Παραμόρφωση, Μόρφωση και Μεταμόρφωση
5 Αυγούστου 2018Δέκατη του Ματθαίου˙ μπήκαμε στον Αύγουστο, στο μήνα που υμνεί «κατά πάντα» την Θεοτόκο και μητέρα του φωτός. Πριν όμως από την Κοίμηση της Θεοτόκου προβάλλει η εορτή της Μεταμορφώσεως του Σωτήρος Χριστού, τα προεόρτια της οποίας ξεκινούν απο σήμερα. Στην οδοιπορεία μας λοιπόν προς το φως της Μεταμορφώσεως και της «Πεποικιλμένης» η σημερινή ευαγγελική περικοπή είναι αρκετά σχετική και προπαρασκευαστική.
Ο Χριστός ενώπιον του έχει έναν δυστυχισμένο πατέρα, του οποίου το παιδί είναι δαιμονισμένο και σεληνιαζόμενο. Ο δυστυχής πατέρας ζητά καταφυγή και βοήθεια. Πρώτα απευθύνεται προς τους μαθητές του Χριστού οι οποίοι εξέφρασαν πνευματική αδυναμία ενώπιον του πνευματικού νοσήματος του υιού του. Έπειτα απευθύνεται προς την πηγή κάθε ιατρείας, τον Ιησού και του ζητά ικετευτικά την σωτηρία του γιου του από το δράμα του δαιμονισμού. Ο Χριστός αρχικά στο άκουσμα οτι οι μαθητές του δεν μπόρεσαν να βοηθήσουν το παιδί εκφράζει την αγανάκτησή του για την αδύναμη πίστη που τους διακατέχει. Και τέλος ως Θεός ευσπλαχνίας θεραπεύει δια του προστάγματός του τον δαιμονισμένο, απελευθερώνοντάς τον από τα δεσμά του διαβόλου και δωρίζοντάς του την φυσιολογικότητά του.
Ο Χριστός το θαύμα αυτό το επιτελεί ύστερα από την κατάβασή του από το όρος της Μεταμορφώσεως. Έπειτα από τη δική του Μεταφόρφωση, μεταμορφώνει έναν παραμορφωμένα ψυχοσωματικά άνθρωπο που μέσα του είναι κυριευμένος από το σκότος του διαβόλου. Η παρουσία του Χριστού είναι καταλυτική ενώπιον του δράματος του δαιμονισμού που στην προκειμένη περίπτωση εμφανίζεται σε μια απο τις χειρότερες μορφές του. Βέβαια για να καταντήσει κάτι τόσο φρικτό και να λάβει τέτοιες διαστάσεις σίγουρα θα ξεκίνησε από κάτι απλό. Αυτό λοιπόν που μπορεί να ήταν απλό και έγινε δραματικό και το οποίο όλοι οι άνθρωποι πρέπει να προσέξουν, είναι η εσωτερική παραμόρφωση, δηλαδή η απουσία του Χριστού, από τον έσω άνθρωπο.
Είμαστε προ της εορτής της Μεταμορφώσεως και η ευχή όλων μας είναι να βιώσουμε ο καθένας ξεχωριστά τη μεταμόρφωση του εσωτερικού του κόσμου. Τη βίωση και τη γεύση του θείου φωτός που μας προσφέρει αέναα ο Χριστός μέσα στους κόλπους της Εκκλησίας του. Για την προσωπική μας όμως μεταμόρφωση πρέπει να στραφούμε προς τον εσωτερικό μας κόσμο και να απεμπολήσουμε ό,τι μας παραμορφώνει. Ο πατήρ Γεώργιος Καψάνης επισημαίνει πως τρεις είναι οι καταστάσεις του ανθρώπου: η παραμόρφωση, η μόρφωση και η μεταμόρφωση. Η παραμόρφωση είναι δηλωτική της απεμπόλησης του Χριστού από τη ζωή μας και μπορεί να φθάσει έως και τον δαιμονισμό. Η μόρφωση είναι η φροντίδα του ανθρώπου να «μορφώσει» μέσα του τον Χριστό κινούμενος σε όλα Χριστοκεντρικά. Και η μεταμόρφωση αποτελεί την ανώτερη πνευματική εμπειρία που μετέχει κανείς μέσα στο φως του Χριστού.
Για αυτή λοιπόν την καθολική μεταμόρφωση της ανθρωπότητας είναι που ο Χριστός διαμήνυσε ότι «τούτο το γένος ουκ εκπορεύεται, ει μη εν προσευχή και νηστεία». Αρετές που όλοι προσπαθούμε να ασκήσουμε και να οφεληθούμε απ’ αυτές και περισσότερο τη συγκεκριμένη περίοδο. Η προσευχή και η νηστεία αποτελούν αθλήματα με τα οποία γυμνάζεται ο πνευματικός άνθρωπος για τη μεταμόρφωση της εδώ του ζωής. Είναι η καλά δοκιμασμένη οδός που διάνυσαν όλοι οι απανταχού άγιοι ώστε να καθαρθούν, να φωτιστούν και τέλος να γευθούν το άκτιστο φως της Μεταμορφώσεως.
Ευτυχώς οι μέρες μας έχουν πολλά τέτοια παραδείγματα αγίων ανθρώπων που έζησαν αυτή την μετάβαση από την παραμόρφωση στην πλήρη μεταμόρφωση και που σαν άλλοι απόστολοι έγιναν στο μέτρο των δυνατοτήτων τους «κοινωνοί θείας φύσεως». Ο άγιος Παΐσιος ο αγιορείτης είναι ένα σύγχρονο παράδειγμα που έζησε όντως ως «οι βλέποντες» προφήτες τον θείο γνόφο. Σε κάποιο σημείο του βίου του διαβάζουμε πως έζησε μια Θεοφάνεια, μια εμπειρία του θείου φωτός. Όταν ασκήτευε στα ερημικά Κατουνάκια, ένα βράδυ καθώς προσευχόταν μέσα στο κελλί του, βρέθηκε σε μια ολόφωτη κατάσταση. Το Φφως ήταν τόσο έντονο που τον θάμπωνε. Αυτή του η εμπειρία διήρκησε ολόκληρο το βράδυ μέχρι και τις εννέα το πρωί. Το πρωί με το που βγήκε έξω δεν μπορούσε να διακρίνει αν ήταν μέρα ή νύχτα. Για να σιγουρευτεί, ρώτησε έναν περαστικό μοναχό: «Τι ώρα είναι; Δεν έφεξε ακόμα;» Και τότε ο μοναχός αναρωτήθηκε για την κατάσταση του αγίου. Αυτή την υπερβατικότητα από την γήινη τάξη πραγμάτων την έζησαν και την ζουν μόνο οι άγιοι άνθρωποι, των οποίων οι οφθαλμοί ήταν κατάλληλα προετοιμασμένοι, ώστε να μην βλέπουν μόνο γήινα αλλά και νοερά. Η δική μας αδυναμία αντιπαραβαλλόμενη με αυτά τα παραδείγματα ενισχύεται στον αγώνα της να μορφώσει μέσα μας τον Χριστό. Οι μεταμορφωμένοι άνθρωποι είναι οι άγιοι, ενώ οι μορφωμένοι εν Χριστώ οι απλά σωζόμενοι πράγμα επιθυμητό και αρκετό για τον κάθε απλό άνθρωπο που ζει για την σωτηρία του.