξία. Επικρατεί δημιουργικό φως, εκρηκτικά χρώματα και η χάραξη μίας νέας εκκίνησης.

Στην έκθεση η θεματολογία της έχει αναφορές πάλι στον χώρο αλλά τον προσεγγίζει διαφορετικά, μέσα από μια νέα αντίληψη και οργάνωση. Οι χώροι πια είναι προοπτικοί, τεράστιοι με ανοίγματα στη φύση και ελεύθερες ιμπρεσσιονιστικές και εξπρεσιονιστικές χρωματικές κηλίδες που προσδιορίζουν το «έξω» – τη γη, την βλάστηση, τον ουρανό, τα κινούμενα σύννεφα – ελαφρύνουν τον συμπαγή αρχιτεκτονικό σκελετό και τη βαρύτητα των πλακάτων χρωματικά επιπέδων. Η συνύπαρξη αυτή προσδίδει στο σύνολο περισσότερη ζωντάνια και εκφραστικότητα. Οι αντιθέσεις που παρατηρούμε στα έργα της από την δεκαετία του ’90 και μετά συνυπάρχουν, συγκρούονται και μεταφέρουν τον θεατή σε έναν τρισδιάστατο κόσμο περίεργο και απόκοσμο. Φως και σκιά, σταθερότητα και κίνηση, επιπεδότητα και προοπτική, πραγματικότητα και ψευδαίσθηση, παρουσία και απουσία, κενό και πλήρες, γεωμετρία και ποίηση είναι τα αντιθετικά ζεύγη που χαρακτηρίζουν το έργο των τελευταίων χρόνων. Η Όπυ Ζούνη δημιουργεί μια εικονική πραγματικότητα χρησιμοποιώντας την Αναγεννησιακή προοπτική ελεύθερα, με ένα ή περισσότερα σημεία φυγής. Ακροβατεί ανάμεσα στο όνειρο, τη φαντασία και την πραγματικότητα, τη λογική και την ευαισθησία, την επιστημονική μαθηματική προσέγγιση και τον αυθορμητισμό.

Τα γλυπτά της, με την απλότητα και την απέριττη γεωμετρία της φόρμας τους υποδηλώνουν την μνημειακή κλίμακα, χωρίς όμως να είναι μνημειακά σε μέγεθος. Χρησιμοποιεί οριζόντια γραμμικά στοιχεία και επάλληλες χρωματικές ζώνες σαν απάντηση και αντίθεση στην καθετότητα της κολόνας και στις διαγώνιες γραμμές της πυραμίδας. Τα έργα της έκθεσης περνούν από μια μινιμαλιστική γεωμετρία σε μια άλλη που εμπλουτίζεται και μεταμορφώνεται από τις γραφές και την ύλη, την οξύτητα του χρώματος. Δημιουργεί ένα σύμπαν εικόνων, μορφών και συμβόλων. Οι χώροι της πια εξελίσσονται σε χώρους εσωτερικούς, συναισθηματικούς, πολύπλοκους, έκφραση του ψυχισμού της.

Κατερίνα Χουζούρη