Γέρ. Ευσέβιος Βίττης: «Η μεγάλη αυτή ψυχή, που γεννήθηκε, για ν’ αγιάσει!..»

O Γέροντας Ευσέβιος ζούσε στην γη αλλά είχε το πολίτευμα στον ουρανό, όπως όλοι οι πιστοί τηρητές του Ευαγγελίου της αγάπης, για τους οποίους «το πολίτευμα ἐν οὐρανοῖς ὑπάρχει» [1]. Ήταν σπάνιος άνθρωπος που μπορούσε να κατανοήσει τους πάντες, να μιμηθεί τους αγίους αγγέλους και τους παλαιούς ερημίτες, να πραγματώσει την εσωτερικά μεγάλη του υπερβατικότητα, την γεμάτη μακροθυμία, συγχωρητικότητα και προσευχή.

Δεν ξεχνάμε την σιωπηλή στάση του και την μη αντίδρασή του στην αλγεινή περίπτωση της κλοπής της πνευματικής του ιδιοκτησίας, της επιστημονικής διατριβής του. Άφησε ο νεαρός επιστήμων να χαθεί μια ανθρώπινη προσπάθεια, μια χοϊκή, για να κερδηθεί ο αιώνιος Χριστός, του οποίου την χάρη επιζητούσε ασταμάτητα. Άφησε να χαθεί το φθαρτό, το πεπερασμένο, για να κερδηθεί το πνευματικό, το αιώνιο. Αυτή είναι η οδός που, παρά τις λογικές αντιρρήσεις και τις εγκεφαλικές ενστάσεις, ακολουθούν όλοι οι ένθεοι άνθρωποι, οι ισάγγελοι βροτοί, οι «χριστοποιημένοι ἀδαμίτες», θα μας  πει ο πολύς Παύλος Ευδοκίμωφ [2].

Ο Γέροντας είχε ευαίσθητη καρδιά και υπέροχο πνευματικό μεγαλείο. Αυτό εμφαίνεται καθαρά στο βαθυστόχαστο και φιλοκαλικό του βιβλίο με έντονο τον αυτοβιωματικό χαρακτήρα, «Εἰς ὕψος νοητόν». Εκεί περιγράφει την στάση του απέναντι στον εχθρό του, στάση αγάπης, αφού ο «ἐχθρός» δεν παύει να είναι ο παντοτινά αδελφός μας, για χάρη και του οποίου ο Χριστός μας σταυρώθηκε. Φέρει την ευαγγελική σφραγίδα της ανεξικακίας και της υπομονής, σφραγίδας που ίσως σφραγίσει και την μετάνοια των «ἐχθρῶν» και την σωτηρία τους.

Η ορθόδοξη πνευματικότητα είναι βιωματική και εκδηλώνεται απερίφραστα με την «ἐν Χριστῷ καινήν ζωήν». Η συγχωρητικότητα και η μακροθυμία βαστούν τα κλειδιά της πόρτας του Παραδείδου. Διερωτάται ο αγαθός Γέροντας: «Πῶς ἀλλιῶς θά ἀνοίξουν οἱ Πύλες τοῦ Παραδείσου; Πῶς ἀλλιῶς θά ἔρθει μέσα μας ἡ Βασιλεία τοῦ εἰρηνάρχου Κυρίου; Πῶς ἀλλιῶς θά ἐπέλθει ὁ ὄμβρος τοῦ ἁγιασμοῦ στήν ψυχή μας παρά μέ τήν συγχωρητικότητα καί τήν μακροθυμία;

