Ακούσματα αιώνων από τη Θράκη

Η μουσική παράδοση των Ελλήνων της Ανατολικής Θράκης, μίας περιοχής με εξαιρετικά μεγάλη πολιτισμική ποικιλομορφία, παραμένει μέχρι σήμερα σχεδόν άγνωστη. Η έκδοση του Κέντρου Ερεύνης και Προβολής της Εθνικής Μουσικής (Κ.Ε.Π.Ε.Μ.), με τίτλο «Λύρες του Σαμμακοβιού», έρχεται να προσφέρει λησμονημένα ακούσματα θρακιώτικης λύρας από το Σαμμακόβι, ένα κεφαλοχώρι ανατολικά των Σαράντα Εκκλησιών, εγκαινιάζοντας έτσι την νέα σειρά εκδόσεων ηχογραφήσεων από το Αρχείο Σίμωνος και Αγγελικής Καρά.

Η έκδοση περιλαμβάνει ηχογραφήσεις του Σίμωνα Καρά στην Κομοτηνή, το 1958 και το 1964, από δύο παλιούς σαμμακοβιανούς λύραρηδες, τους τελευταίους του είδους τους, τον Χαράλαμπο Μενίδη και τον Γιώργη Γκόρε, καθώς και ένα ένθετο πολυσέλιδο αφιέρωμα-έρευνα για την ιστορία και την παράδοση του Σαμμακοβιού.

Το ηχητικό υλικό περιλαμβάνει εικοσιτρία τραγούδια υπό τον υποβλητικό και αρχέγονο ήχο της θρακικής λύρας, αλλά και δείγματα λόγου, αφηγήσεις και απαγγελίες, ανασυνθέτουν την ταυτότητα, το ήθος και τον πολιτισμό του Σαμμακοβίου, οικονομικού και πολιτιστικού κέντρου της περιοχής μεταξύ Σαράντα Εκκλησιών και Μαύρης Θάλασσας.

Στο συνοδευτικό ένθετο διακεκριμένοι επιστήμονες και ερευνητές της θρακικής ιστορίας και παράδοσης καταθέτουν τις γνώσεις και την εμπειρία τους. Περιλαμβάνεται συνοπτική παρουσίαση της ιστορίας της Θράκης και του Σαμμακοβιού, στοιχεία για το γλωσσικό ιδίωμα της περιοχής, εκτενή σχόλια για τα ήθη, τα έθιμα, την μουσική και την λύρα των Σαμμακοβιανών, καθώς και ανέκδοτες καταγραφές για τον χορό και την φορεσιά του Σαμμακοβιού.

Σπάνιο φωτογραφικό υλικό, καθώς και δύο αφηγήσεις της Αγγελικής Καρά για την καταγραφή τού Γιώργη Γκόρε συμπληρώνουν την έκδοση, αποδίδοντας γλαφυρά το κλίμα και το πνεύμα της έρευνας και της εργασίας του Σίμωνα Καρά.

Το Κέντρον Ερεύνης και Προβολής της Εθνικής Μουσικής – Μουσικό, Λαογραφικό και Φιλολογικό Αρχείο Σίμωνος και Αγγελικής Καρά ιδρύθηκε το 2009 με σκοπό την προβολή και διάδοση της ελληνικής παραδοσιακής μουσικής και του ελληνικού παραδοσιακού πολιτισμού, αλλά και ειδικότερα του έργου του Σίμωνα Καρά. Η έκδοση αυτή συνιστά την απαρχή της σύγχρονης παρουσίασης του έργου του μεγάλου δασκάλου.

Το Κέντρο Έρευνας και Προβολής της Εθνικής Μουσικής (ΚΕΠΕΜ) Η παρουσίαση του εξαιρετικού εξ απόψεως έρευνας και καταγραφής ψηφιακού δίσκου: «Λύρες του Σαμμακοβιού» Θα λάβει χώρα τη Δευτέρα, 10 Φεβρουαρίου, και ώρα 19.00, στο Σπίτι της Κύπρου (Κυπριακή Πρεσβεία, Ξενοφώντος 2Α, 10557, Αθήνα).

Πρόγραμμα παρουσίασης 

19.00: Χαιρετισμός από τον πρόεδρο του ΚΕΠΕΜ, Μιχαήλ Μαντζούρη.

19.05: «Θράκη – Αέναος ήχος», από τη διευθύντρια του Εθνολογικού Μουσείου Θράκης Αγγελική Γιαννακίδου.

19.20: «Οι πρώτες ηχογραφήσεις σαμμακοβιανών τραγουδιών από τη Μέλπω Μερλιέ. Ο λύρατζης Δημήτριος Φτουχίδης», από τον Μάρκο Δραγούμη, μουσικολόγο και υπεύθυνο του Μουσικού Λαογραφικού Αρχείου της Μέλπως Μερλιέ.

19.30: «Αναζητώντας τη λύρα του Σαμμακοβιού μέσα από τις ηχογραφήσεις του Σίμωνα Καρά», από τον εθνομουσικολόγο Χάρη Σαρρή.

19.45:  «Η αποκάλυψη μίας παράδοσης. Το χρονικό της έκδοσης και οι νέες καταγραφές του ΚΕΠΕΜ στα χωριά Αγία Παρασκευή Δράμας, Μικρόκαμπος Κιλκίς και Ν. Σιδηροχώρι Κομοτηνής», από τον επιμελητή της έκδοσης Δημήτριο Μαντζούρη.

20.00: Παρουσίαση μικρού δείγματος από τον τραγουδιστικό και χορευτικό πλούτο του Σαμμακοβιού, μέσα από την έρευνα του ΚΕΠΕΜ.

Δημήτρης Αρβανίτης: θρακιώτικη λύρα

Χάρης Χαριτωνίδης: γκάιντα

Βασίλης Ι. Οικονόμου: νταούλι

Τα τραγούδια θα τραγουδηθούν και θα χορευτούν από ομάδα χορευτών, η οποία απαρτίζεται από μαθητές στο τμήμα χορού του ΚΕΠΕΜ και από συμμετέχοντες στο σεμινάριο που διοργάνωσε το Κέντρο τον Δεκέμβριο του 2013, όπου παρουσιάστηκε για πρώτη φορά η μουσικοχορευτική παράδοση του Σαμμακοβιού. Την παρουσίαση συντονίζει ο Βασίλης Ι. Οικονόμου. Μετά την παρουσίαση θα ακολουθήσει κέρασμα.