Ανοιχτά της Λήμνου· 5 Ιανουαρίου 1913.  Παραμονή Θεοφανείων

Πάνω στο κατάστρωμα του παράκτιου θωρηκτού «Σπέτσαι» όλη η πολεμική δύναμη του πλοίου, αξιωματικοί, υπαξιωματικοί και ναύτες παρακολουθούν την τέλεση του Μεγάλου Αγιασμού της παραμονής των Θεοφανείων.

Ο ιερέας του πλοίου αφού τους μίλησε με θερμά λόγια για την επικείμενη, προς σωτηρία όλων των Βαλκανίων ναυμαχία, άρχισε να τους ραντίζει· ένας ναύτης –Χελιώτης–­­­­άριστος σκοπευτής από την Ύδρα, παρακαλεί τον ιερέα να ραντίσει με τον αγιασμό και τη μεγάλη οβίδα την λεγόμενη «Γουρούνα» επειδή –όπως του είπε– είχε την πεποίθηση ότι θα την στείλει κατ’ ευθείαν στο εχθρικό πλοίο.

Ο Αρχιμανδρίτης Θεοφύλακτος Παπακωνσταντίνου

Σε λίγο, ο Ναύαρχος αρχηγός του στόλου Παύλος Κουντουριώτης, σήμανε «δι’ ανοικτού ραδιογραφήματος» σήμα προς πάντα τα πλοία του στόλου:

«Η σημερινή ναυμαχία θα κρίνει την τύχην του όλου Ελληνισμού. Φανείτε λέοντες. Πλέω μεθ’ ορμής ακαθέκτουκαι με την πεποίθησιν της νίκης εναντίον του εχθρού του Γένους…»

Στις 09:25 π.μ. η θάλασσα άναψε και σκεπάστηκε από καπνούς . Ο ιερωμένος σημείωνε στο ημερολόγιό του: {Μετά την πρώτην επίθεσην εις την ακμήν της ναυμαχίας είδομεν καπνόν λευκόν εις μέγα ύψος να εξέρχεται και να αναπηδά από το τουρκικό θωρηκτό «Τοργούτ» ουδόλως δε απίθανον να είχε πλήξει τούτο η οβίδα των «Σπετσών»  εις το μηχανοστάσιον}.

Η όλη ναυμαχία, έληξε με τη νίκη του Ελληνικού Στόλου και τον εγκλεισμό του Οθωμανικού, στα Δαρδανέλια.

Εκείνη η μεγάλη –για όλη την έκβαση του κατά θάλασσα αγώνα– μέρα συνδέεται ιστορικά με την πόλη μας.

Ο ιερωμένος που υπηρετούσε στο θωρηκτό «Σπέτσαι» –που λίγες μέρες πριν κινδύνευσε κατά την πρώτη ναυμαχία να τορπιλιστεί– ήταν ο παλιός συμπολίτης μας Αρχιμανδρίτης Θεοφύλακτος Παπακωνσταντίνου, που γεννήθηκε στην Αμφιλοχία το 1871. Διδάκτωρ της Θεολογίας, υπηρέτησε ως πρωθιερέας από το 1907 εως το 1910 στην μακρινή Μελβούρνη της Αυστραλίας, και από το 1912 ως στρατιωτικός ιερέας του Ελληνικού Στόλου, για να βρεθεί στην πρώτη γραμμή του πυρός, καθ΄ όλη τη διάρκεια των νικηφόρων εκείνων ναυμαχιών. Η προσφορά του και το μετέπειτα συγγραφικό έργο του εκτιμήθηκαν από την Εκκλησία, αλλά παρ’ ότι δυο φορές υποψήφιος ως Μητροπολίτης Αιτωλίας και Ακαρνανίας και κατόπιν Άρτης, αποκλείστηκε λόγω πολιτικών παρεμβάσεων!

Το πατρικό σπίτι του Θεοφύλακτου Παπακωνσταντίνου όπως σώζεται έως σήμερα στην Αμφιλοχία

Έφυγε από τη ζωή το 1945 σε ηλικία 75 ετών. Το πατρικό του σπίτι στην πόλη μας αντέχει ακόμα στο χρόνο· σιωπηλό όμως και γερασμένο περιμένει και τη δική του πτώση για να κλείσει και η σελίδα του, με λίγες λέξεις που ενδεχομένως ελάχιστους ενδιαφέρουν:

Αρχιμανδρίτης Θεοφύλακτος· κατά κόσμον Θεόφραστος Νικ. Παπακωνσταντίνου, γεννηθείς εν Καρβασαρά το έτος 1871, εκοιμήθη εν Αθήναις «εκ γεροντικής εξαντλήσεως» την 1^ηννυκτερινήνώραν της 5^ης προς 6^ην Αυγούστου 1945…

Αιωνία η μνήμη του

Ν.Χ.Τ

ΑΜΦΙΛΟΧΙΑ, Παραμονή Θεοφανείων 2021