Ὁ κόσμος θεωρεῖ τήν ἄμυνα δικαιολογημένη καί δικαίωμά του. Ὁ ἀληθινά προσευχόμενος παραιτεῖται ἀπό τό δικαίωμα αὐτό. Ρίχνει στήν λησμοσύνη ὁποιαδήποτε ἀδικία κι’ ἂν τοῦ ἔγινε. Ἡ ἄμυνα ἐναντίον αὐτῶν πού μᾶς ἀδικοῦν καί πού δέν εἶναι ξένοι, ἀλλά ἀδέλφια ἐν Χριστῷ, σημαίνει στάση ἐχθρική ἐναντίον τους καί διάθεση χρόνου καί δυνάμεων γιά νά γίνει ἀποτελεσματική. Σημαίνει συναισθήματα ἔντονα, σκέψη συστηματική καί σχέδια στρατηγικά γιά τό πῶς θά ἀμυνθοῦμε καί πῶς θά ἐξουδετερώσουμε καί θά ἐκμηδενίσουμε αὐτούς πού μᾶς ἀδίκησαν.

Ὅλες αὐτές οἱ ἐνέργειες καί ὅλα αὐτά τά ἀρνητικά συναισθήματα μέσα μας συντελοῦν στό νά χάνουμε τήν εἰρήνη μας καί νά ἀναστατωνόμαστε. Καί βέβαια δέν χάνει τήν ὡραία γι’ αὐτόν εὐκαιρία ἐτούτη ὁ πονηρός, γιά νά μᾶς ἀνακατέψει ἀκόμα πιό πολύ, ὥστε νά χάσουμε περισσότερο τήν ἐσωτερική μας ἰσορροπία. Τό ἀποτέλεσμα εἶναι νά μήν μποροῦμε πιά νά προσευχηθοῦμε. Ἔτσι, γιά πράγματα πού ἔχουν σχέση μέ τόν κόσμο αὐτό, χάνουμε πράγματα αἰώνιας ἀξίας. Ἐξαιτίας πραγμάτων σχετικῶν καί φθαρτῶν χάνουμε τον Ἀπόλυτο Θεό» [3].

Για τα πνευματικά αναστήματα των Αγίων της Εκκλησίας μας μόνον εξ  ίσου άγια αναστήματα μπορούν να ομιλούν.  Έτσι, για τον φίλτατό του Στέργιο ποιός άλλος θα μπορούσε να γράψει, παρά ο άγιος Μητροπολίτης Χαλκίδος Νικόλαος Σελέντης; Στα «ξεσπάσματα τῆς καρδιᾶς του», στό προσωπικό του ημερολόγιο, με την ζεστή φωνή της προσευχητικής καρδιάς του γράφει πηγαία και αυθόρμητα:    «Ἀχ, αὐτός ὁ Στέργιος!… Κύριε, φύλαξε τόν Στέργιό μας!… Ὁ Στέργιος· Ἡ μεγάλη αὐτή ψυχή, πού γεννήθηκε, γιά ν’ ἁγιάσει!..» [4]. Η μεγάλη αυτή ψυχή, που βιωματικά μας περνάει το χριστοκεντρικό μήνυμα της παραιτήσεώς μας από το δικαίωμα της υπερασπίσεως του αδικουμένου εαυτού μας.

[1] Φιλιπ. γ΄ 20.

[2] Ὡς ἀνωτ. «Κεγχριαῖος μοναχός», ὁ Γέροντας Εὐσεβιος Βίττης – τό εἰλητάριον,  https://toeilhtarion.blogspot.com/2014/11/blog-post_4.html

[3] «Εἰς ὕψος νοητόν…», Λόγος περί  Προσευχῆς, τοῦ ἁγίου Νείλου τοῦ Ἀσκητοῦ, κεφ. 4ο, ΙΙΙ, §α΄, σελ. 159, εκδόσεις Ἀποστολικῆς Διακονίας τῆς Ἐκκλησίας τῆς Ἑλλάδος, Ἀθήνα 1993.

[4] Μητροπολίτου Χαλκίδος †Νικολάου: «Ξεσπάσματα τῆς καρδιᾶς μου» –Προσωπικό  ἡμερολόγιο καί ἐπιλεγμένα κείμενα– σελ. 38 και 45, ἐπιμέλεια Στ. Λαγουροῦ, ἐκδόσεις «Τῆνος», Ἀθήνα 2002).