Οι θέσεις της Επιτροπής Βιοηθικής της Εκκλησίας της Ελλάδος για την ευθανασία
10 Απριλίου 2020Η Επιτροπή Βιοηθικής της Ιεράς Συνόδου της Εκκλησίας της Ελλάδας εξέδωσε σχετικό σύγγραμμα (2007), με το οποίο δημοσιοποιεί τις θέσεις της περί ευθανασίας. Σύμφωνα με την επιτροπή, λοιπόν, «ευθανασία» είναι η με τη βοήθεια τρίτου επίσπευση του θανάτου ενός ανθρώπου, ο οποίος υποφέρει ή πρόκειται να υποφέρει από μια ανίατη και επώδυνη αρρώστια. Ακόμη ο ασθενής μπορεί να διατηρεί τη συνείδησή του ή να την έχει χάσει. Σε κάθε περίπτωση έχει προηγηθεί η συγκατάθεση του ασθενή να διακοπεί η ζωή του.
Η Επιτροπή Βιοηθικής της Εκκλησίας της Ελλάδος (2007), λοιπόν, θεωρεί σαν δεδομένα τα εξής:
- Η ζωή μας αποτελεί υπέρτατο δώρο τού Θεού, η αρχή και το τέλος της οποίας βρίσκονται στα χέρια Του και μόνον «ἐν χειρί Θεοῦ πνεῦμα παντός ἀνθρώπου». Η μόνη εξουσία που έχει ο άνθρωπος στη ζωή του είναι να ζητήσει με τη θέλησή του τη Χάρη του Θεού, ώστε να πετύχει τη σωτηρία του. Δεν έχει δικαίωμα να προσδιορίσει ο ίδιος τα όρια της ζωής του, γιατί μια τέτοια του απόφαση απογυμνώνει τη ζωή από την ιερότητά της.
- Ο άνθρωπος πλάσθηκε από τον Θεό «κατά χάριν ἀθάνατος». Η φυσική κατάσταση του ανθρώπου μέχρι το προπατορικό αμάρτημα δεν ήταν άλλη από τη αθανασία. Δια της αμαρτίας όμως εισήλθε στον κόσμο ο πόνος, η φθορά και ο θάνατος.
- Ο άνθρωπος δεν είναι αποκλειστικά σώμα, με άλλα λόγια η βιολογική του ζωή δεν αντιπροσωπεύει την όλη του παρουσία σ’ αυτόν τον κόσμο. Αντίθετα, ο άνθρωπος είναι μια ένωση σώματος και ψυχής – που και τα δυο είναι δώρα του Θεού. Με τον ερχομό του θανάτου η ένωση αυτή παύει να υφίσταται. Το σώμα διαλύεται, η ψυχή όμως μένει αναλλοίωτη για να ενωθεί και πάλι με το σώμα, όταν αυτό αναστηθεί κατά τη Δευτέρα Παρουσία του Κυρίου.
- Η παρούσα ζωή αποκτά νόημα και σπουδαιότητα, όταν ο άνθρωπος την εκμεταλλευθεί για να μετανοήσει για τις αμαρτίες του κι έτσι λυτρωθεί και φτάσει στη θέωση. Αν όμως ο άνθρωπος δεν στρέφει τη ζωή του γύρω από αυτόν τον σκοπό, τότε η βιολογική του ζωή χάνει το νόημα και τη σπουδαιότητά της, η διατήρησή της δεν προσφέρει κάτι επιπλέον και απλώς ανακυκλώνει το θάνατο.
- Ο θάνατος είναι απλώς το τέλος της παρούσας ζωής, όχι όμως και το τέλος της ανθρώπινης ύπαρξης. Σηματοδοτεί την έναρξη μιας άλλης ζωής, η οποία είναι αιώνια, και η κατάσταση, την οποία θα ζήσει εκεί, εξαρτάται από τη ζωή που έχει κάνει εδώ, πριν από το βιολογικό του θάνατο.
Αίτια και συνέπειες της ευθανασίας.
