Η παραδοσιακή μουσική των Ελλήνων του Πόντου είναι βιωματική και δημιούργημα της προφορικής ομαδικής δράσης. Ο χώρος έκφρασης και δημιουργίας της επικεντρώνεται στα εθιμοτυπικά δρώμενα (παρακάθ, γάμος, αρραβώνας, ονομαστική γιορτή, πανηγύρι, μεγάλες γιορτές του έτους και αλλού).
Επισημαίνεται ότι ο όρος μουσική, στην παραδοσιακή ζωή, ιδιαίτερα των κλειστών κοινωνιών, εκλαμβάνεται τόσο με την διπλή: (μέλος/λόγος ή μέλος/χορός) όσο και με την τριπλή έννοια της: (μέλος/λόγος/χορός).
Στην παραδοσιακή κοινωνία οι συντελεστές της επιτέλεσης των μουσικών δρωμένων εκφράζονται με έναν βιωματικό τρόπο, σημείο που συμβάλλει στην συνολική διαμόρφωση της μουσικής ως ιδιαίτερο άκουσμα (το σημαίνον) και ως μηνυματικό περιεχόμενο (το σημαινόμενο)· αυτό μπορεί να είναι μία έκφραση υποκειμενικού λόγου ή έκφραση ποιητική ή ακόμα και κινησιολογική.
Το παρακάθ’ (μάζωξη φίλων σε κάποιο σπίτι, συνήθως τις βραδινές ώρες) είναι ένα συχνό έθιμο που ίσως αποτελεί το κορυφαίο κοινωνικό και ταυτόχρονα εθιμο-τυπικό μουσικό δρώμενο· έθιμο άμεσης και βαθύτερης επικοινωνίας και βέβαια προφορικής μουσικής δημιουργίας. Είναι η κατ’ εξοχήν περίσταση όπου στις διαπροσωπικές εκφράσεις, οι αλληλοεπιδράσεις σε οποιαδήποτε θέματα (ατομικά, οικογενειακά, κοινωνικά, οικονομικά, εργασιακά και άλλα της καθημερινής ζωής) είναι εμφανείς και πιο διεισδυτικές και ενδεχομένως πιο εποικοδομητικές για την προσωπική, οικογενειακή και κοινωνική ζωή.
Οι συντελεστές του παραδοσιακού αυτού εθίμου/δρωμένου, αυθόρμητα, χωρίς δεσμεύσεις εκφράζουν με δυναμική παρουσία την ομιλητική τους διάθεση με εκφράσεις και επαναδιατυπώσεις με σημεία αναφοράς, τις κοινωνικές τους σχέσεις, την ηθική και την ομαδική συμπεριφορά/δράση,την αλληλεγγύη και οποιεσδήποτε άλλες αξίες οι οποίες απoτελούν βάση της κοινωνικής συνύπαρξης και συμβίωσης.
