Η Ήπειρος της Πεντατονίας

Στην Ήπειρο διασώζεται το μουσικό ιδίωμα της πεντατονίας, ένα μοναδικό μουσικό σύστημα απόδοσης των τραγουδιών, με το οποίο αναδεικνύεται η πολυπλοκότητα και η ποικιλία της ελληνικής μουσικής παράδοσης.

Οι πεντατονικές δομές και οι ολιγότονες κλίμακες αποτελούν κύριο χαρακτηριστικό του μουσικού συντακτικού της ελληνόφωνης πολυφωνίας το οποίο ανάγεται στις αρχαιοελληνικές πεντατονικές ανημίτονες δομές. Είναι χαρακτηριστικό δε ότι, τα πεντατονικά πολυφωνικά τραγούδια διατηρούν μια μη ανανεώσιμη μελωδική γραμμή με σταθερή συνιστώσα το ποιητικό κείμενο, συγκριτικά με τα «σολιστικά» τραγούδια, δηλαδή, τον αμανέ, τα κλέφτικα, τα επιτραπέζια, στα οποία επιτρέπεται μια δεξιοτεχνική ερμηνεία και ένας ελεγχόμενος αυτοσχεδιασμός με σαφή έμφαση στον μελωδικό ιστό.

Από μια άλλη σκοπιά οι συσχετισμοί και οι ομοιότητες με άλλους μουσικούς τρόπους εκφοράς σκοπών χωρίς την συνοδεία οργάνων που απαντώνται στον ευρύτερο χώρο της Βαλκανικής, οδηγούν στο συμπέρασμα ότι πρόκειται για μια λιτή πεντατονική μελωδία που απαντάται στις ορεινές  περιοχές, με το δωρικό χρώμα της να συναρμόζει και να τελεί σε διαλεκτική σχέση με την λιτότητα του χώρου και του ευρύτερου πολιτισμικού υποβάθρου της περιοχής.

«Ξύπνα περδικομάτα μου»: από τα χαρακτηριστικότερα τραγούδια της περιοχής Πωγωνίου και όχι μόνο.