Η Επιτροπή Βιοηθικής της Εκκλησίας της Ελλάδος (2007) όμως, εκτός από τις θέσεις της για την ευθανασία, προσπάθησε να ερευνήσει και τα αίτια που οδηγούν κάποιον άνθρωπο να αποφασίσει να ζητήσει διακοπή της ζωής του, καθώς και τις συνέπειες της ευθανασίας. Τα αίτια, λοιπόν, σύμφωνα με την Επιτροπή, είναι τα παρακάτω:
- Στη σύγχρονη εποχή οι περισσότεροι άνθρωποι έχουν χάσει την πνευματικότητά τους και υπακούουν μόνο στην καθαρά υλιστική αντίληψη που έχει επικρατήσει σε όλο τον κόσμο. Μέσα σε όλο αυτό το πλαίσιο ο άνθρωπος δεν αντιμετωπίζεται σαν μια αυθύπαρκτη προσωπικότητα άξια σεβασμού, αλλά σαν κάτι εφήμερο, που αν στέκεται εμπόδιο στην εξυπηρέτηση κάποιων οικονομικών συμφερόντων, πρέπει να εκλείψει, αν χρειαστεί, και με ευθανασία.
- Η σύγχρονη καταναλωτική κοινωνία βλέπει τα άτομα που βρίσκονται σε νόσο τελικού σταδίου ως εμπόδια στην παραγωγή και την κατανάλωση και κατ’ επέκταση στην ευδαιμονία των υπολοίπων. Επομένως, αν χρειαστεί, τα άτομα αυτά θα πρέπει να εκλείψουν.
- Βέβαια, πολλές φορές η άσχημη ψυχολογική κατάσταση και η απόγνωση ενός ασθενούς είναι που τον οδηγούν να ζητήσει ευθανασία.
- Ο ασθενής που ζητάει ευθανασία συχνά δεν εκφράζει τη βούλησή του με διαύγεια σκέψεως ή ευθυκρισία, αλλά έχει πέσει σε βαριάς μορφής κατάθλιψη. Αν είχε την κατάλληλη υποστήριξη, συμπαράσταση και ενδεχομένως ψυχοθεραπευτική αγωγή, ενδεχομένως θα αποφάσιζε να διατηρηθεί στη ζωή.
Όσο για τις συνέπειες της ευθανασίας, σύμφωνα με την Επιτροπή Βιοηθικής (2007) είναι οι παρακάτω:
- Η εφαρμογή της ευθανασίας παρέχει στους γιατρούς και στους συγγενείς του ασθενή εξουσίες επί της ζωής ενός ανθρώπου και φυσικά τέτοιες εξουσίες δεν τους ανήκουν, γιατί υποκινούνται από τον προσωπικό τους χαρακτήρα, τη νοοτροπία τους, τις φιλοσοφικές και θρησκευτικές τους πεποιθήσεις ή ακόμη και προσωπικά συμφέροντα, όπως π.χ. να αποβλέπουν σε μια κληρονομιά, είσπραξη ασφάλειας κλπ.
- Επί αιώνες ο γιατρός θεωρούνταν ένας ανεκτίμητος συνεργάτης των ανθρώπων, όμως, αν συμμετέχει στη διαδικασία της επίσπευσης του θανάτου, τότε η εικόνα του αλλοιώνεται προς το χειρότερο.
- Το επιχείρημα του «δικαιώματος σ’ έναν καλό θάνατο», που κατοχυρώνει νομικά την ευθανασία, θα μπορούσε να εξελιχτεί σε απειλή της ζωής των ασθενών που αδυνατούν να ανταποκριθούν οικονομικά στα έξοδα της νοσηλείας τους και της θεραπείας τους.
- Η νομιμοποίηση της ευθανασίας θα μπορούσε να διευκολύνει τα σχέδια άνομων συμφερόντων που δεν διστάζουν να εμπορευτούν την ανθρώπινη ζωή, όπως είναι π.χ. τα συμφέροντα εταιρειών εμπορίας ανθρώπινων οργάνων.
- Η εφαρμογή της ευθανασίας σε κάποιες χώρες θα μπορούσε να δημιουργήσει σοβαρά προβλήματα στις σχέσεις τους με άλλες.
